علم سنجی
علی بیرانوند؛ هادی الهایی؛ علی شجاعی فرد
چکیده
هدف: این پژوهش به بررسی تأثیر نمرات آلتمتریکس شبکه علمی- استنادی مندلی بر شاخصهای علمسنجی پایگاه اسکوپوس و گوگل اسکالر پرداخته است.روششناسی: پژوهش حاضر از نوع بنیادی است که به شیوه توصیفی و با رویکرد دگرسنجه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل آثار 271 رکورد تولید شده نویسندگان ایرانی حوزه وبمعنایی است که در بازه زمانی ...
بیشتر
هدف: این پژوهش به بررسی تأثیر نمرات آلتمتریکس شبکه علمی- استنادی مندلی بر شاخصهای علمسنجی پایگاه اسکوپوس و گوگل اسکالر پرداخته است.روششناسی: پژوهش حاضر از نوع بنیادی است که به شیوه توصیفی و با رویکرد دگرسنجه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل آثار 271 رکورد تولید شده نویسندگان ایرانی حوزه وبمعنایی است که در بازه زمانی 2021-1960 در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است. به منظور بررسی تأثیر سنجههای حاصل از حضور تولیدات علمی حوزه وبمعنایی در پایگاههای التمتریکس و مندلی بر شاخص تعداد استنادات دریافتی در اسکوپوس، از آزمونهای ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه گام به گام به کمک نرم افزارهای اکسل و اسپی-اساس استفاده شده است.یافتهها: بررسی وضعیت تولیدات علمی حوزه وبمعنایی در پایگاه اسکوپوس نشان داد بیشترین تعداد تولیدات علمی این حوزه در سال 2010 ثبت شده است همچنین نتایج پژوهش نشان داد تعداد استنادات دریافتی نسب به تعداد خوانش مدارک پایینتر بوده و دلیل این اختلاف عدم استناددهی در تمامی موارد مورد مراجعه توسط کاربران پایگاه مندلی است. یافته های پژوهش نشان داد از نظر نوع مدرک، 160 عنوان مقاله کنفرانسی، 105 عنوان مقاله چاپ شده در مجلات، 4 مورد مقاله مروری، 1مورد کتاب و 1 مورد نیز مطالب پس گرفته شده می باشند که از نظر زبانی، 10 عنوان به زبان فارسی می باشند.نتیجهگیری: نتایج پژوهش بین منابع مورد استناد در مندلی ، توئیت های آلتمتریکس و ذکر منابع در مندلی با تعداد استنادات اسکوپوس رابطه مثت و معناداری نشان داد و لذا استفاده همزمان از دو متغیر تویئت شده و ذکر در مندلی در پایگاه آلتمتریکس برای تأثیر بیشتر بر تعداد استنادات پایگاه اسکوپوس از پیشنهادات پژوهش است.
علم سنجی
شهناز خادمی زاده؛ سارا دخش؛ رقیه قضاوی
چکیده
هدف: مطالعه حاضر به تحلیل انتشارات سلب اعتبارشده جهان مستخرج از پایگاه وب آو ساینس، به تفکیک علوم مهندسی، پایه و انسانی و اجتماعی از سال 1992 تا 2021 پرداخته است.
روششناسی: در این پژوهش با روش کتابسنجی و رویکرد علمسنجی از شاخصهای مختلفی مانند تعداد و رتبه انتشارات، تعداد استنادات و موارد دیگر چون شاخصهای مرکزیت در تحلیل شبکه همکاری ...
بیشتر
هدف: مطالعه حاضر به تحلیل انتشارات سلب اعتبارشده جهان مستخرج از پایگاه وب آو ساینس، به تفکیک علوم مهندسی، پایه و انسانی و اجتماعی از سال 1992 تا 2021 پرداخته است.
روششناسی: در این پژوهش با روش کتابسنجی و رویکرد علمسنجی از شاخصهای مختلفی مانند تعداد و رتبه انتشارات، تعداد استنادات و موارد دیگر چون شاخصهای مرکزیت در تحلیل شبکه همکاری کشورها به تفکیک حوزههای پژوهشی استفاده شد. در بخش تحلیلی دادههای پژوهش؛ اقدامات یکدستسازی و حذف رکوردهای تکراری و تهیه ماتریس همکاری علمی با نرمافزار بیب اکسل انجام شد. همچنین شبکههای همکاری علمی کشورها با استفاده از نرمافزار یو سی آی نت، در نهایت با کمک نرمافزار ووس ویور تنظیم و ترسیم شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که علوم مهندسی در سطح جهان با 2996 سند سلب اعتبار شده و 23156 استناد دریافتی، در رتبه برتری در مقایسه با دیگر علوم غیرپزشکی قرار دارد. همچنین در بخش دیگر چنین حاصل شد که حوزههای موضوعی “Energy Fuels” از علوم مهندسی، “Chemistry Multidisciplinary” از علوم پایه و “Education Educational Research” از علوم انسانی و اجتماعی، به ترتیب با 1038، 316 و 84 اثر سلب اعتبار شده، فعالترین حوزههای موضوعی برای نشر تخلفات در هر یک از علوم مذکور هستند. بعلاوه کشورهایی از ایالات متحده آمریکا و جمهوری خلق چین بیشترین درجه و رتبه همکاری را در شیوع سلب اعتبار انتشارات علوم مختلف داشتند.
نتیجهگیری: در پایان توصیه میشود که با ترویج فرهنگ تفکر سیستمی در نظام پژوهشی، آموزش مداوم موازین اخلاق پژوهش و نشر و آگاهسازی مهرههای پژوهشی یعنی پژوهشگران، ناشران، سردبیران و داوران مجلات، برنامههای بلندمدتی از سوی سیاستگذاران جهت حفاظت از سلامت پژوهش تدوین گردد.
علم سنجی
آرمان ساجدی نژاد؛ محمد ربیعی
چکیده
هدفپژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل پژوهشهای حوزه فناوری اطلاعات، استخراج موضوعات آن و ارائه اطلاعات علمسنجی مربوط به این موضوعات انجام شده است. با وجود انجام پژوهشهای فراوان با هدف استخراج مدلهای توسعه فناوری اطلاعات، کشف مرزهای حوزه فناوری اطلاعات و روندهای آن هنوز بهصورت مدون صورت نپذیرفته است. روششناسیدر این ...
بیشتر
هدفپژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل پژوهشهای حوزه فناوری اطلاعات، استخراج موضوعات آن و ارائه اطلاعات علمسنجی مربوط به این موضوعات انجام شده است. با وجود انجام پژوهشهای فراوان با هدف استخراج مدلهای توسعه فناوری اطلاعات، کشف مرزهای حوزه فناوری اطلاعات و روندهای آن هنوز بهصورت مدون صورت نپذیرفته است. روششناسیدر این مقاله، موضوعات حوزهی فناوری اطلاعات استخراج و ارتباطات بین واژگان پرکاربرد و تکامل زمانی آنها تجزیه و تحلیل و در نهایت دستهبندی شده است. برای این منظور از مدلسازی موضوعی که روشی شناخته شده برای خوشهبندی اطلاعات متنی است استفاده شد. یافتههاروندهای دهساله تغییرات کلیدواژهها در مجموعه مطالعات، استخراج شد و پس از خوشهبندی مقالات، کلیدواژههای مهم هر خوشه استخراج شد. مقالات استخراج شده در حوزه فناوری اطلاعات به ۸ دسته موضوعی تقسیم شدند که از موضوعات سختافزار، ارتباطات و شبکه تا موضوعات کاربردهای هوشمند مانند اینترنت اشیا را شامل میشد. مشخص شد که کلیدواژههای پرکاربرد در این منابع همواره در گذر زمان در حال تغییر بوده است. نتیجهگیری و بحثدر زمینه فناوری اطلاعات موضوعات در حال ترکیب و در بین دستههای مختلف فناوری اطلاعات در حال تغییر است. باتوجه به تغییر سمت و سو پژوهشهای این حوزه از سختافزار و ارتباطات به سمت کاربردها و تحلیل، به نظر میرسد زمینههای علمی آتی شامل کاربردهای روزمره و ایجادکننده ارزشافزوده با توجه به تحلیل داده و ارتباطات بین انسان و ماشین شکل خواهند گرفت و کاربردهای فناوری اطلاعات در علوم دیگر نمایانتر شده است. همچنین تمرکز بر پژوهشهایی که کمتر جنبه توسعهای داشته و بیشتر کاربردی هستند و یا ارزش افزوده بیشتری برروی زیرساختهای موجود ایجاد نمودهاند در این تغییرات مشهود است.
علم سنجی
هوشنگ حکیمی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر فعالیت علمی پژوهشگران سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت مورد ارزیابی دگرسنجی قرار داده است.روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روششناسی علم سنجی با رویکرد دگرسنجی میباشد. دادههای مربوط از سامانه علمسنجی سازمان که از سال 2010 تا 2020 در این پایگاه نمایه شدهاند ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر فعالیت علمی پژوهشگران سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت مورد ارزیابی دگرسنجی قرار داده است.روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روششناسی علم سنجی با رویکرد دگرسنجی میباشد. دادههای مربوط از سامانه علمسنجی سازمان که از سال 2010 تا 2020 در این پایگاه نمایه شدهاند و همچنین از دادههای دگرسنجی فعالیتهای پژوهشی 852 نفر محقق عضو سازمان در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت فراهم گردیدند. برای تجزیه وتحلیل آماری از دو آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. آمار توصیفی شامل فراوانی و میانگین هر یک از شاخصهای اندازهگیری شده در شبکه ریسرچگیت بود. از آمار استنباطی (آزمونهای همبستگی اسپیرمن، کروسکال والیس و من- ویتنی) نیز جهت سنجش روابط و وجود یا عدم وجود اختلاف بین متغیرهای مورد بررسی استفاده شد.یافتهها: حدود یک چهارم پژوهشگران جامعه مورد مطالعه، عضو شبکه ریسرچگیت بوده و به فعالیت در آن مشغولند. دادههای دگرسنجی نشان داد بین میزان فعالیت در ریسرچگیت و سطح رتبه علمی در اعضای هیئت علمی رابطه مستقیم وجود دارد و با افزایش رتبه علمی در اعضای هیئت علمی، میزان فعالیت علمی آنان نیز بیشتر میباشد. همبستگی بین رتبه آر. جی. به ترتیب با استنادها (862/0)، مشاهدات (813/0) و تألیفات (799/0) در میان شاخصهای دیگر از همه قویتر ولیکن با پرسش (124/0) و پاسخ (280/0) ضعیفترین بوده است.نتیجهگیری: مشارکت پژوهشگران در شبکههای اجتماعی علمی موجب افزایش فعالیت علمی و دستیابی به دانش روز آنان گردیده و افزایش بهرهوری را در سازمان در پی خواهد داشت. بنابراین اطلاعرسانی و ایجاد سازوکارهایی از سوی مدیران برای تشویق پژوهشگران جهت افزایش کمی و کیفی بروندادهای علمی در این زمینه و در صورت لزوم الزام به عضویت توصیه میگردد.
علم سنجی
گلایل صفوی جهرمی؛ سید حبیب الله طباطبائیان؛ پیام حنفی زاده؛ حامد حاجی میرزائی
چکیده
صنعت محتوای دیجیتال در سالهای اخیر منبع قابل توجهی برای خلق ثروت، اشتغالآفرینی، بهرهبرداری از توان بالقوه نیروی انسانی جوان و مستعد، بهرهبرداری از ظرفیت دانشگاهها و نهادهای پژوهشی و آموزشی و همچنین جریانسازی فرهنگی در کشورهای توسعه یافته بوده است. با این حال در ایران توجه کافی به این حوزه و بهرهبرداری از مزایای آن مغفول ...
بیشتر
صنعت محتوای دیجیتال در سالهای اخیر منبع قابل توجهی برای خلق ثروت، اشتغالآفرینی، بهرهبرداری از توان بالقوه نیروی انسانی جوان و مستعد، بهرهبرداری از ظرفیت دانشگاهها و نهادهای پژوهشی و آموزشی و همچنین جریانسازی فرهنگی در کشورهای توسعه یافته بوده است. با این حال در ایران توجه کافی به این حوزه و بهرهبرداری از مزایای آن مغفول مانده است و بررسیها حاکی از وجود شکافهای پژوهشی در ادبیات مربوط به این حوزه میباشد. هدف از تحقیق حاضر، ترسیم نقشه موضوعی مقالات حوزه صنعت محتوای دیجیتال با محوریت کودکان و نوجوانان و شناسایی نقاط مورد تأکید و نقاط خلا این حوزه است.روششناسی:پژوهش حاضر کاربردی و با استفاده از روش تحلیل شبکههای اجتماعی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، تولیدات علمی است که در پایگاه اسکوپوس بین سالهای 1967 تا 2019 ثبت شدهاند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزارهای علمسنجی استفاده گردید و شاخصهای مرکزیت برای کلیدواژهها استخراج شدند.یافتهها:شبکه همواژگانی ترسیم شده در نرمافزار UCInet از 115 کلیدواژه و 3578 رابطه تشکیل شده است. تراکم شبکه برابر 272/. است که تراکم پایینی میباشد. بین سالهای 1967 تا 2019، حوزه آموزش، فناوری و بازیهای دیجیتال، از مهمترین موضوعات بودهاند در حالی که حوزه فرهنگ و هویت، مغفول بوده است.نتیجهگیری:طبق یافتهها، مرکزیت درجه کلیدواژه Education برابر با 96 است که نشاندهنده ارتباط آن با 96 کلیدواژه دیگر است و بنابراین جنبه آموزشی محتوای دیجیتال نقش برجستهای در پژوهشها دارد. همچنین کلیدواژه Digital Device با مرکزیت درجه 70، حاکی از نقش قابل توجه ابزارهای دیجیتال در این حوزه است.
رضا مختارپور؛ علی اکبر خاصه
چکیده
هدف: در این پژوهش، با روش جدیدی به نام طیف سنجی سال انتشار مآخذ، مهمترین آثار تاریخی در حوزه روش پژوهش با رویکردی علمی،موردبررسی و تحلیل قرارگرفته است.
روش: این پژوهش از نوع مطالعات علم سنجی میباشد. دادههای اولیه این پژوهش از وبگاه علوم استخراج گشتهاند. به همین منظور، ارجاعات استفادهشده در کلیه مقالاتی که در مجلات هستۀ ...
بیشتر
هدف: در این پژوهش، با روش جدیدی به نام طیف سنجی سال انتشار مآخذ، مهمترین آثار تاریخی در حوزه روش پژوهش با رویکردی علمی،موردبررسی و تحلیل قرارگرفته است.
روش: این پژوهش از نوع مطالعات علم سنجی میباشد. دادههای اولیه این پژوهش از وبگاه علوم استخراج گشتهاند. به همین منظور، ارجاعات استفادهشده در کلیه مقالاتی که در مجلات هستۀ روش پژوهش از سال 1980 تا 2014 به چاپ رسیدهاند موردبررسی قرار گرفت. دادههای اصلاح شده با استفاده از برنامه نرم افزاری مختص RPYS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: توزیع تعداد مآخذ موجود در رکوردهای حوزۀ روش پژوهش بر اساس سال انتشار آنها نشان میدهد در بازۀ زمانی 1900 تا 1980، این حوزه شاهد نُه جهش مهم بوده است که به ترتیب در سالهای 1910، 1927، 1934، 1938، 1951، 1960، 1965، 1967، و 1979 روی داده است.یافتههای پژوهش، از تأثیرپذیری قابلملاحظه سیر تاریخی مباحث روش پژوهش از مطالعات حوزه روانشناسی (به ویژه،کاربرد آمار در علم روانشناسی) حکایت دارد.
نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که سهم مقالات از کل منابع پرارجاعِ معرفیشده، 12 به 7 (12 عنوان مقاله، 7 عنوان کتاب) است که این میتواند به منزله آن باشد که تأثیرگذاری مقالات در شکلگیری خاستگاه تاریخی مباحث روش پژوهش، به مراتب بیش از کتاب بوده است.
افشین حمدی پور؛ زاهد بیگدلی
دوره 6، 14، پاییز و زمستان ، اسفند 1393، ، صفحه 1-18
چکیده
هدف: یکی از شاخصهای پیشرفت جوامع پذیرش و اشاعه نوآوریهاست. نوآوری، فرایندی است که طی آن افکار و روشهای نوین، خلق شده و یا توسعه مییابند. هدف اصلی از این مطالعه بررسی وضعیت جاری و ارزیابی کمی و کیفی پژوهش های اشاعه نوآوری با تحلیل ویژگی های مختلف آن با استفاده از روش های علمسنجی است. روش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی ...
بیشتر
هدف: یکی از شاخصهای پیشرفت جوامع پذیرش و اشاعه نوآوریهاست. نوآوری، فرایندی است که طی آن افکار و روشهای نوین، خلق شده و یا توسعه مییابند. هدف اصلی از این مطالعه بررسی وضعیت جاری و ارزیابی کمی و کیفی پژوهش های اشاعه نوآوری با تحلیل ویژگی های مختلف آن با استفاده از روش های علمسنجی است. روش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی با رویکرد علمسنجی انجام شده است. 3180 پیشینه در دوره زمانی 1990 تا آگوست 2011 از پایگاه وب آو ساینس استخراج و تجزیه و تحلیلهای لازم روی آنها صورت گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که شاخص ضریب همنویسندگی از 204/0 در سال 1990 به 508/0 در سال 2011 رسیده است و میانگین کل ضریب همنویسندگی 378/0 است. با توجه به مقدار بحرانی در سطح اطمینان %95 (0177/0 >8578/0) میتوان گفت قاعده لوتکا در پژوهش حاضر نیز صدق میکند. حوزههای مدیریت با 796 مدرک (%25)، بازرگانی با 546 مدرک (%2/17) و اقتصاد با 428 مدرک (%5/13)، به ترتیب رتبههای اول تا سوم را در انتشار پژوهش های اشاعه نوآوری به خود اختصاص دادهاند. از 81 کشور تولیدکننده مدارک در زمینه اشاعه نوآوری، کشور ایران با تولید (%2/0) 7 مدرک در رتبه 34 قرار دارد. نتیجهگیری: پژوهش حاضر نشان داد که همبستگی معنیداری بین فراوانی تجمعی سالانه بروندادهای علمی و سالهای مورد مطالعه وجود دارد. با استفاده از معادله رگرسیون نماییR2 پیش بینی میشود که تعداد بروندادهای علمی با موضوع اشاعه نوآوری در تمام زمینههای دانش بشری با سرعت بالایی در آینده رشد خواهد کرد. حتی میتوان برآورد کرد که فراوانی تجمعی بروندادهای علمی در این حوزه در سال 2015 دو برابر آن در سال 2006 خواهد شد. در نهایت با ترسیم نقشه علمی حوزه اشاعه نوآوری بر مبنای استناد جهانی (جی.سی.اس.) هشت خوشه علمی شناسایی و معرفی شدند.
محمدامین عرفان منش
دوره 3، 7، بهار و تابستان ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 31-54
چکیده
پژوهش حاضر از نوع علمسنجی است که با رویکردی پیمایشی به بررسی تولیدات علمی کشور در پایگاه استنادی اسکوپوس طی سالهای 1999 تا 2008 میلادی میپردازد. جامعه پژوهش را تعداد 64826 مدرک تشکیل میدهند که در مجموع 210724 استناد دریافت کردهاند و حداقل یکی از پدیدآورندگان آن دارای وابستگی سازمانی به دانشگاهها و موسسات پژوهشی کشور بوده. ...
بیشتر
پژوهش حاضر از نوع علمسنجی است که با رویکردی پیمایشی به بررسی تولیدات علمی کشور در پایگاه استنادی اسکوپوس طی سالهای 1999 تا 2008 میلادی میپردازد. جامعه پژوهش را تعداد 64826 مدرک تشکیل میدهند که در مجموع 210724 استناد دریافت کردهاند و حداقل یکی از پدیدآورندگان آن دارای وابستگی سازمانی به دانشگاهها و موسسات پژوهشی کشور بوده. میانگین استنادهای دریافتی برای هر مدرک 25/3 و میانگین خوداستنادی 4/1 بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مقالات مذکور و سهم کشور در تولیدات علمی خاورمیانه در سال 2008 میلادی 37 درصد و در تولیدات جهانی کمتر از 1 درصد بوده است. این تعداد تولیدات در سال 2008 رتبه دوم در خاورمیانه، ششم در آسیا و بیست و دوم در جهان را برای ایران به همراه داشته است. حدود 23 درصد از تولیدات علمی کشور حاصل همکاریهای بینالمللی بوده است. همچنین، حوزههای موضوعی پزشکی، شیمی و مهندسی پرتولیدترین حیطههای موضوعی کشور بودهاند. از سوی دیگر، بر اساس نتایج آزمون رگرسیون نمایی، تولیدات بیوشیمی، ژنتیک و بیولوژی مولکولی با نرخ رشدی معادل 4/59 درصد، بیشترین میزان رشد طی دوره ده ساله را دارا بودهاند. از نظر عملکرد، مجله آرشیو پزشکی ایران با 638 مقاله نمایه شده، برترین مجله از نظر تعداد مقالات، و مجله پلیمر ایران با 753 استناد دریافتی، پراستنادترین مجله کشور در این پایگاه بودهاند. همچنین پژوهشگران کشور تنها 23/11 درصد از تولیدات خود را در مجلاات ایرانی نمایه شده در اسکوپوس منتشر کردهاند.