علم سنجی
ابراهیم عزتی لارسری؛ علی اکبر خاصه
چکیده
هدف: در این پژوهش، بااستفاده از تکنیک علم سنجی بنام طیف سنجی سال انتشار مآخذ، مهم‌ترین آثار تاریخی حوزهی ترجمه‌ی ماشینی شناسایی و تحلیل شده‌اند.
روش: این پژوهش از نوع مطالعات علم سنجی میباشد که با استفاده از تکنیک RPYS انجام شده است. جامعۀ پژوهش را 7899 مقاله در حوزهی ترجمه‌ی ماشینی تشکیل می دهد که بین سالهای 1945 تا 2021 در وب آو ساینس ...
بیشتر
هدف: در این پژوهش، بااستفاده از تکنیک علم سنجی بنام طیف سنجی سال انتشار مآخذ، مهم‌ترین آثار تاریخی حوزهی ترجمه‌ی ماشینی شناسایی و تحلیل شده‌اند.
روش: این پژوهش از نوع مطالعات علم سنجی میباشد که با استفاده از تکنیک RPYS انجام شده است. جامعۀ پژوهش را 7899 مقاله در حوزهی ترجمه‌ی ماشینی تشکیل می دهد که بین سالهای 1945 تا 2021 در وب آو ساینس نمایه شده اند. در راستای هدف پژوهش، ارجاعات استفاده‌شده در کلیه مقالاتی که در حوزه ترجمه‌ی ماشینی به چاپ رسیده‌اند مورد بررسی قرار گرفت (193912 ارجاع). پس از استخراج کلیۀ آثاری که در قسمت فهرست منابع این مقالات درج شده بودند، با استفاده از برنامه نرم افزاری CRExplorer نتایج تحلیل شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که شانن در سال 1948 نخستین کسی بود که با معرفی مفهوم آنتروپی در فناوری اطلاعات مقدمات ترجمه‌ی ماشینی را فراهم ساخت. پس از ایشان ، ویور در سال 1949 با طرح ترجمه‌ی کلمه به کلمه در ترجمه‌ی ماشینی آماری، این حوزه را متحول ساخت. اما در سال 1966، این لونشتاین بود که با معرفی انقلابی "کدهای باینری" باعث گردید ترجمه‌ی ماشینی قادر به تصحیح، حذف و بازنگری در ترجمه شود. همچنین در سال 1977، دمپستر و همکارانش الگوریتم آماری جدیدی را جهت دستیابی به احتمال حداکثر در داده های ناقص ارائه کردند. در خاتمه، آثار دانشمندانی همچون براون (1993)، هوکرایتر (1997)، پاپیننی (2002) و کوهن (2007) در شکل‌دهی و توسعه‌ی ترجمه‌ی ماشینی از تاثیرگذاری بسزایی برخوردار بودند.
نتیجه گیری: بر اساس بررسی آثارتاثیرگذار در حوزه ترجمه‌ی ماشینی، نقش علم ریاضیات و آمار در شکل گیری این حوزه مشهود است.
امین زارع
چکیده
پی‌بردن به اندیشه‌های نویسندگان، نخبگان و متفکران یکی از دغدغه‌های مهم بشر است. شاید یکی از بهترین راه‌ها برای درک اندیشه-ها و منظومه فکری یک فرد، استفاده از رویکردهای کیفی و مصاحبه عمیق با فرد مورد نظر باشد. می توان گفت آنچه می‌نویسیم با آنچه می‌خوانیم و به آن استناد می‌کنیم رابطه مفهومی دارد. لذا همان گونه که می‌توانیم با ...
بیشتر
پی‌بردن به اندیشه‌های نویسندگان، نخبگان و متفکران یکی از دغدغه‌های مهم بشر است. شاید یکی از بهترین راه‌ها برای درک اندیشه-ها و منظومه فکری یک فرد، استفاده از رویکردهای کیفی و مصاحبه عمیق با فرد مورد نظر باشد. می توان گفت آنچه می‌نویسیم با آنچه می‌خوانیم و به آن استناد می‌کنیم رابطه مفهومی دارد. لذا همان گونه که می‌توانیم با تحلیل اسناد به متن پی ببریم، احتمالا با بررسی و تحلیل منابع مورد استفاده در آثار یک فرد می‌توانیم دانش وی، خواه دانش مکتوب و عیان، خواه آنچه در عقبه ذهن اندیشمند باقی می‌ماند و فرصت بروز و به عینیت رسیدن نمی‌یابد را درک کرده و بشناسیم.احتمالا میتوان با تحلیل جامع پیرامون استنادات به کار رفته در نوشته‌های یک فرد و لحاظ نمودن فرض ارتباط بین سند و متن، به اندیشه‌های مطرح شده توسط فرد پی برد. استفاده از تحلیل استنادی به منظور مطالعه روابط مفهومی بین سند و متن مسبوق به سابقه است اما تا کنون پژوهشی با استفاده از این روش و با هدف شناخت و کشف منظومه‌ی دانش و سپهر اندیشه‌ای صاحب متن انجام نشده است. استفاده از این رویکرد جدید پژوهشی، علاوه بر بررسی آراء و اندیشه‌های افراد مطرح در یک حوزه تخصصی، می‌تواند در خدمت مطالعات تاریخ علم باشد.نتیجه گیری: استفاده از تحلیل استنادی به منظور مطالعه روابط مفهومی بین سند و متن مسبوق به سابقه است اما تا کنون پژوهشی با استفاده از این روش و با هدف شناخت و کشف منظومه‌ی دانش و سپهر اندیشه‌ای صاحب متن انجام نشده است. استفاده از این رویکرد جدید پژوهشی، علاوه بر بررسی آراء و اندیشه‌های افراد مطرح در یک حوزه تخصصی، می‌تواند در خدمت مطالعات تاریخ علم باشد.
علم سنجی
مصطفی رستمی؛ فرامرز سهیلی؛ علی اکبر خاصه
چکیده
چکیدههدف: این پژوهش به سنجش رابطه علم و فناوری درحوزه کشف دانش با استفاده از تحلیل استنادی پروانههای ثبت اختراع طی سالهای 1995-2014 پرداخته است.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی-توصیفی بوده و با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام شده است. جامعه پژوهشی از پایگاه اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا به دست آمده که شامل استنادهای ...
بیشتر
چکیدههدف: این پژوهش به سنجش رابطه علم و فناوری درحوزه کشف دانش با استفاده از تحلیل استنادی پروانههای ثبت اختراع طی سالهای 1995-2014 پرداخته است.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی-توصیفی بوده و با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام شده است. جامعه پژوهشی از پایگاه اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا به دست آمده که شامل استنادهای 304 عنوان پروانه ثبت اختراع رده 603 از زیر رده حوزه کشف دانش میباشد. نرم افزارهای به کار رفته در این پژوهش شامل Uspto2.exe، Aostsoft All Document وExcel می باشد.یافتهها: یافته‌های پژوهش نشان داد، در دوره مطالعه این حوزه، نرخ رشد پروانه‌ها 07/30 درصد و نرخ رشد استناد در پروانه‌ها 59/62 درصد میباشد. به طور میانگین هر پروانه ثبت اختراع 3/33 استناد دریافت کرده است. محاسبه شاخص رابطه علم و فناوری نشان داد پیوند با علم در این حوزه 49/35 درصد و پیوند با فناوری 63/64 درصد میباشد.نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش، در این حوزه دانش فنی و دانش علمی با اختلاف بسیار ناچیزی در کنار هم پیش می‌روند؛ اما میزان نفوذ دانش فنی 2 برابر دانش علمی میباشد و این حوزه برای رشد و توسعه به حوزهی فنی وابسته است.کلیدواژه‌ها: رابطه علم و فناوری، تحلیل استنادی، پیوند با علم، پیوند با فناوری، حوزه کشف دانش.
علیرضا بهمن آبادی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر برای کسب ذهنیتی روشنتر از این که گزارش‌های نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تا چه حد توسط پژوهشگران در تدوین گزارش‌های نهایی جدیدتر مورد بهره برداری قرار می‌گیرد صورت گرفته است. روش: دراین مطالعه، با استفاده از روش تحلیل استنادی، استنادهای 374 گزارش نهایی مورد بررسی قرار گرفت. این تعداد از میان مجموعه‌ای ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر برای کسب ذهنیتی روشنتر از این که گزارش‌های نهایی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تا چه حد توسط پژوهشگران در تدوین گزارش‌های نهایی جدیدتر مورد بهره برداری قرار می‌گیرد صورت گرفته است. روش: دراین مطالعه، با استفاده از روش تحلیل استنادی، استنادهای 374 گزارش نهایی مورد بررسی قرار گرفت. این تعداد از میان مجموعه‌ای متشکل از 15324 گزارش نهایی انتخاب شدند. نتایج: گزارش‌های بررسی شده در مجموع از 11031 منبع استفاده کردهاند که حدود یک سوم (32 درصد) آنها به زبان فارسی بوده است. همچنین، 181 گزارش نهایی (48 درصد) به گزارش‌های نهایی پیش از خود استناد کردهاند. تعداد گزارش‌های نهایی که در مجموع مورد استناد گزارش‌های نهایی جدیدتر قرار گرفته 405 مورد میباشد. نسبت استناد به گزارش‌های نهایی به کل منابع 3.7 درصد میباشد. علاوه بر آن، از 405 استناد صورت گرفته به گزارش‌های نهایی، 133 مورد آنها (33 درصد) به صورت خوداستنادی بوده است.
علی منصوری؛ فرامرز سهیلی
چکیده
هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان اثرگذاری عامل وقفه زمانی و به عبارتی فاصله زمانی ثبت تا کسب اعتبار بر میزان استناد واقع شدن پروانه های ثبت اختراع کشورهای اسلامی است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل استنادی، انجام شده و جامعه پژوهش کلیة پروانههای ثبت اختراع مربوط به کشورهای اسلامی است که در بازة زمانی 2005 تا 2014 در پایگاه ادارة ...
بیشتر
هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان اثرگذاری عامل وقفه زمانی و به عبارتی فاصله زمانی ثبت تا کسب اعتبار بر میزان استناد واقع شدن پروانه های ثبت اختراع کشورهای اسلامی است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل استنادی، انجام شده و جامعه پژوهش کلیة پروانههای ثبت اختراع مربوط به کشورهای اسلامی است که در بازة زمانی 2005 تا 2014 در پایگاه ادارة ثبت اختراع آمریکا اطلاعات آنها تکمیل و مورد تأیید قرار گرفتهاند. یافتهها: یافتهها نشان داد که بیش از95 درصد از پروانههای ثبت اختراع در محدوده زمانی 0-3 مرحله ثبت تا کسب اعتبار را طی کردهاند. متوسط وقفه زمانی میان استناد پروانههای ثبت اختراع مورد بررسی 93/2 سال است. همچنین تحلیل دادهها نشان دهنده این است که بیشترین فراوانی مربوط به وقفههای زمانی 2–3 سال است که بیش از 40 درصد از پروانههای ثبت اختراع استناد شده را به خود اختصاص دادهاند. نتیجهگیری: نتایج آزمون فرضیه پژوهش نشان داد که رابطه معنیداری بین سه متغیر "سال کسب اعتبار پروانههای ثبت اختراع اصلی"، "وقفه زمانی میان تاریخ کسب اعتبار" و "تاریخ مورد استناد واقع شدن"، با "درصد جریان دانش" در سطح (05/0>p) و ضریب همبستگی برابر با 39/0- و 24/0- وجود دارد. همچنین تحلیل دادهها نشان داد که رابطه همبستگی موجود بین دو متغیر مستقل و یک متغیر وابسته، رابطهای منفی است. به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که عامل تاخیر در زمان کسب اعتبار می تواند تاثیر مستقیمی بر میزان اثر گذاری پروانه های ثبت اختراع داشته باشد.
افشین حمدی پور؛ زاهد بیگدلی
دوره 6، 14، پاییز و زمستان ، اسفند 1393، ، صفحه 1-18
چکیده
هدف: یکی از شاخصهای پیشرفت جوامع پذیرش و اشاعه نوآوریهاست. نوآوری، فرایندی است که طی آن افکار و روشهای نوین، خلق شده و یا توسعه مییابند. هدف اصلی از این مطالعه بررسی وضعیت جاری و ارزیابی کمی و کیفی پژوهش های اشاعه نوآوری با تحلیل ویژگی های مختلف آن با استفاده از روش های علمسنجی است. روش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی ...
بیشتر
هدف: یکی از شاخصهای پیشرفت جوامع پذیرش و اشاعه نوآوریهاست. نوآوری، فرایندی است که طی آن افکار و روشهای نوین، خلق شده و یا توسعه مییابند. هدف اصلی از این مطالعه بررسی وضعیت جاری و ارزیابی کمی و کیفی پژوهش های اشاعه نوآوری با تحلیل ویژگی های مختلف آن با استفاده از روش های علمسنجی است. روش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی با رویکرد علمسنجی انجام شده است. 3180 پیشینه در دوره زمانی 1990 تا آگوست 2011 از پایگاه وب آو ساینس استخراج و تجزیه و تحلیلهای لازم روی آنها صورت گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که شاخص ضریب همنویسندگی از 204/0 در سال 1990 به 508/0 در سال 2011 رسیده است و میانگین کل ضریب همنویسندگی 378/0 است. با توجه به مقدار بحرانی در سطح اطمینان %95 (0177/0 >8578/0) میتوان گفت قاعده لوتکا در پژوهش حاضر نیز صدق میکند. حوزههای مدیریت با 796 مدرک (%25)، بازرگانی با 546 مدرک (%2/17) و اقتصاد با 428 مدرک (%5/13)، به ترتیب رتبههای اول تا سوم را در انتشار پژوهش های اشاعه نوآوری به خود اختصاص دادهاند. از 81 کشور تولیدکننده مدارک در زمینه اشاعه نوآوری، کشور ایران با تولید (%2/0) 7 مدرک در رتبه 34 قرار دارد. نتیجهگیری: پژوهش حاضر نشان داد که همبستگی معنیداری بین فراوانی تجمعی سالانه بروندادهای علمی و سالهای مورد مطالعه وجود دارد. با استفاده از معادله رگرسیون نماییR2 پیش بینی میشود که تعداد بروندادهای علمی با موضوع اشاعه نوآوری در تمام زمینههای دانش بشری با سرعت بالایی در آینده رشد خواهد کرد. حتی میتوان برآورد کرد که فراوانی تجمعی بروندادهای علمی در این حوزه در سال 2015 دو برابر آن در سال 2006 خواهد شد. در نهایت با ترسیم نقشه علمی حوزه اشاعه نوآوری بر مبنای استناد جهانی (جی.سی.اس.) هشت خوشه علمی شناسایی و معرفی شدند.
عبدالرحیم نوه ابراهیم؛ نصرت ریاحی نیا
دوره 3، شماره 8 ، دی 1390، ، صفحه 27-48
چکیده
هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت استفاده از منابع مختلف و منابع پراستناد و همچنین پراکندگی موضوعی پایاننامههای کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه تربیت معلم انجام شده است.
روش پژوهش: با استفاده از روش تحلیل استنادی پایان نامههای کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تربیت معلم ...
بیشتر
هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت استفاده از منابع مختلف و منابع پراستناد و همچنین پراکندگی موضوعی پایاننامههای کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه تربیت معلم انجام شده است.
روش پژوهش: با استفاده از روش تحلیل استنادی پایان نامههای کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تربیت معلم در 10 سال اخیر مورد بررسی قرار داده شد. جامعه آماری این پژوهش تعداد 120 پایان نامه دفاع شده در رشته مذکور درحیطه زمانی 1380 تا1390 را تشکیل میدهد.
یافتهها: یافته‌های پژوهش نشان داد که دانشجویان رشته مدیریت آموزشی در تهیه پایان نامههای خود از کتاب بیشتر از نشریات استفاده کردهاند. همچنین منابع به زبان فارسی بیشتر از زبان لاتین مورد استفاده واقع شدهاست. پر استنادترین منبع فارسی و انگلیسی‌زبان به ترتیب فصلنامه مدیریت درآموزش وپرورش (n=50، (97/15%)) وThe Learning Organization (n=14، (022/3%)) بودهاند. همچنین تنها 37/16% از منابع روزآمد بودند و نیز اغلب پایان نامهها دارای موضوعات تکراری هستند. نتیجهگیری:تحلیل استنادی و موضوعی پایاننامههای بررسی شده نشان داد که دانشجویان رشته مدیریت آموزشی قالب کتاب را به مجلات که نوعاً حاوی مطالب جدیدتری هم هستند ترجیح دادهاند و بعلاوه از منابع فارسی زبان هم بیش از انگیسی زبان استفاده کردهاند. با توجه به اینکه اغلب تولیدات بین‌المللی به زبان انگلیسی است به نظر می‌رسد از دلایل ممکن برای تکراری بودن عناوین پایاننامههای بررسی شده ضعف زبان انگلیسی و عدم استفاده لازم از ژورنال‌های بین‌المللی باشد.
غلامرضا حیدری؛ سمانه عباسیان
دوره 3، 7، بهار و تابستان ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 55-70
چکیده
در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی وضعیّت استناد در پایاننامههای تحصیلات تکمیلی رشته زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز در سالهای 1388-1372 مورد بررسی قرار گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش 102 عنوان پایاننامهی کارشناسی ارشد و دکتری رشتهی زبان و ادبیات فارسی بوده است. دادهها از طریق فیشنویسی از ...
بیشتر
در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی وضعیّت استناد در پایاننامههای تحصیلات تکمیلی رشته زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز در سالهای 1388-1372 مورد بررسی قرار گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش 102 عنوان پایاننامهی کارشناسی ارشد و دکتری رشتهی زبان و ادبیات فارسی بوده است. دادهها از طریق فیشنویسی از منابع و مآخذ پایاننامهها گردآوری شده و سپس در نرمافزار اکسل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن بود که میانگین تعداد استنادها 2/61 درصد بوده و از مجموع 6482 استناد به انواع منابع اطلاعاتی، بیشترین استناد به کتابها با 97/92 درصد بوده اس نیمعمر کتابهای فارسی مورد استناد 30 سال، مجلات 20 سال، کتابهای انگلیسی و عربی نیز 20 سال برآورد شد. بیشتر پایاننامهها یعنی 21 درصد دربارهی «فرهنگ و فرهنگنامهها» است. در موضوع «طنز» پایاننامهای وجود نداشت. پراستنادترین منبع «لغتنامه دهخدا» با بسامد 53 است. «نظامی» با بسامد 116 پراستنادترین مؤلف به شمار میآید. در نهایت پراستنادترین مجلات معرفی شدند.
