مهدی رحمانی؛ میترا امجدی سفیدان
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل بیانیه حفظ حریم خصوصی کتابخانههای دانشگاهی برتر دنیا و ارائه بیانیه حفظ حریم خصوصی کاربران برای کتابخانههای دانشگاهی ایران بود. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهشهای پیمایشی توصیفی بود. جامعه پژوهش شامل 25 کتابخانه دانشگاهی برتر دنیا بر اساس رتبهبندی کتابخانههای دانشگاهی ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل بیانیه حفظ حریم خصوصی کتابخانههای دانشگاهی برتر دنیا و ارائه بیانیه حفظ حریم خصوصی کاربران برای کتابخانههای دانشگاهی ایران بود. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهشهای پیمایشی توصیفی بود. جامعه پژوهش شامل 25 کتابخانه دانشگاهی برتر دنیا بر اساس رتبهبندی کتابخانههای دانشگاهی برتر دنیا (CWUR) بود. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که از میان 25 کتابخانه مورد بررسی 22 کتابخانه بیانیه حفظ حریم خصوصی کاربران را در وبسایت خود ارائه کرده بودند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که معیارهای حفظ سوابق استفاده از کتابخانه و مقدمه بیانیه که به معرفی کتابخانه و ارائه اهداف و وظایف کتابخانه میپردازد مهم ترین مولفهها هستند و در ارائه بیانیه حفظ حریم خصوصی از اهیمت بالایی برخوردار هستند. همچنین محفوظ نگه داشتن اطلاعات کاربران که در زمان ثبت نام در اختیار کتابخانه قرار میدهند نیز در رتبه سوم قرار داشت. اما آمار استفاده از کتابخانه و سوابق امانت منابع کتابخانهای در میان مولفههای مورد بررسی از کمترین اهمیت برخوردار بودند. نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان از اهمیت وجود بیانیه حفظ حریم خصوصی کاربران در کتابخانههای دانشگاهی برتر دنیا دارد. بنابراین برای کتابخانههای دانشگاهی ایران بیانیه حفظ حریم خصوصی کاربران پیشنهادی ارائه شد. بیانیه ارائه شده دارای ده مولفه اصلی مقدمه، هدف از ارائه بیانیه، سوابق جستجوی کاربران، سوابق استفاده از سیستمهای کتابخانه، سوابق استفاده از وبسایت کتابخانه، اطلاعات ثبت نام کاربر، سوابق دانلود کتب الکترونیک، سوابق امانت منابع کتابخانههای، شخصی سازی خدمات توسط کاربران و موارد ارائه اطلاعات است.امانت منابع کتابخانههای، شخصی سازی خدمات توسط کاربران و موارد ارائه اطلاعات است.
کتابخانه های عمومی
مهدی رحمانی؛ فاطمه فهیم نیا؛ سپیده فهیمی فر
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی و اولویتبندی ریسکهای خدمات کتابخانههای عمومی ایران بود. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهشهای ترکیبی بود. در پژوهش حاضر از فنهای فراترکیب (کیفی)، محاسبه ضریب کاپا و تکنیک دلفی (کمی) استفاده شد. قلمرو پژوهش شامل کلیه مقالات منتشر شده در بازه زمانی 1990 تا 2020 به زبانهای فارسی ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی و اولویتبندی ریسکهای خدمات کتابخانههای عمومی ایران بود. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهشهای ترکیبی بود. در پژوهش حاضر از فنهای فراترکیب (کیفی)، محاسبه ضریب کاپا و تکنیک دلفی (کمی) استفاده شد. قلمرو پژوهش شامل کلیه مقالات منتشر شده در بازه زمانی 1990 تا 2020 به زبانهای فارسی و انگلیسی بود. در تکنیک دلفی جامعه پژوهش شامل تمامی متخصصان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی، کتابخانههای عمومی، مدیریت و فناوری اطلاعات که پیشتر سابقه همکاری با کتابخانهها را داشته باشند؛ بود. برای تعیین تعداد دقیق افراد جامعه کلیه پژوهشگرانی که در حوزههای موضوعی ارائه شده در جدول فوق اقدام به انجام پژوهش کردهاند شناسایی شدند. سپس تعداد 24 نفر از افراد بهصورت نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. یافتهها: بر اساس منابع منتشر شده تعداد 69 ریسک در 8 دسته شناسایی شدند. بر اساس نظرات متخصصان مهمترین چالش پیش روی کتابخانهها که بالاترین امتیاز را از نظر متخصصان ایرانی دریافت کرده است مربوط از بین رفتن محتوای کتابخانه، ناتوانی در خرید منابع جدید و یا قطع اشتراک منابع کتابخانه به دلیل کمبود بودجه، مسائل اقتصادی، سانسور، ویروسی شدن، تحریم و ...که میتوانند چالش مهمی پیش روی کتابخانههای عمومی باشند. چالشهای عدم تبلیغ و تشویق نهادهای فرهنگی برای هدایت جامعه به کتابخانههای عمومی و افزایش رقبای کتابخانه (موتورهای جستجو پایگاههای اطلاعاتی، کافی نتها و ...) در ارائه اطلاعات مورد نیاز مشتریان (با توجه به اینکه رقبا میتوانند مطالب را بهصورتی کاربرپسندتر در اختیار مشتریان قرار دهند) نیز در رتبه دوم قرار دارند و میتوانند منجر به ایجاد خطر برای کتابخانههای عمومی شوند. بحث و نتیجهگیری: با توجه به رشد سریع منابع اطلاعاتی و تنوع در منابع اطلاعاتی کتابخانه برای بازیابی اطلاعات مورد نیاز مشتریان باید چندین راه را انتخاب نماید و با استفاده از روشهای امانت بین کتابخانهای، اشتراک مشترک پایگاههای اطلاعاتی و امکان ارسال منابع بازیابی شده از طریق ایمیل برای مشتریان به نیازهای اطلاعاتی آنها پاسخ گوید. همچنین شیوه انتخاب منابع نهاد کتابخانههای عمومی کشور بهصورت متمرکز است و کتابخانه تأثیر مستقیمی در انتخاب منابع ندارد. بنابراین نحوه انتخاب منابع باید بازنگری شود و راههای انتخاب کتاب توسط جامعه مخاطب گسترش یابد، یعنی کاربران برای انتخاب کتابهای مورد نیازشان از طریق شبکههای اجتماعی، صندوق نظرات و پیشنهادهای وب سایت کتابخانه بتوانند اقدام کنند.
محسن حاجی زین العابدینی؛ مریم میرزایی؛ نجمه سالمی؛ مهدی رحمانی
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت بهکارگیری عناصر آمیختههای بازاریابی و تأثیر آن بر ترافیک و رتبه وبگاه کتابخانههای دیجیتال ایران بود. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهشهای توصیفی پیمایشی بود. جامعه پژوهش شامل 23 کتابخانه دیجیتال در ایران بود که واجد شرایط، داشتن نرمافزار مناسب، وجود منابع اطلاعاتی ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت بهکارگیری عناصر آمیختههای بازاریابی و تأثیر آن بر ترافیک و رتبه وبگاه کتابخانههای دیجیتال ایران بود. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهشهای توصیفی پیمایشی بود. جامعه پژوهش شامل 23 کتابخانه دیجیتال در ایران بود که واجد شرایط، داشتن نرمافزار مناسب، وجود منابع اطلاعاتی و راهاندازی رسمی کتابخانه بودند. یافتهها: نتایج پژوهش بهصورت کلی نشان داد که میزان بهکارگیری عناصر آمیختههای بازاریابی در کتابخانههای دیجیتال مورد بررسی کمتر از حد متوسط است. از میان کتابخانههای مورد بررسی کتابخانه دیجیتال نور، کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی و کتابخانه دیجیتال تبیان رتبههای اول تا سوم را از نظر بهکارگیری عناصر آمیختههای بازاریابی برای بهبود عملکرد را به خود اختصاص داده بودند. نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بهکارگیری عناصر آمیختههای بازاریابی با میزان بازدید کتابخانهها رابطه مثبتی دارد. به عبارتی هر چه کتابخانهها عناصر آمیختههای بازاریابی را بیشتر رعایت کرده باشند، میزان بازدید از آنها نیز افزایش داشته است.
محسن حاجی زینالعابدینی؛ علی جلالی دیزجی؛ فرزانه دواشی؛ مهدی رحمانی
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی ویژگی های تاکسونومی و ارائه الگویی پیشنهادی برای استفاده در ایران است.روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری دادهها از نوع پژوهشهای پیمایشی با استفاده از تکنیک دلفی بود. پس از مطالعه و مرور متون، ویژگیهای تاکسونومی استخراج شده و پرسشنامه ای بر مبنای آنها طراحی گردید. ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی ویژگی های تاکسونومی و ارائه الگویی پیشنهادی برای استفاده در ایران است.روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری دادهها از نوع پژوهشهای پیمایشی با استفاده از تکنیک دلفی بود. پس از مطالعه و مرور متون، ویژگیهای تاکسونومی استخراج شده و پرسشنامه ای بر مبنای آنها طراحی گردید. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی بوده که از طریق نمونهگیری هدفمند انتخاب شدهاند. پژوهش در دو مرحله انجام گرفت؛ ابتدا ویژگیهای تاکسونومی از برخی پایگاهها و منابع اطلاعاتی استخراج شد و در مرحله دوم نظرسنجی از متخصصان رشته کتابداری و اطلاعرسانی در مورد تاکسونومی انجام گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که اکثر ویژگیهای پیشنهادی تاکسونومی دارای خصیصه چندگانه و ترکیبی هستند. اشکال متفاوت تاکسونومی دارای کاربردهای متفاوتی هستند و از اشکال مختلف آن میتوان در شرایط ویژه ای بر اساس عام یا خاص بودن تاکسونومی استفاده کرد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش، افزون بر شناسایی ویژگی های تاکسونومی، الگوی پیشنهادی برای ایجاد تاکسونومی در ایران است که شامل پنج مرحله برنامه ریزی، شناسایی مفاهیم درون تاکسونومی، طرحریزی تاکسونومی، بازبینی و مدیریت و نگهداری با مراحل فرعی هر مرحله برای تاکسونومی است.
مهدی رحمانی؛ امیررضا اصنافی؛ محمدامین عرفان منش
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی میزان صحت استنادی پایاننامههای دفاع شده دانشگاه شهید بهشتی بود. روش: روش پژوهش تحلیلی پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام پایاننامههای دفاع شده دانشگاه شهید بهشتی به تعداد 6251 پایاننامه بود. میزان کل استنادهای پایاننامههای مورد بررسی برابر با 287269 استناد بود که بر اساس فرمول کوکران با ضریب اطمینان ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی میزان صحت استنادی پایاننامههای دفاع شده دانشگاه شهید بهشتی بود. روش: روش پژوهش تحلیلی پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام پایاننامههای دفاع شده دانشگاه شهید بهشتی به تعداد 6251 پایاننامه بود. میزان کل استنادهای پایاننامههای مورد بررسی برابر با 287269 استناد بود که بر اساس فرمول کوکران با ضریب اطمینان 98 درصد تعداد 2381 استناد بهعنوان نمونه مورد بررسی در پژوهش حاضر انتخاب شد. روش نمونهگیری بهصورت طبقهای تصادفی بود. با توجه به مؤلفههای دانشکده، سال دفاع، جنسیت مقطع تحصیلی، نوع مدرک استنادی و زبان مدرک استنادی تعداد 8 استناد از هر پایاننامه از نظر مطابقت با شیوهنامه استنادی مورد استفاده، انتخاب شد. روش گردآوری دادهها، مشاهده مستقیم و جستجوی استنادها از طریق پایگاههای اطلاعاتی و موتورهای جستجو بود. ابزار گردآوری دادهها سیاهه وارسی محقق ساخته بود که بر اساس پژوهش آزاده، واعظ و قریب (1388) تهیه گردید. یافتهها: با توجه به اینکه برخی از پایاننامهها تعدادی از منابع استنادی را نداشتند از تعداد 2381 استناد، تعداد 1951 استناد مورد بررسی قرار گرفت. از تعداد استنادهای مورد بررسی 68 استناد بازیابی نشدند و استناد کور بودند. نتایج پژوهش نشان داد که بین خطای استنادی منابع بر اساس نوع منبع استنادی، زبان منبع استنادی، مقطع تحصیلی، دانشکده و سال دفاع پایاننامه تفاوت آماری معناداری وجود دارد؛ اما مؤلفه جنسیت بر میزان صحت استنادی پایاننامهها تأثیر قابل توجهی ندارد. نتیجهگیری: عوامل مختلفی را میتوان در بروز وضعیت نامطلوب استناددهی در پایاننامهها برشمرد. اعمال راهکارهایی از جمله تخصیص بخشی از نمره پایاننامه به صحت استنادهای ارائه شده، برگزاری کارگاههای آموزشی استفاده از نرمافزارهای مدیریت منابع و تشکیل واحدی در دانشگاه جهت بررسی استنادهای پایاننامهها؛ پیشنهاد میگردد.
مریم انصاری؛ مهدی رحمانی
چکیده
چکیده هدف: هدف از پژوهش حاضر تطبیق امکانات و قابلیتهای دو نرمافزار تجاری (سیمرغ) و کدمنبع باز (گریناستون) بود. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری دادهها از نوع اسنادی و پیمایشی ارزیابانه بود. روش گردآوری دادهها از طریق مطالعه منابع کتابخانهای و تنطیم سیاهه وارسی شامل 15 معیار و 230 زیر معیار برای ارزیابی ...
بیشتر
چکیده هدف: هدف از پژوهش حاضر تطبیق امکانات و قابلیتهای دو نرمافزار تجاری (سیمرغ) و کدمنبع باز (گریناستون) بود. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری دادهها از نوع اسنادی و پیمایشی ارزیابانه بود. روش گردآوری دادهها از طریق مطالعه منابع کتابخانهای و تنطیم سیاهه وارسی شامل 15 معیار و 230 زیر معیار برای ارزیابی دو نرمافزار کتابخانه دیجیتال سیمرغ و گریناستون بود. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که نرم افزار گرین استون در معیارهای ویژگیهای فنی، استانداردهای ورودی و خروجی، فرادادهای و پشتیبانی از پروتکلها وضعیت بهتری نسبت به سیمرغ دارد. اما در زیرمعیار قابلیتهای نمایش وضعیت سیمرغ بهتر از گرین استون است. نتیجهگیری: بهطور کلی میتوان نتیجه گرفت که نرمافزار کتابخانه دیجیتال گریناستون بیش از دو برابر نرمافزار کتابخانه دیجیتال سیمرغ معیارهای اصلی یک نرم افزار مناسب را دارد و نقطه اوج این اختلاف در معیارهای فنی و استانداردهای ورودی و خروجی است.