کتابخانه های عمومی
فریبرز درودی؛ عادل سلیمانی نژاد؛ فاطمه حمزه ریسه
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی وضعیت امکان‌سنجی پیاده‌سازی معماری اطلاعات در کتابخانههای عمومی شهر کرمان (وابسته به نهاد کتابخانههای عمومی کشور ) می‌باشد. روش پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات توصیفی در یک نمونه آماری 62 نفری از کارمندان شاغل در 9 کتابخانه عمومی شهر کرمان انجام شد. به علت محدود بودن حجم جامعه، نمونه‌گیری انجام نشده و تمام ...
بیشتر
هدف این پژوهش، بررسی وضعیت امکان‌سنجی پیاده‌سازی معماری اطلاعات در کتابخانههای عمومی شهر کرمان (وابسته به نهاد کتابخانههای عمومی کشور ) می‌باشد. روش پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات توصیفی در یک نمونه آماری 62 نفری از کارمندان شاغل در 9 کتابخانه عمومی شهر کرمان انجام شد. به علت محدود بودن حجم جامعه، نمونه‌گیری انجام نشده و تمام افراد به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدند .جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته دارای اعتبار و روایی (88/0 و 90/0) بدست آمد. یافته‌های پژوهش نشان داد که آزمون شاپیرو و یلک نشان داد داده‌های تحقیق از توزیع نرمال برخوردار بوده اند. داده‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار spss ویراست 21 در دو سطح توصیف و استنباط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در سطح توصیف با استفاده از جداول توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار و در سطح استنباط با استفاده از آزمون t تک نمونه‌ا‌ی به تایید و رد فرضیات اقدام شد . نتایج نشان داد هیچ یک از لایه‌های معماری اطلاعات در کتابخانههای عمومی شهر کرمان جهت پیاده‌سازی معماری اطلاعات در وضع مطلوب قرار ندارند. همچنین جهت پیاده‌سازی معماری اطلاعات با استفاده از روش شباهت به گزینه ایده‌آل(تاپسیس) در میان کتابخانههای عمومی شهر کرمان مشخصه‌های مختلف از جمله (مهارت‌های کتابداران، امکانات و تجهیزات فنی موجود در کتابخانه، زیرساخت‌های مخابراتی و وضعیت بودجه کتابخانه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد کتابخانه شهید مطهری با ضریب نزدیکی 737/0 در مقایسه با سایر کتابخانه‌ها در اولویت اول قرارداشته و می‌توان آن را به عنوان اولین کتابخانه عمومی در کرمان برای پیاده‌سازی معماری اطلاعات پیشنهاد نمود، کتابخانه ملی مرکزی با ضریب نزدیکی 704/0 در جایگاه دوم و کتابخانه شهید بهشتی با ضریب نزدیکی 627/0 در جایگاه سوم قرار گرفته است
مدیریت دانش
عادل سلیمانی نژاد؛ آمنه سلیمانی
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف شناخت بهتر روند پژوهشی، شناسایی و بهبود شکاف دانشی موجود در حوزه اسکاس و به منظور ایجاد درک صحیح و جامعی از آن به بررسی نظام‌مند پژوهش‌های این حوزه در بازه زمانی ده ساله از 2010 الی 2020 پرداخت است. روش‌شناسی: پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر بین‌المللی اسکوپوس، پاب‌مد، ساینس دایرکت و اشپرینگر و پایگاه‌های داخلی اطلاعات ...
بیشتر
هدف: این پژوهش با هدف شناخت بهتر روند پژوهشی، شناسایی و بهبود شکاف دانشی موجود در حوزه اسکاس و به منظور ایجاد درک صحیح و جامعی از آن به بررسی نظام‌مند پژوهش‌های این حوزه در بازه زمانی ده ساله از 2010 الی 2020 پرداخت است. روش‌شناسی: پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر بین‌المللی اسکوپوس، پاب‌مد، ساینس دایرکت و اشپرینگر و پایگاه‌های داخلی اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، بانک اطلاعات نشریات کشور و پایگاه مجلات تخصصی نور با کلیدواژه‌های مرتبط فارسی و لاتین مورد جستجو قرار گرفتند. از 262 مقاله تعداد 62 مقاله مورد بررسی نهایی قرار گرفتند. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که پژوهش‌های گذشته به مقولاتی مانند کاربرد، بررسی و بهبود کیفیت، طراحی و توسعه، ساختار، پردازش زبان طبیعی، رابطه بین اسکاس و او.دبلیو.ال، اشتباهات رایج در اسکاس و حالت جاری اسکاس روی وب پرداخته‌اند. که از بین آنها حوزه‌های کاربرد و بررسی و بهبود کیفیت اسکاس بیشترین سهم موضوعی را به خود اختصاص داده‌اند و در سال 2016 و 2017 بیشترین مقاله در این حوزه به چاپ رسیده است. همچنین نتایج بررسی موضوعی مقالات نشان داد بیشترین استفاده از اسکاس در طراحی و تهیه تزاروس‌ها و هستی‌شناسی‌های حوزه‌های مختلف بوده است و نیز اسکاس در حوزه‌هایی مانند طراحی موتورهای کاوش وب معنایی، برچسپ‌زنی و حاشیه‌‌نویسی خودکار در وب معنایی، بهبود جستجو در وب، بازنمون و یکپارچگی اسکیماهای وب، رده‌بندی چهریزه‌ای در وب، بازنمون نمایش معنایی، نمایه‌سازی داده‌ها و استراتژی‌های داده‌های پیوندی یکی از نقش‌های اصلی را ایفا می‌کند.نتایج: نتایج حاکی از کاربردهای وسیع اسکاس در پروژه‌ها، هستی‌شناسی‌ها و اصطلاحنامه‌های وب معنایی است همچنین قابلیت‌های آن در پشتیبانی از زبان فارسی می‌توان از اسکاس در تمامی زمینه‌های یاد شده در زبان فارسی نیز بهره برد.
فریبرز درودی؛ مژده سلاجقه؛ عادل سلیمانی نژاد؛ نسرین قادری نیکو
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی محیط رابط وبگاه کتابخانه ملی ج.ا. ایران و میزان مطابقت این وبگاه با مولفه‌های نیلسُن با رویکرد مکاشفه‌ای است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی با رویکرد ارزیابی مکاشفه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی از نوع محقق ساخته و براساس مدل نیلسُن، شامل ده معیار اصلی و مولفه‌های فرعی آن بود. این ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی محیط رابط وبگاه کتابخانه ملی ج.ا. ایران و میزان مطابقت این وبگاه با مولفه‌های نیلسُن با رویکرد مکاشفه‌ای است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی با رویکرد ارزیابی مکاشفه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی از نوع محقق ساخته و براساس مدل نیلسُن، شامل ده معیار اصلی و مولفه‌های فرعی آن بود. این سیاهه وارسی در دو بخش تنظیم شده، بخش اول شامل مشخصات کلی فرد، از جمله میزان تحصیلات و رشته تحصیلی است، و بخش دوم سوالهای مربوط به ویژگیها و عناصر محیط رابط وبگاه‌ها مورد بررسی است. جامعه آماری این پژوهش 37 نفر از متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی است. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش میزان مطابقت محیط رابط با مولفه‌های" وضعیت واضح بودن و قابل‌رویت بودن نظام"،" همخوانی بین نظام با دنیای واقعی" ،" ثبات و یکدستی"، "جنبه‌های زیبایی‌شناختی و طراحی ساده"،"تشخیص به‌جای یادآوری پیام‌ها" زیاد است. همچنین در مولفه‌های "کنترل و آزادی عمل کاربر"، "کمک به کاربر در جلوگیری و اصلاح خطاها"،" انعطاف‌پذیر و کارایی نظام"،"راهنمایی و مستندسازی" در حد متوسط و میزان مطابقت با مولفه "پیشگیری از خطا" بسیار کم است. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد میزان همخوانی محیط رابط وبگاه کتابخانه ملی ج.ا.ایران با 10 مولفه نیلسُن، به‌طور کلی بالاتر از حد متوسط است. این وبگاه در برخی از معیارهای مدل نیلسُن از سطح مطلویی برخوردار نبود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که رابط‌کاربر وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا. ایران با ارزشیابی نظام نیلسُن از دید کاربران بصورت معناداری با ارزشیابی نظام نیلسُن مطابقت دارد. با توجه به اهمیت معیار کمک به کاربر در شناسایی و اصلاح خطاها به نظر می‌رسد طراحان وبگاه کتابخانه ملی باید تأکید بیشتری بر مؤلفه‌های کمک به کاربران برای شناسایی خطا و اصلاح آن، مطلع ساختن کاربران از خطاهای احتمالی و موارد کاربردی داشته باشند تا بدین‌وسیله این معیار به وضعیت مطلوب و مورد انتظار کاربران برسد. همچنین امکانات راهنمایی و کمک باید بگونه‌ای باشد که اطلاعات مناسبی را درباره چگونگی انجام جست‌وجوی موفق را در اختیار کاربران قرار دهد. علاوه بر آن، ضرورت دارد تا ویرایش و اصلاح مشکلات رابط‌کاربر وبگاه در دستور کار مسوولان ذیربط قرار گیرد. افزایش آگاهی متخصصان علم اطلاعات در زمینه ویژگی‌های رابط‌کاربر وبگاه‌ها از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی برای همکاری بهتر با طراحان وبگاه به کیفیت آن یاری می‌رساند.
