علم سنجی
هوشنگ حکیمی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر فعالیت علمی پژوهشگران سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت مورد ارزیابی دگرسنجی قرار داده است.روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی علم سنجی با رویکرد دگرسنجی می‌باشد. داده‌های مربوط از سامانه علم‌سنجی سازمان که از سال 2010 تا 2020 در این پایگاه نمایه شده‌اند ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر فعالیت علمی پژوهشگران سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت مورد ارزیابی دگرسنجی قرار داده است.روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی علم سنجی با رویکرد دگرسنجی می‌باشد. داده‌های مربوط از سامانه علم‌سنجی سازمان که از سال 2010 تا 2020 در این پایگاه نمایه شده‌اند و همچنین از داده‌های دگرسنجی فعالیتهای پژوهشی 852 نفر محقق عضو سازمان در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت فراهم گردیدند. برای تجزیه وتحلیل آماری از دو آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. آمار توصیفی شامل فراوانی و میانگین هر یک از شاخص‌های اندازه‌گیری شده در شبکه ریسرچ‌گیت بود. از آمار استنباطی (آزمون‌های همبستگی اسپیرمن، کروسکال والیس و من- ویتنی) نیز جهت سنجش روابط و وجود یا عدم وجود اختلاف بین متغیرهای مورد بررسی استفاده شد.یافته‌ها: حدود یک چهارم پژوهشگران جامعه مورد مطالعه، عضو شبکه ریسرچ‌گیت بوده و به فعالیت در آن مشغولند. داده‌های دگرسنجی نشان داد بین میزان فعالیت در ریسرچ‌گیت و سطح رتبه علمی در اعضای هیئت علمی رابطه مستقیم وجود دارد و با افزایش رتبه علمی در اعضای هیئت علمی، میزان فعالیت علمی آنان نیز بیشتر می‌باشد. همبستگی بین رتبه آر. جی. به ترتیب با استنادها (862/0)، مشاهدات (813/0) و تألیفات (799/0) در میان شاخص‌های دیگر از همه قوی‌تر ولیکن با پرسش (124/0) و پاسخ (280/0) ضعیف‌ترین بوده است.نتیجه‌گیری: مشارکت پژوهشگران در شبکه‌های اجتماعی علمی موجب افزایش فعالیت علمی و دستیابی به دانش روز آنان گردیده و افزایش بهره‌وری را در سازمان در پی خواهد داشت. بنابراین اطلاع‌رسانی و ایجاد سازوکارهایی از سوی مدیران برای تشویق پژوهشگران جهت افزایش کمی و کیفی بروندادهای علمی در این زمینه و در صورت لزوم الزام به عضویت توصیه می‌گردد.
کتابخانه های عمومی
گلنسا گلینی مقدم؛ فریده عصاره؛ رحمت اله فتاحی
چکیده
هدف: هدف از اجرای این پژوهش، سنجش دیدگاه کتابداران کتابخانههای عمومی ایران در باره تناسب برنامه‌ها و فعالیتهای اتحادیه اروپا مرتبط با کتابخانههای عمومی است.روش شناسی: در این مطالعه پیمایشی، 378 نفر به عنوان نمونه از کل جامعه کتابداران کتابخانههای عمومی سراسر کشور، به شیوه تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و به پرسشهای پرسشنامه ...
بیشتر
هدف: هدف از اجرای این پژوهش، سنجش دیدگاه کتابداران کتابخانههای عمومی ایران در باره تناسب برنامه‌ها و فعالیتهای اتحادیه اروپا مرتبط با کتابخانههای عمومی است.روش شناسی: در این مطالعه پیمایشی، 378 نفر به عنوان نمونه از کل جامعه کتابداران کتابخانههای عمومی سراسر کشور، به شیوه تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و به پرسشهای پرسشنامه پژوهشگر-ساخته، که روایی محتوایی و پایایی آن تائید شده بود پاسخ دادند. ابعاد مورد توجه پرسشنامه، که برپایه بررسی متون تخصصی شناسایی و تدوین شده بود، شامل پنج حوزه 1. ساختار، تشکیلات، سیاست‌ها و مدیریت، 2. مجموعه‌سازی و گزینش منابع، 3. مخاطب شناسی و نیازسنجی، 4. خدمات و اشاعه اطلاعات، و 5. آموزش بود.یافته ها: 7/60 درصد از پاسخ دهندگان خانم و 3/39 درصد از پاسخدهندگان از آقایان کتابدار بودند. بالغ بر 96 درصد از پاسخدهندگان دارای تحصیلات بالاتر از کارشناسی و حداقل 31 سال سن داشتند. توزیع شرکت‌کنندگان از لحاظ سابقه کاری در رده‌های 5-10 سال و 16-25 سال بودند. کتابداران ایرانی بر این باور بودند که تا اندازه زیادی، امکان بهرهگیری از برنامههایی شبیه برنامههای کتابخانههای عمومی اتحادیه اروپا در ایران وجود دارد.نتیجه گیری: از دیدگاه کتابداران، حوزه های "آموزش"، "خدمات و اشاعه اطلاعات" "مجموعه‌سازی و گزینش منابع"، "مخاطب‌شناسی و نیازسنجی"، قابل اجرا ارزیابی شدند اما در یک حوزه یعنی "ساختار، تشکیلات، سیاست‌ها و مدیریت" هر چند قابل اجرا اما دشوار ارزیابی شد زیرا در مجموع میانگین کمتری نسبت به بقیه حوزه ها کسب کرده است. بهره گیری از این برنامه ها و تجربه ها می‌تواند به توسعه خدمات در کتابخانه های عمومی ایران کمک کند.
محمد حسن زاده؛ بهروز رسولی؛ المیرا کریمی
چکیده
هدف: نظر به اهمیت نظریه‌پردازی در مسیر توسعه و پیشرفت علمی، در اسناد بالادستی در پیوند با علم، فناوری، و نوآوری در ایران توجه خاصی به آن شده است. ولی به نظر می‌رسد علیرغم توجه به این پدیده در ایران، هنوز نظریه‌پردازی نتوانسته است رشد و پیشرفت چشم‌گیری داشته باشد. هدف از این پژوهش واکاوی موانع فراسازمانی کلیدی رشد ظرفیت نظریه‌پردازی ...
بیشتر
هدف: نظر به اهمیت نظریه‌پردازی در مسیر توسعه و پیشرفت علمی، در اسناد بالادستی در پیوند با علم، فناوری، و نوآوری در ایران توجه خاصی به آن شده است. ولی به نظر می‌رسد علیرغم توجه به این پدیده در ایران، هنوز نظریه‌پردازی نتوانسته است رشد و پیشرفت چشم‌گیری داشته باشد. هدف از این پژوهش واکاوی موانع فراسازمانی کلیدی رشد ظرفیت نظریه‌پردازی در کشور است.روش‌شناسی: فلسفۀ تفسیرگرایی با آمیزه‌ای از عمل‌گرایی جهان‌بینی این پژوهش است. قوم‌نگاری با آمیزه‌ای از گراندد تئوری نیز روشی است که برای پاسخگویی به پرسشهای پژوهش انتخاب شده است. برای گردآوری داده‌ها، با 12 خبره در دانشگاه تربیت مدرس مصاحبه شده، مصاحبه‌های پیاده‌سازی و در نرم‌افزار «مکس کیو. دی. ای.» تحلیل، کدگذاری، و مقوله‌بندی شده‌اند.یافته‌ها: به شکل جامع می‌توان موانع پیشرفت نظریه‌پردازی را به دو گروه سازمانی و فراسازمانی دسته‌بندی کرد. از آنجا که تمرکز این پژوهش بر موانع فراسازمانی است، این موانع را می‌توان در هفت دستۀ کلی، یعنی شامل پیوند ضعیف علم با جامعه، مشکلات اقتصادی کشور، مدیریت ناکارآمد آموزش عالی، ناکارآمدی آموزش عالی، دشواری نظریه‌پردازی، سیاست‌گذاری نادرست آموزشی، و سیاست‌گذاری نادرست پژوهشی سازماندهی کرد.اصالت: نظریه‌پردازی از پدیده‌های کلیدی آموزش عالی است که نباید از رشد و گسترش آن غافل شد؛ نخستین گام برای تحقق این پدیده شناسایی موانعی است که رشد آن را کند می‌سازند. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی انجام شده که دیدی ژرف از موانع نظریه‌پردازی به دست می‌دهد و دسته‌بندی تازه‌ای مطرح میکند که سیاست‌گذاری را در این زمینه عملی می‌سازد.
الهه امتی؛ امیر رضا اصنافی؛ سید جواد قاضی میرسعید
چکیده
هدف: هدف از این مطالعه تعیین وضعیت کیفیت وب‌سایت‌های سفارت‌خانه‌ها و ترسیم روابط شبکه‌ای پیوندی آنهاست.روش شناسی: این مطالعه از نوع کاربردی است و با استفاده از روش‌های پیمایشی و وب سنجی انجام شده است. جامعه آماری شامل 145 وب‌سایت سفارت‌خانه بود. ارزیابی با استفاده از ابزار ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌ها (WQET) و نرم افزار Webometric ...
بیشتر
هدف: هدف از این مطالعه تعیین وضعیت کیفیت وب‌سایت‌های سفارت‌خانه‌ها و ترسیم روابط شبکه‌ای پیوندی آنهاست.روش شناسی: این مطالعه از نوع کاربردی است و با استفاده از روش‌های پیمایشی و وب سنجی انجام شده است. جامعه آماری شامل 145 وب‌سایت سفارت‌خانه بود. ارزیابی با استفاده از ابزار ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌ها (WQET) و نرم افزار Webometric Analyst 2.0 انجام شد. همچنین پایایی ابزار اندازه گیری حاضر آلفای کرونباخ 95% بود که پایایی بسیار بالایی را نشان داد. داده‌های به دست آمده با استفاده از فرمول درجه کیفیت و آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند.یافته ها: نتایج یافته‌ها نشان داد که از 145 وب‌سایت سفارت‌خانه مورد بررسی، 131وب‌سایت سفارت‌خانه در درجه‌بندی کیفیت عالی و قابل اعتماد، 14 وب‌سایت سفارت‌خانه نیز در درجه‌بندی کیفیت بسیار خوب، رتبه بندی شده بود. بالاترین رتبه در درجه‌بندی کیفیت عالی شامل سفارت خانه لیبی – طرابلس (82) و سپس مجارستان – بوداپست(80) و هند- لاهه(80) بود. پایین‌ترین کیفیت مربوط به وب‌سایت سفارت‌خانه افغانستان- جلال آباد بود.نتیجه گیری: بر اساس یافته ها طراحان وب‌سایت‌ها تا حدودی به معیارهای کیفیت وب سایت‌های سفارت‌خانه‌ها توجه داشتند، اما در ایجاد روابط شبکه‌ای هیچ‌گونه توجهی نداشتند. از آنجا که وب‌سایت سفارت‌خانه‌ها منبع اطلاع رسانی مهمی برای بسیاری از افراد محسوب می‌شود مسئله کیفیت و روابط شبکه‌ای آنها بسیار حائز اهمیت هستند، در مجموع توصیه می‌شود که طراحان وب سایت ها تمرکز خود را معطوف به معیارهای کیفیت و نیز ایجاد روابط شبکه‌ای پیوندی نمایند.
علی حسین قاسمی؛ سید جواد قاضی میر سعید؛ زیور صباغی نژاد؛ امل ساکی مالحی؛ مریم زاهدیان
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین مولفههای ضروری و مطلوب در بخش سفارشات و مجموعهگستری نرمافزارهای کتابخانهای برای کتابخانههای علوم پزشکی کشور ایران انجام شد.روش شناسی: پژوهش حاضر یک پژوهش پیمایشی و ابزار مورد استفاده، پرسشنامه و سیاهة وارسی پژوهشگر ساخته می‌باشد. پرسشنامۀ مورداستفاده شامل 210گویه بود که در قالب 38 ویژگی ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین مولفههای ضروری و مطلوب در بخش سفارشات و مجموعهگستری نرمافزارهای کتابخانهای برای کتابخانههای علوم پزشکی کشور ایران انجام شد.روش شناسی: پژوهش حاضر یک پژوهش پیمایشی و ابزار مورد استفاده، پرسشنامه و سیاهة وارسی پژوهشگر ساخته می‌باشد. پرسشنامۀ مورداستفاده شامل 210گویه بود که در قالب 38 ویژگی اصلی و 172 ویژگی فرعی، ذیل 9 عنصر (قابلیت عمومی، جستجوی منابع، سفارش منابع، کارگزار و ناشر، بودجه، صورتحساب، پیگیری منابع، ثبت منابع، و مدیریت) طراحی گردید. ضریب پایایی پرسشنامه با فرمول آلفای کرونباخ، 977/0 محاسبه شد. سیاهة وارسی نیز بر مبنای پرسشنامة مذکور در بالا تنظیم گردید و روایی مفهومی سیاهة وارسی به تایید متخصصان رسید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم-افزار SPSS نسخة 23 انجام گردید.یافته ها: با توجه به نظرات کارشناسان جامعۀ تحقیق، عنصر صورت حساب با میانگین 37/4 بیشترین اهمیت و عنصر قابلیت عمومی با میانگین 21/4 کمترین اهمیت را کسب کردند. از نظر میزان حضور عناصر و ویژگیهای مورد بررسی نیز به ترتیب سه نرم افزار آذرسا، مأوا و ثنا2.0 رتبههای اول تا سوم را به دست آوردند.نتیجه گیری: همة عناصر و ویژگیهای پیشنهادی بااهمیت شناخته شد. عنصر «قابلیت عمومی» از نظر کارشناسان بخش سفارشات و مجموعهگستری پایین‌ترین رتبه (رتبة نهم) را از نظر میزان اهمیت کسب کرد. صرف نظر از این عنصر که به دلیل ویژگی هایش در هر نرم‌افزار کتابخانهای وجود دارد، پژوهش حاضر پیشنهاد میکند که بخش سفارشات و مجموعه-گستری هر نرم‌افزار کتابخانهای برای کتابخانه های علوم پژشکی ایران، شامل حداقل 8 عنصر، 32 ویژگی اصلی و 118 ویژگی فرعی معرفی‌شده در این پژوهش باشد.
هاجر ستوده؛ محمدحسن امیدی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر می‌کوشد وضعیت استنادی مقالات تأمین اعتبار شده ایران را در سه گروه اعتبارات داخلی، خارجی و مشارکتی بررسی و با مقالات تأمین اعتبار نشده مقایسه نماید. روش پژوهش: روش پژوهش تحلیل استنادی و نمونه هدفمند پژوهش را مقالات ایرانی نمایه شده در SCI در سالهای 2008-2011 تشکیل می‌دهد. وضعیت تامین اعتبار، به کمک فیلدهای FU (سازمان تأمین‌کننده ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر می‌کوشد وضعیت استنادی مقالات تأمین اعتبار شده ایران را در سه گروه اعتبارات داخلی، خارجی و مشارکتی بررسی و با مقالات تأمین اعتبار نشده مقایسه نماید. روش پژوهش: روش پژوهش تحلیل استنادی و نمونه هدفمند پژوهش را مقالات ایرانی نمایه شده در SCI در سالهای 2008-2011 تشکیل می‌دهد. وضعیت تامین اعتبار، به کمک فیلدهای FU (سازمان تأمین‌کننده اعتبار) و FX (تصدیق اعتبار پژوهشی) تعیین شد. آماده سازی و سپس تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزار اکسل و اس.پی.اس.اس انجام شد. یافته‌ها: مقالات تأمین اعتبار شده به لحاظ نرخ استناد شدگی و میانگین استنادی به نحو معنی‌داری از مقالات تامین اعتبار نشده پیش‌تر هستند. همچنین، وضعیت استنادی گروه مقالات تأمین اعتبار شده خارجی و مشارکتی از مقالات تامین اعتبار شده داخلی بهتر است. نتیجه‌گیری: برتری استنادیمقالات برخوردار از اعتبارات پژوهشی، می‌تواند علت یا معلول جذب اعتبارات باشد. از یک سو، ممکن است اعتبارات پژوهشی، به ارتقای کیفیت تولیدات علمی و در نتیجه افزایش استناد به آنها انجامیده باشد. از سوی دیگر، احتمال دارد مقالات با کیفیت بالا در جذب اعتبار پژوهشی موفق‌تر باشند و این امر در جذب استناد بیشتر موثر باشد. به هر روی، با توجه اهمیت اعتبارات در ارتقای کیفی و اثرگذاری پژوهش، می‌توان موفقیت در جذب اعتبارات پژوهشی به ویژه از منابع خارجی را به‌عنوان شاخص ارزیابی پژوهشگران به کار گرفت.
شهناز خادمی زاده؛ معصومه خادمی زاده؛ پریسا محمودی
چکیده
هدف: هدف از انجام این پژوهش عبارت است از بررسی وضعیت کلی کتابخانههای تخصصی شهر مشهد از نظر اهداف و وظایف، عناصر سازمانی، مجموعه، خدمات، ساختمان و تجهیزات و منابع مالی در مقایسه با استانداردهای کتابخانههای تخصصی ایران.
روش: این پژوهش به روش پیمایشی- تطبیقی انجام شده و داده‌های بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار اکسل و تکنیک‌های ...
بیشتر
هدف: هدف از انجام این پژوهش عبارت است از بررسی وضعیت کلی کتابخانههای تخصصی شهر مشهد از نظر اهداف و وظایف، عناصر سازمانی، مجموعه، خدمات، ساختمان و تجهیزات و منابع مالی در مقایسه با استانداردهای کتابخانههای تخصصی ایران.
روش: این پژوهش به روش پیمایشی- تطبیقی انجام شده و داده‌های بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار اکسل و تکنیک‌های آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: ازمیان جامعه پژوهش، کتابخانه «شرکت مهندسی مشاور طوس آب» و کتابخانه «سازمان صنعت و معدن و تجارت» به ترتیب بیشترین و کمترین درصد رعایت استانداردها را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین کتابخانههای مورد بررسی، در زمینه اهداف و وظایف تقریبا 70 درصد، سازمان و مدیریت 55 درصد، نیروی انسانی 67/41 درصد، مجموعه 55/55 درصد، سازماندهی منابع 50 درصد، خدمات 59 درصد، ساختمان و تجهیزات 54 درصد، بودجه 48 درصد مطابق با استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران هستند.
نتیجه‌گیری: در مجموع مشاهده شد که 5 استاندارد یعنی اهداف و وظایف، سازمان و مدیریت، مجموعه، خدمات و ساختمان و تجهیـزات در کتابخانـه هـای مورد مطالعه مراعات میشوند و تنها استانداردهای نیروی انسانی و سازماندهی مراعات نشده است. در مورد بودجه نیز نمی توان اظهـار نظـر قطعـی کـرد.
فاطمه باجی؛ فریده عصاره
دوره 6، 14، پاییز و زمستان ، اسفند 1393، ، صفحه 71-92
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر آن است که با رویکرد تحلیل شبکة اجتماعی به بررسی شبکة همنویسندگی حوزة علوم اعصاب ایران در پایگاه وب آو ساینس در سالهای 1996- 2011 بپردازد.
روش: پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد تحلیل شبکة اجتماعی به بررسی ساختار شبکة همنویسندگی حوزة علوم اعصاب ایران در پایگاه وب آو ساینس در فاصلة سالهای 1996- 2011 پرداخته و سنجههای ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر آن است که با رویکرد تحلیل شبکة اجتماعی به بررسی شبکة همنویسندگی حوزة علوم اعصاب ایران در پایگاه وب آو ساینس در سالهای 1996- 2011 بپردازد.
روش: پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد تحلیل شبکة اجتماعی به بررسی ساختار شبکة همنویسندگی حوزة علوم اعصاب ایران در پایگاه وب آو ساینس در فاصلة سالهای 1996- 2011 پرداخته و سنجههای مرکزیت این شبکه را جهت تفسیر بهتر روابط همنویسندگی پژوهشگران و شناسایی افراد مؤثر در این حوزه، بهدست آورد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد تولیدات علمی ایران در حوزة علوم اعصاب روندی صعودی داشته و ضریب خوشهبندی و چگالی شبکة همنویسندگی آن بالا است. این شبکه دارای یک خوشة اصلی متشکل از 21/78% کل شبکه است. همچنین، این حوزه بیشترین تبادلات و همکاری را با موضوعات داروسازی، روانپزشکی، علومرفتاری، روانشناسی، فیزیولوژی، جراحی، کودکان، و ارتوپدی داشته است.
نتیجه‌گیری: تأثیرگذارترین افراد شبکة مورد بررسی عبارتند از زرین دست، فاتحی، شجاع، دهپور و نویسندگان دو نقطة برشی شبکه نیز عبارتند از صحرائیان و امیرجمشیدی. در صورت ادامة همکاری، می‌توان انتظار داشت در سالهای آینده این شبکه به یک شبکة جهان کوچک تبدیل شود.
دوره 4، 9، بهار و تابستان ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 21-36
چکیده
پژوهش حاضر باهدف شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر طراحی یک وب سایت ویژه بزرگسالان نوسواد، و ارائه الگویی جهت طراحی وب‌سایتی ویژه آنان صورت گرفت. جامعه پژوهش از یکطرف شامل وب سایت‌های سوادآموزی در جهان و از طرف دیگر، آموزشیاران نهضت سوادآموزی تهران بود که از میان آنها دو نمونه به تعداد 21 وب‌سایت سوادآموزی و 306 آموزشیار از ناحیه‌های مختلف ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر طراحی یک وب سایت ویژه بزرگسالان نوسواد، و ارائه الگویی جهت طراحی وب‌سایتی ویژه آنان صورت گرفت. جامعه پژوهش از یکطرف شامل وب سایت‌های سوادآموزی در جهان و از طرف دیگر، آموزشیاران نهضت سوادآموزی تهران بود که از میان آنها دو نمونه به تعداد 21 وب‌سایت سوادآموزی و 306 آموزشیار از ناحیه‌های مختلف سوادآموزی در تهران انتخاب شد. روش پژوهش پیمایشی تحلیلی است. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامهای بود که بر اساس مطالعهی ویژگیهای 21 وب‌سایت سوادآموزی در جهان تهیه شد و با استفاده از نمونهگیری تصادفی طبقه‌ای در اختیار آموزشیاران قرار گرفت. در نهایت براساس نظرات کارشناسان و نیز آموزشیاران سوادآموزی، تمام مولفه ها و امکانات لازم یک وب سایت نوسوادان بزرگسال مشخص شد و یک صفحه اصلی وب سایت برمبنای تمام این امکانات، به‌عنوان الگو، طراحی و ارائه گردید.
دوره 3، شماره 8 ، دی 1390، ، صفحه 67-98
چکیده
این پژوهش به توصیف مفهوم ثروت علمی و ارائه چارچوبی برای اندازه‌گیری و بازنمایی وضعیت پراکندگی جغرافیایی ثروت علمی می‌پردازد و برای این کار، توزیع ثروت علمی در ایران را مطالعه میکند. هدف اصلی این مقاله، مطالعه الگوهای مشارکت استان‌های ایران در تولید علم از یک سو و در بهرهگیری از تولیدات علمی کشور از سوی دیگر است. داده‌های مورد ...
بیشتر
این پژوهش به توصیف مفهوم ثروت علمی و ارائه چارچوبی برای اندازه‌گیری و بازنمایی وضعیت پراکندگی جغرافیایی ثروت علمی می‌پردازد و برای این کار، توزیع ثروت علمی در ایران را مطالعه میکند. هدف اصلی این مقاله، مطالعه الگوهای مشارکت استان‌های ایران در تولید علم از یک سو و در بهرهگیری از تولیدات علمی کشور از سوی دیگر است. داده‌های مورد استفاده در این تحقیق شامل پایان‌نامه و مقالات نمایه شده در پایگاه‌های اطلاعاتی ایرانداک است. در مقاله حاضر، ابتدا مبانی نظری و پیشینه علمی موجود در خصوص تولید علم مورد مطالعه قرار گرفتهاست. سپس شاخص‌های تعیین کننده ثروت علمی بررسی و دسته بندی شده‌اند. در ادامه، سی و یک استان کشور بر اساس دو معیار کلان میزان مشارکت در تولید محصولات علمی و میزان بهره‌مندی از یافته‌ها و تولیدات علمی کشور مطالعه شده‌اند. در نهایت، رده بندی استان‌ها بر اساس مشارکت در ثروت علمی کشور با بهره گیری از پنج شاخص مختلف صورت گرفته است و استان‌های ثروتمند، برخوردار و محروم علمی کشور مشخص شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که 70% ثروت علمی کشور مربوط به 20% استان‌های ایران است. همچنین یافته‌ها حاکی از سهم بسیار زیاد استان تهران در ثروت علمی کشور با در نظر گرفتن تمامی معیارهاست. نتایج به دست آمده می‌تواند ضمن ارائه تصویری از وضعیت پراکندگی ثروت علمی در کشور، امکان برنامه‌ریزی برای توسعه علمی متوازن مناطق را فراهم سازد.
