کتابخانه های دانشگاهی
فرنوش رقابی؛ عبدالحسین فرج پهلو؛ نجلا حریری
چکیده
چکیدههدف: کتابخانه‌های دانشگاهی جهت همگام شدن با تحولات روز، رویارویی مؤثر با آنها و حفظ جایگاه خود در شرایط رقابتی کنونی، نیاز به تصویری نزدیک به واقعیت از آینده خود دارند تا بر اساس آن بتوانند برنامه ریزی و تصمیم گیری درستی به عمل آورند. داشتن چنین تصویری معمولا از راه مطالعاتی نظام‌‌مند درباره‌‌ی آینده امکان پذیر می-باشد. پژوهش ...
بیشتر
چکیدههدف: کتابخانه‌های دانشگاهی جهت همگام شدن با تحولات روز، رویارویی مؤثر با آنها و حفظ جایگاه خود در شرایط رقابتی کنونی، نیاز به تصویری نزدیک به واقعیت از آینده خود دارند تا بر اساس آن بتوانند برنامه ریزی و تصمیم گیری درستی به عمل آورند. داشتن چنین تصویری معمولا از راه مطالعاتی نظام‌‌مند درباره‌‌ی آینده امکان پذیر می-باشد. پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن مرور مطالعات مرتبط به آینده‌ی کتابخانه‌ها در ایران و جهان و تبیین شکاف پژوهش، به مطالعه، مرور و تلخیص نیروهای پیشران پیشنهادی پژوهشگران برای آینده کتابخانه‌های دانشگاهی بپردازد.روش‌شناسی: تحقیق حاضر با استفاده از روش مرور نظام مند انجام گرفته است. بدین منظور، پژوهش‌های مرتبط در پایگاه‌های اطلاعاتی ملی و بین‌المللی، استخراج و بررسی شدند و در نهایت 29 اثر مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: از مرور پژوهش‌ها ، فهرست 112 نیروی پیشران کاندید موثر بر آینده کتابخانه های دانشگاهی در هشت بُعد متشکل از شش بُعد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناوری، قانونی و زیست محیطی (برای بررسی محیط خارجی) و دو بُعد «ساختاری و مدیریتی» و «ماهیت و خدمات کتابخانه» که ناظر بر محیط درونی هستند، استخراج گردید. همچنین مشخص شد که مطالعه کتابخانه‌های دانشگاهی از منظر آینده پژوهی و فرآیند تدوین سناریوهای ارجح در آینده این کتابخانه ها خلأ پژوهشی امروز است.نتایج: مدیران و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی ناگزیرند برای مانایی سازمان خود در مقابل تغییرات محیطی، تحولات حاصل از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، و پاسخگویی موثر به انتظارات جامعه دانش بنیان، برنامه‌ای راهبردی و آینده نگر تدوین نمایند. اولین گام دراین مسیر، تشخیص و شناسایی نیروهای پیشران و تأثیرگذار بر آینده کتابخانه های دانشگاهی و تلاش برای تدوین سناریوهای مرتبط با آنها است که ازطریق آینده پژوهی می‌تواند صورت پذیرد
