شماره انگلیسی
شهناز خادمی زاده؛ فائزه السادات طباطبایی امیری؛ محمدرضا نصیری
چکیده
هدف:پژوهش حاضربدنبال این هدف است که باتوجه به موضوعات مورد جستجوی کاربران،انواع مختلف منابع دیجیتالی اعم کتابخانه درموضوعات متنوع راخوشه‌بندی نمایدتاگامی درجهت بهبودمجموعه‌سازی ومجموعه‌گستری وبهبود کیفیت خدمات کتابخانه دیجیتالی برداشته شود.
روش‌شناسی:پژوهش یک مطالعه تحلیلی ازنوع مقطعی بودکه درطول دوره 10ساله‌ی راه‌اندازی ...
بیشتر
هدف:پژوهش حاضربدنبال این هدف است که باتوجه به موضوعات مورد جستجوی کاربران،انواع مختلف منابع دیجیتالی اعم کتابخانه درموضوعات متنوع راخوشه‌بندی نمایدتاگامی درجهت بهبودمجموعه‌سازی ومجموعه‌گستری وبهبود کیفیت خدمات کتابخانه دیجیتالی برداشته شود.
روش‌شناسی:پژوهش یک مطالعه تحلیلی ازنوع مقطعی بودکه درطول دوره 10ساله‌ی راه‌اندازی کتابخانه دیجیتالی آیت‌الله العظمی بروجردی درقم از سال1390 تاسال 1400 صورت پذیرفت.جامعه آماری،داده‌های10ساله‌ی مربوط به کتابخانه دیجیتالی استخراج شده در مردادماه1400 از نرم‌افزار نوسا است که پایگاه‌های کتابخانه SQL بوده و داده‌های استخراج شده به فرمت CSV تبدیل شدند. تکنیک‌داده‌کاوی قوانین انجمنی (الگوریتم Apriori) به منظور تعیین وابستگی منابع اطلاعاتی موردجستجوی کاربران در گروه‌های مختلف موضوعی،مورداستفاده قرارگرفت.پس ازاستخراج داده‌ها،آماده‌سازی وپاکسازی داده‌ها انجام شد.برای خوشه‌بندی و قوانین انجمنی ازنرم‌افزار مدلر نسخه18 و برای رسم نمودارهای شبکه‌ای،داده‌ها تبدیل به ماتریس شده و ازکتابخانه bibliometrix درنرم‌افزارR استفاده شد.
یافته‌ها:براساس استفاده کاربران ازموضوعات مختلف منابع در پایگاه‌های کتابخانه دیجیتالی،دوخوشه استخراج شده که خوشه1حدود 56 درصد و خوشه2 حدود 44 درصدداده‌ها را پوشش می‌دهند. درخوشه1، موضوعات فقه،اصول،دعا،ادبیات،طب،عرفان،تاریخ،اخلاق وعلوم بیشتر استفاده شده است. درخوشه2نیز، موضوعات کلام،حدیث،نحو،فلسفه،منطق،شعر،نجوم،ادعیه،تفسیرومتفرقه بیشترمورداستفاده واقع شده‌اند.یافته دیگر اینکه بیشترین میزان وقوع همزمان جستجو توسط کاربران مربوط به موضوع فقه باموضوعات منطق،اخلاق،وطب است.بعلاوه، زمانی که یک فرد درابتدا موضوع فقه راجستجوکرده،پس از آن،به احتمال 55درصد موضوع طب را نیزمورد مداقه قرارداده است.
نتیجه‌گیری: این مطالعه فرصت مناسبی را برای مدیران فراهم می‌آورد تا با شناسایی وشناخت جامعه کاربری،هماهنگی میان برنامه‌ریزی‌های مؤثر وتصمیم‌گیری‌های استراتژیک رابا نیازهای واقعی کاربران شکل داده وزمینه بهره‌مندی حداکثری ازمنابع منحصر بفرد اطلاعاتی این کتابخانه رادرسطح ملی و بین‌المللی فراهم آورند.ازاین‌رو،یافته‌های پژوهش علاوه براینکه لزوم توجه بیشتر مدیران کتابخانه درمجموعه‌سازی و تلاش در جهت دیجیتال‌سازی بیشتر منابع مربوط به حوزه‌های موضوعی مذکور را نمایان می‌سازد، می‌تواند در ارائه سیستم‌های توصیه‌گر در کتابخانه، مفید واقع شود.
شهناز خادمی زاده؛ طیبه حاج باقریان؛ فائزه السادات طباطبایی امیری
چکیده
هدف: بررسی میزان قرابت موضوعات مطرح درطبقه‌بندی‌های علوم بافنخا،شناسایی موضوعاتی که درطبقه‌بندی‌ها مطرح بوده وفنخا نیز به آن توجه دارد یا در دسته‌بندی فنخامغفول مانده‌اند یا برخلاف تعدادکم تألیف‌ها،به‌عنوان شاخه‌ای مستقل معرفی شده‌اندبه‌منظور استفاده ازطبقه‌بندی‌های علوم دانشمندان مسلمان جهت پیشنهاد چارچوبی برای سازماندهی ...
بیشتر
هدف: بررسی میزان قرابت موضوعات مطرح درطبقه‌بندی‌های علوم بافنخا،شناسایی موضوعاتی که درطبقه‌بندی‌ها مطرح بوده وفنخا نیز به آن توجه دارد یا در دسته‌بندی فنخامغفول مانده‌اند یا برخلاف تعدادکم تألیف‌ها،به‌عنوان شاخه‌ای مستقل معرفی شده‌اندبه‌منظور استفاده ازطبقه‌بندی‌های علوم دانشمندان مسلمان جهت پیشنهاد چارچوبی برای سازماندهی و رده‌بندی نسخه‌های خطی.
روش:درنوشتارکه ازنوع مطالعات تحلیلی- تطبیقی بوده و با روش کتابخانه‌ای انجام گرفته،تلاش شده نظرات پنج تن ازدانشمندان مسلمان در طبقه‌بندی علوم درسده‌های مختلف تاریخی با استفاده از منابع و مرور متون، استخراج شود. جلدهای37 و 38 فنخا که نمایه موضوعی و جلد 45 آن که وضعیت تألیف در ایران را تا قبل از صنعت چاپ گزارش نموده است،مأخذ پژوهش حاضر به‌شمار می‌روند.
یافته‌ها:با استناد به نمایه موضوعی فنخا و نیز جدول موضوع-تألیفات نسخه‌های خطی در15قرن، می‌توان گفت موضوعات انتخاب شده برای نسخه‌های خطی بر اساس نمایه موضوعی، قرابت بیشتری با طبقه‌بندی‌های مورد بررسی دارد.بعلاوه، درصورتی‌که در انتخاب موضوعات و نیز شاخه‌های اصلی و فرعی موضوعات، توجه بیشتری مصروف داشته می‌شد، تحلیل علمی‌تری بدست می‌آمد که این تحلیل هم با نمایه موضوعی که خود فنخا ارائه می‌دهد وهم با طبقه‌بندی‌های دانشمندان مورد بررسی در این پژوهش، تطابق بیشتری می‌یافت. برخی موضوعات زیرشاخه در فنخا دارای تعداد تألیف بسیار ناچیز هستند از این رو، چنین به ذهن متبادر می‌شود که شاید موضوعات نسخه‌های خطی به درستی و دقت نظر، انتخاب نشده باشند.
نتیجه‌گیری: با اتکا به پیشینه طبقه‌بندی‌های دانشمندان مسلمان از علوم و تبیین اشتراکات و افتراقات موضوعی مطرح شده در آن‌ها، می‌توان چارچوبی برای طبقه‌بندی و طراحی رده‌بندی ویژه‌ای برای نسخه‌های خطی پیشنهاد داد.
