کتابخانه های عمومی
صدیقه رئیسی؛ فهیمه باب الحوائجی؛ فاطمه نوشین فرد؛ زهرا اباذری
چکیده
هدف: روند رو به رشد افزایش اطلاعات در دنیای کنونی، لزوم توجه و دقت بیش از پیش کتابخانه‌های عمومی را به فرایند مجموعه‌سازی منابع دوچندان کرده است. افزایش سالانه قیمت کتابها و نشریات، کمبود بودجه و فضا باعث شده است که هیچ کتابخانهای هرچند عظیم، قادر به فراهم‌آوری همه مواد کتابخانهای نباشد. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی مجموعه‌سازی ...
بیشتر
هدف: روند رو به رشد افزایش اطلاعات در دنیای کنونی، لزوم توجه و دقت بیش از پیش کتابخانه‌های عمومی را به فرایند مجموعه‌سازی منابع دوچندان کرده است. افزایش سالانه قیمت کتابها و نشریات، کمبود بودجه و فضا باعث شده است که هیچ کتابخانهای هرچند عظیم، قادر به فراهم‌آوری همه مواد کتابخانهای نباشد. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی مجموعه‌سازی کتابخانه‌های عمومی با رویکرد نظریه زمینهای است.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است که با رویکرد کیفی و به‌صورت روش نظریه زمینهای انجام شده است. جامعه مورد مطالعه رسیدن به اشباع نظری 10 نفر (از 15 نفر) از خبرگان و اساتید رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی بودند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. جهت تحلیل مصاحبه‌ها از روش تحلیلی «استراوس و کوربین» که شامل سه مرحله کُدگذاری باز، محوری و انتخابی بود استفاده گردید. در طول مرحله کُدگذاری محوری مقولههای اصلی شناسایی و پس از کدگذاری انتخابی و تعیین روابط، الگوی مجموعه‌سازی منابع در کتابخانه‌های عمومی ارائه شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که 5 مقوله اصلی و 15 مؤلفه فرعی به‌عنوان ابعاد و مؤلفه‌های الگوی مجموعه‌سازی در کتابخانه‌های عمومی مفهوم‌سازی شد. پنج مقوله اصلی شامل شرایط علی (عوامل ساختاری و مدیریتی، فرهنگ و عوامل قومیتی و عوامل مالی)، شرایط مداخله‌گر (نیازهای کاربران، کتابداران و متخصصان)، شرایط زمینهای (فضای حاکم بر ذهنیت سیاست‌گذاران، عامل یکسان‌نگری و خطای هاله‌ای سیاست‌گذاران، مدیریت هزینه)، راهبردهای الگوی مجموعه‌سازی منابع (انعکاس صدای کاربران و عدالت در تأمین منابع، آموزش و عدم تمرکز ساختاری و مالی) بود.
نتیجه‌گیری: پیامدهای استفاده از الگوی مجموعه‌سازی منابع در کتابخانه‌های عمومی منجر به رضایت کاربران، مسئولین، کتابداران، افزایش بهره‌وری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و همچنین محبوبیت و شهرت این نهاد خواهد شد. بر پایه یافته‌های به‌دست آمده می‌توان نتیجه گرفت که لزوم استفاده مداوم از نظرات کاربران و کتابداران، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین اطلاعاتی، اصلاح قوانین ساختاری در رابطه با تأمین منابع در کنار توجه ویژه به فراهم‌آوری منابع مبتنی بر فرهنگ، قومیت و مذهب کاربران از جمله ضروریات مجموعه‌سازی در کتابخانه‌های عمومی کشور است.
کتابخانه های عمومی
مهدی درم نثاری؛ فهیمه باب الحوائجی؛ زهرا اباذری؛ نجلا حریری؛ فاطمه نوشین فرد
چکیده
هدف اصلی پژوهش، تحلیل نقش راهبردی کتابخانه‌های عمومی در ژئوپلیتیک اطلاعات ایران است. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی)است. گردآوری اطلاعات بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمّی از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. جامعة آماری در بخش کیفی، 13 نفر از خبرگان و اساتید دانشگاه است که با روش هدفمند مبتنی ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش، تحلیل نقش راهبردی کتابخانه‌های عمومی در ژئوپلیتیک اطلاعات ایران است. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی)است. گردآوری اطلاعات بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمّی از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. جامعة آماری در بخش کیفی، 13 نفر از خبرگان و اساتید دانشگاه است که با روش هدفمند مبتنی بر معیار انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی انجام یافت. جامعه بخش کمّی پژوهش شامل مدیران‌کل و معاونان ادارات‌کل کتابخانه‌های عمومی کشور وکتابداران استان های دارای کتابخانه اصلی و مرکزی در پنج خوشه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز کشور شامل 10 استان بود و 201 پرسشنامه کامل پس از پاسخگویی دریافت شده و تحلیل یافته ها از طریق تحلیل عاملی انجام پذیرفت.یافته‌ها نشان می‌دهدکتابخانه‌ها تلویحاً از جهت تقویت هویت فرهنگی و ارتقای آگاهی‌های عمومی، خصوصاً از منظر تقویت هویت ایرانی-اسلامی، به عنوان یکی از سه مولفه اصلی جغرافیای سیاسی نقش دارند . همچنین بر اساس یافته‌ها، تامین متمرکزمنابع توسط نهاد کتابخانه ها که کاربران نقش آشکار و اثرگذاری در فرایند انتخاب ندارند با رویکرد جریان آزاد اطلاعات در تناقض است. برلزوم توجه سیاست‌گذاران ملی به نقش کتابخانه‌های عمومی به عنوان یک فضای گفتمانی عمومی در انتقال فرهنگ و اطلاعات و پایگاهی برای تقویت قدرت دفاع نرم، آموزش و تبیین نقش مشخص به کتابداران، توسعه زیرساخت‌های فناورانه کتابخانه‌ها، تامین منابع بر اساس نیازهاو خواست مخاطب، پایش هدفمند فعالیت‌ها و افزایش خدمات گیرندگان از کتابخانه‌های عمومی تاکیدشد.نتیجه‌گیری: بمنظور نقش‌آفرینی کتابخانه‌ها در ژئوپلیتیک اطلاعات ایران بایدجامعه کاربران بیشتری درمعرض بهره‌مندی از خدمات کتابخانه‌هاقرار گیرند. همچنین،سیاست‌گذاران ملی به نقش این مراکز بعنوان فضای گفتمانی عمومی وپایگاهی برای تقویت هویت ملی وقدرت دفاعی نرم برنامه ریزی کنند.
سودابه درخشنده؛ فرشته سپهر؛ زهرا اباذری؛ نشانه pakdaman
چکیده
هدف: نمایه‌سازی تصاویر بر اساس موتورهای جستجو در بازیابی تصاویر نمایه شده مبتنی برمتن و مبتنی بر محتوا با استفاده از تکنیک دلفی است.
روش‌شناسی: ازنظر هدف، کاربردی و نوع پژوهش با استفاده از تکنیک دلفی است. جامعه آماری شامل کلیه متخصصان شاغل در دفاتر روزنامه‌های سراسری کشور در شهر تهران بوده که به‌تمامی پنج موتور جستجوی موردمطالعه ...
بیشتر
هدف: نمایه‌سازی تصاویر بر اساس موتورهای جستجو در بازیابی تصاویر نمایه شده مبتنی برمتن و مبتنی بر محتوا با استفاده از تکنیک دلفی است.
روش‌شناسی: ازنظر هدف، کاربردی و نوع پژوهش با استفاده از تکنیک دلفی است. جامعه آماری شامل کلیه متخصصان شاغل در دفاتر روزنامه‌های سراسری کشور در شهر تهران بوده که به‌تمامی پنج موتور جستجوی موردمطالعه اشراف و تسلط کافی داشته‌اند. تعداد این متخصصان 16 نفر به‌عنوان نمونه در دسترس در حوزه موردمطالعه بوده است. برای گردآوری داده‌ها با روش اسنادی به استخراج گویه های پژوهش و تدوین پرسشنامه دلفی پرداخته شد. متخصصان با بیست سؤال برمبنای طیف پنج گزینه‌ای لیکرت در طی چهار مرحله به اجماع کلی رسیدند. نتایج آزمون ضریب توافقی کندال برای مشخص نمودن میزان هماهنگی و اتفاق‌نظر میان پاسخ متخصصان در هر دور جهت تطبیق و مقایسه گزارش داده شد. با تائید پرسشنامه در بخش کیفی روایی محتوا، ضریب روایی کیفی محتوای پرسشنامه بالاتر از 78/0 و شاخص روایی محتوا بالاتر از 79/0 گزارش شد. پایایی پرسشنامه نیز بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برابر با 916/0 سنجیده شد.
یافته‌ها: نشان داد موتور جستجوی Google از میزان بازیابی تصاویر بیشتری بر اساس شاخصه‌های ارزیابی‌شان برخوردارمی باشد. میان موتورهای جستجوی موردمطالعه از دیدگاه متخصصان درزمینۀ بازیابی تصاویر بر اساس نمایه‌سازی مبتی برمتن تفاوت معناداری در سطح 05/0 وجود نداشته است. موتور جستجوی Yandex، از میزان بازیابی تصاویر بر اساس نمایه‌سازی مبتنی بر محتوای بیشتری در سطح 05/0 برخوردارمی باشد. همچنین موتور جستجوی Google به‌صورت معناداری در سطح 05/0 ازلحاظ بازیابی تصاویر بر اساس حوزه‌های موردپژوهش کارآمدترمی باشد.
نتیجه‌گیری: مشخص شد که موتورهای جستجو عمومی گوگل نسبت به موتورهای جستجوی دیگر (yahoo، bing،pinterest و yandex) عملکرد بهتری در بازیابی تصاویر دارند؛ همچنین جستجو گران تصاویر در وب می‌توانند در انتخاب موتور جستجوی متناسب با نیاز خود و طراحان داخلی برای طراحی بهتر تصمیم‌گیری کنند. علاوه بر آن، نیز این نتایج به حوزه‌های مشابه قابل‌تعمیم است و نیز طراحان موتورهای جستجو درمی‌یابند که برای بازیابی بهتر تصاویر از کدام روش نمایه‌سازی استفاده نمایند.
مهدیه مومن آبادی؛ زهره میرحسینی؛ نجلا حریری؛ زهرا اباذری
چکیده
هدف: تحلیل رفتار جستجو و ارزیابی قضاوت ربط کاربران از بازیابی اطلاعات در محیط فرا پیوندی وب است.
روش شناسی: این پژوهش کاربردی/بنیادی است که با روش ترکیبی انجام‌شده است. جامعه پژوهش دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری علم اطلاعات و سایر حوزه‌های مختلف علوم در دانشگاه باهنر از سال ۹۶-۹۷ بودند؛ که با نمونه‌گیری هدفمند به تعداد ۵0 نفر ...
بیشتر
هدف: تحلیل رفتار جستجو و ارزیابی قضاوت ربط کاربران از بازیابی اطلاعات در محیط فرا پیوندی وب است.
روش شناسی: این پژوهش کاربردی/بنیادی است که با روش ترکیبی انجام‌شده است. جامعه پژوهش دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری علم اطلاعات و سایر حوزه‌های مختلف علوم در دانشگاه باهنر از سال ۹۶-۹۷ بودند؛ که با نمونه‌گیری هدفمند به تعداد ۵0 نفر انتخاب شدند. این پژوهش از طریق مشاهده و مصاحبه ساختاریافته با ضریب پایایی همسانی درونی بالاتر از (7/0) سنجیده شد و روایی (بیرونی و درونی) آن را 5 نفر از اساتید تائید کردند. از نرم‌افزارهای اس پی اس اس (ورژن 23) و مکس کیو دی‌ای استفاده گردید.
یافته ها: یافته‌های کیفی در بررسی تحلیل رفتار جستجو نشان داد در بین مرورگرها، فایرفاکس و در بین موتورهای کاوش گوگل بیشتر مورداستفاده بوده است. کاربران در الگویی 5 مرحله‌ای هر جستجو را تکمیل کردند: شروع جستجو، تدوین کلیدواژه، راهبری جستجو، بازیابی و ارزیابی نتایج، استخراج اطلاعات. در تدوین کلیدواژه، فن عام به خاص و در راهبری جستجو، دنبال کردن لینک‌ها و منوها دارای بیشترین استفاده است. یافته‌های کمّی در ارزیابی قضاوت ربط کاربران از نتایج نشان داد همه متغیرهای موردبررسی در وضعیت مطلوب قرار داشتند و میزان رضایت و ربط نتایج در بین دانشجویان رشته علم اطلاعات بیشتر از دیگر رشته‌ها است.
نتیجه گیری: افزایش کارایی سامانه‌های بازیابی اطلاعات و مهارت کاربران سبب بهینه‌سازی فرایند کاوش می‌گردد. نظام‌های بازیابی هوشمند در تعامل اطلاعات نقش بسزایی دارند و در تعامل هر چه بیشتر و بهتر کاربر با نظام‌های اطلاعاتی، می توان به اطلاعات معنادار و مرتبط دست یافت و این امر نیز درگرو درک سیستم‌های اطلاعاتی از نیازها و رفتارهای کاربران است.
zahra Rezazadeh؛ zohre miehossini؛ Zahra Abazari؛ Fahimeh Babalhavaeji
چکیده
Background and Objectives: This study aims to identify the factors and challenges of library and information science research from the perspective of field specialists in Iran. This study examines their experiences to explain the conditions and strategies necessary for the success of educational planning. This research, on the other hand has tried to clarify factors that effect on the problems of the field.
Methodology: The method of the study is grounded theory. Semi-structured interviews were conducted to collect information from 13 library and information science experts selected by ...
بیشتر
Background and Objectives: This study aims to identify the factors and challenges of library and information science research from the perspective of field specialists in Iran. This study examines their experiences to explain the conditions and strategies necessary for the success of educational planning. This research, on the other hand has tried to clarify factors that effect on the problems of the field.
Methodology: The method of the study is grounded theory. Semi-structured interviews were conducted to collect information from 13 library and information science experts selected by purposed sampling. After three steps of coding (Strauss & Corbin, 1998), the central phenomenon of the study was identified as: “Research issues in library and information science”. Then paradigmatic model was developed.
Findings: The results show that human resource challenges, lack of time management, financial crisis, lack of research popularity, weak research structure, lack of commitment, problem making, duplication, lack of strategic planning are the most important challenges affecting the phenomenon.
Discussion: Four main outcomes of this phenomenon is Implementation, localization, empowering information consultation and research empowerment
