شهناز خادمی زاده؛ طیبه حاج باقریان؛ فائزه السادات طباطبایی امیری
چکیده
هدف: بررسی میزان قرابت موضوعات مطرح درطبقه‌بندی‌های علوم بافنخا،شناسایی موضوعاتی که درطبقه‌بندی‌ها مطرح بوده وفنخا نیز به آن توجه دارد یا در دسته‌بندی فنخامغفول مانده‌اند یا برخلاف تعدادکم تألیف‌ها،به‌عنوان شاخه‌ای مستقل معرفی شده‌اندبه‌منظور استفاده ازطبقه‌بندی‌های علوم دانشمندان مسلمان جهت پیشنهاد چارچوبی برای سازماندهی ...
بیشتر
هدف: بررسی میزان قرابت موضوعات مطرح درطبقه‌بندی‌های علوم بافنخا،شناسایی موضوعاتی که درطبقه‌بندی‌ها مطرح بوده وفنخا نیز به آن توجه دارد یا در دسته‌بندی فنخامغفول مانده‌اند یا برخلاف تعدادکم تألیف‌ها،به‌عنوان شاخه‌ای مستقل معرفی شده‌اندبه‌منظور استفاده ازطبقه‌بندی‌های علوم دانشمندان مسلمان جهت پیشنهاد چارچوبی برای سازماندهی و رده‌بندی نسخه‌های خطی.
روش:درنوشتارکه ازنوع مطالعات تحلیلی- تطبیقی بوده و با روش کتابخانه‌ای انجام گرفته،تلاش شده نظرات پنج تن ازدانشمندان مسلمان در طبقه‌بندی علوم درسده‌های مختلف تاریخی با استفاده از منابع و مرور متون، استخراج شود. جلدهای37 و 38 فنخا که نمایه موضوعی و جلد 45 آن که وضعیت تألیف در ایران را تا قبل از صنعت چاپ گزارش نموده است،مأخذ پژوهش حاضر به‌شمار می‌روند.
یافته‌ها:با استناد به نمایه موضوعی فنخا و نیز جدول موضوع-تألیفات نسخه‌های خطی در15قرن، می‌توان گفت موضوعات انتخاب شده برای نسخه‌های خطی بر اساس نمایه موضوعی، قرابت بیشتری با طبقه‌بندی‌های مورد بررسی دارد.بعلاوه، درصورتی‌که در انتخاب موضوعات و نیز شاخه‌های اصلی و فرعی موضوعات، توجه بیشتری مصروف داشته می‌شد، تحلیل علمی‌تری بدست می‌آمد که این تحلیل هم با نمایه موضوعی که خود فنخا ارائه می‌دهد وهم با طبقه‌بندی‌های دانشمندان مورد بررسی در این پژوهش، تطابق بیشتری می‌یافت. برخی موضوعات زیرشاخه در فنخا دارای تعداد تألیف بسیار ناچیز هستند از این رو، چنین به ذهن متبادر می‌شود که شاید موضوعات نسخه‌های خطی به درستی و دقت نظر، انتخاب نشده باشند.
نتیجه‌گیری: با اتکا به پیشینه طبقه‌بندی‌های دانشمندان مسلمان از علوم و تبیین اشتراکات و افتراقات موضوعی مطرح شده در آن‌ها، می‌توان چارچوبی برای طبقه‌بندی و طراحی رده‌بندی ویژه‌ای برای نسخه‌های خطی پیشنهاد داد.
