کتابخانه های دانشگاهی
رضا رجبعلی بگلو؛ سمیه سادات آخشیک؛ ناهید رستمی
چکیده
هدف پژوهش: هدف از تأسیس کتابخانههای دانشگاه نیل به هدف‌های دانشگاه یعنی حفظ، اشاعه، و ارتقای دانش است و بررسی نقش این کتابخانهها هنگام بحران اهمیت زیادی دارد. با توجه به عمر کوتاه بحران کووید-19پژوهش‌های اندک شماری در ارتباط با این چالش در کتابخانهها انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شیوه رویارویی کتابخانههای دانشگاهی ...
بیشتر
هدف پژوهش: هدف از تأسیس کتابخانههای دانشگاه نیل به هدف‌های دانشگاه یعنی حفظ، اشاعه، و ارتقای دانش است و بررسی نقش این کتابخانهها هنگام بحران اهمیت زیادی دارد. با توجه به عمر کوتاه بحران کووید-19پژوهش‌های اندک شماری در ارتباط با این چالش در کتابخانهها انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شیوه رویارویی کتابخانههای دانشگاهی جهان در مواجهه با کووید- 19 و تحلیل خدمات و فعالیتهای آنها در این شرایط انجام شد.دستاورد این پژوهش، ارائه درس‌آموخته‌های سودمند از تجربه‌های کتابخانههای دانشگاههای برتر دنیا است که با تحلیل آنها می-توان برای برنامهریزی و اداره کتابخانههای دانشگاهی در شرایط بحرانی بهره‌مند شد و برای مواجهه سریعتر در صورت وقوع رخدادهای مشابه استفاده کر.د روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که با روش پیمایشی و به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شد. برای این‌کار 300 وب‌سایت کتابخانههای دانشگاهی برتر جهان بر پایه رتبهبندی دانشگاهی تایمز به صورت غیرتصادفی و هدفمند بررسی شدند. ابزار این پژوهش، سیاهه وارسی محقق‌ساخته بود که 3 بخش اقدام‌های عام و رایج، ویژه، استراتژی‌ها و اقدام‌های این کتابخانهها در مواجهه با بحران کووید 19 داشت. یافتهها: یافته‌های پژوهش نشان داد کتابخانههای دانشگاهی در جهان به ترتیب، شش استراتژی اصلی «ایجاد»، «توسعه«، «تغییر»، «روزآمدسازی»، و «کاهش یا توقف» را دنبال می‌کردند و بیشترین استراتژی به «ایجاد» و «توسعه» اختصاص داشت. از این‌رو، تلاش کتابخانههای دانشگاهی در مواجهه با بحران کووید 19 قابل توجه و معنادار بوده است. نتیجهگیری: کتابخانههای دانشگاهی به‌جای این‌که استراتژی توقف یا کاهش خدمات و فعالیتهای خود را دربرابر این بحران بپذیرند، بیشتر به استراتژی ایجاد و تغییر خدمات و فعالیتها برای ارائه به کاربران روی آورده‌اند.
کتابخانه های دانشگاهی
فرنوش رقابی؛ عبدالحسین فرج پهلو؛ نجلا حریری
چکیده
چکیدههدف: کتابخانههای دانشگاهی جهت همگام شدن با تحولات روز، رویارویی مؤثر با آنها و حفظ جایگاه خود در شرایط رقابتی کنونی، نیاز به تصویری نزدیک به واقعیت از آینده خود دارند تا بر اساس آن بتوانند برنامه ریزی و تصمیم گیری درستی به عمل آورند. داشتن چنین تصویری معمولا از راه مطالعاتی نظام‌‌مند دربارهی آینده امکان پذیر می-باشد. پژوهش ...
بیشتر
چکیدههدف: کتابخانههای دانشگاهی جهت همگام شدن با تحولات روز، رویارویی مؤثر با آنها و حفظ جایگاه خود در شرایط رقابتی کنونی، نیاز به تصویری نزدیک به واقعیت از آینده خود دارند تا بر اساس آن بتوانند برنامه ریزی و تصمیم گیری درستی به عمل آورند. داشتن چنین تصویری معمولا از راه مطالعاتی نظام‌‌مند دربارهی آینده امکان پذیر می-باشد. پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن مرور مطالعات مرتبط به آینده‌ی کتابخانهها در ایران و جهان و تبیین شکاف پژوهش، به مطالعه، مرور و تلخیص نیروهای پیشران پیشنهادی پژوهشگران برای آینده کتابخانههای دانشگاهی بپردازد.روششناسی: تحقیق حاضر با استفاده از روش مرور نظام مند انجام گرفته است. بدین منظور، پژوهش‌های مرتبط در پایگاه‌های اطلاعاتی ملی و بینالمللی، استخراج و بررسی شدند و در نهایت 29 اثر مورد تحلیل قرار گرفت.یافتهها: از مرور پژوهش‌ها ، فهرست 112 نیروی پیشران کاندید موثر بر آینده کتابخانه های دانشگاهی در هشت بُعد متشکل از شش بُعد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناوری، قانونی و زیست محیطی (برای بررسی محیط خارجی) و دو بُعد «ساختاری و مدیریتی» و «ماهیت و خدمات کتابخانه» که ناظر بر محیط درونی هستند، استخراج گردید. همچنین مشخص شد که مطالعه کتابخانههای دانشگاهی از منظر آینده پژوهی و فرآیند تدوین سناریوهای ارجح در آینده این کتابخانه ها خلأ پژوهشی امروز است.نتایج: مدیران و کتابداران کتابخانههای دانشگاهی ناگزیرند برای مانایی سازمان خود در مقابل تغییرات محیطی، تحولات حاصل از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، و پاسخگویی موثر به انتظارات جامعه دانش بنیان، برنامه‌ای راهبردی و آینده نگر تدوین نمایند. اولین گام دراین مسیر، تشخیص و شناسایی نیروهای پیشران و تأثیرگذار بر آینده کتابخانه های دانشگاهی و تلاش برای تدوین سناریوهای مرتبط با آنها است که ازطریق آینده پژوهی میتواند صورت پذیرد
محبوبه قربانی؛ فهیمه باب الحوائجی؛ فاطمه نوشین فرد
چکیده
هدف: ارزیابی میزان تطابق کتابخانههای مرکزی دانشگاههای ایران با معیارهای کتابخانه سبز
روش شناسی: پژوهش کاربردی و با روش پیمایشی ارزیابانه انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساختهای که با استفاده از چک لیست استاندارد لید و نظرات صاحبنظران کتابداری و اطلاع رسانی و حوزه محیط زیست شامل 103 معیار در هفت بخش ...
بیشتر
هدف: ارزیابی میزان تطابق کتابخانههای مرکزی دانشگاههای ایران با معیارهای کتابخانه سبز
روش شناسی: پژوهش کاربردی و با روش پیمایشی ارزیابانه انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساختهای که با استفاده از چک لیست استاندارد لید و نظرات صاحبنظران کتابداری و اطلاع رسانی و حوزه محیط زیست شامل 103 معیار در هفت بخش تدوین شده بود، استفاده شد. جامعه پژوهش مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، و دانشگاه آزاد اسلامی کشور ایران شامل 186 کتابخانه بود.
یافته ها: کتابخانهها از نظر رعایت معیارهای کتابخانه سبز در بخش ساختمان و تجهیزات، مدیریت و برنامهریزی، ایجاد انگیزه و تعهد در کتابداران، مجموعهسازی و حفاظت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات و آگاهیرسانی و مشارکت و پشتیبانی از برنامههای ملی و بینالمللی وضعیت متوسطی دارند و بین سه گروه کتابخانههای مرکزی دانشگاههای وزارت علوم، بهداشت و دانشگاه آزاد اسلامی از نظر رعایت این معیارها تفاوتی وجود ندارد.
نتیجه گیری: با توجه به اهمیت احداث ساختمانهای سبز ، در احداث ساختمان کتابخانههای دانشگاهی نیز به این مبحث توجه بیشتری شده است . مدیریت کتابخانههای دانشگاهی بخشی از مدیریت یک مؤسسه آموزشی محسوب می‌شوند و مدیریت و برنامهریزی در کتابخانههای دانشگاهی تابع سیاستهای مدیریت دانشگاه است . به همین دلیل تا زمانی که دانشگاه رویکرد پایدار در مدیریت خود نداشته باشد، این رویکرد در مدیریت کتابخانه نیز منعکس نمیشود. نقش مدیریت در ایجاد انگیزه و تقویت تعهد کارکنان به حفظ محیط زیست در هرسازمانی قابل توجه است. نتیجه ارزیابی این معیار به انگیزه و تعهد خود مدیران نیز برمیگردد و نشاندهنده اهمیت این موضوع از نظر آنها میباشد که بر روند مدیریت و برنامهریز ی آنها برای کارکنانشان نیز تاثیر مثبت میگذارد. گردآوری و حفاظت منابع رقومی، توجه به اثرات زیست محیطی سیاستهای حفاظت از منابع کتابخانه و گردآوری منابع حوزه محیط زیست از جمله الزاماتی است که در کتابخانه سبز ضروری به شمار میرود. توجه به مسائل زیست محیطی در برنامهریزی آموزشی و پژوهشی دانشگاه میتواند منجر به فعالیت کتابخانه نیز در این حوزه بشود. در ارزیابی کلی از میزان مشارکت و پشتیبانی کتابخانهها از برنامههای ملی و بین المللی حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار باید اذعان داشت که طبق یافتهها، وضعیت این معیار متوسط ارزیابی میشود که نشاندهنده آگاهی و علاقه نسبی مدیران کتابخانه به مسائل مربوط به توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست و مشارکت در این فعالیتها میباشد.
هادی هراتی؛ فهیمه باب‌الحوائجی؛ نجلا حریری
چکیده
هدف: هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین عوامل جمعیت‌شناختی و رفتار برنامهریزی نشده کاربران در استفاده از منابع و خدمات کتابخانههای دانشگاهی است.روش پژوهش: پژوهش حاضر کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شده است. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود. برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی صوری و محتوایی و به‌منظور تعیین پایایی پرسشنامه ...
بیشتر
هدف: هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین عوامل جمعیت‌شناختی و رفتار برنامهریزی نشده کاربران در استفاده از منابع و خدمات کتابخانههای دانشگاهی است.روش پژوهش: پژوهش حاضر کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شده است. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود. برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی صوری و محتوایی و به‌منظور تعیین پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد. جامعه پژوهش شامل دانشجویان عضو کتابخانههای مرکزی دانشگاههای فردوسی مشهد، شهید چمران اهواز، تبریز، شیراز و پردیس دانشگاه تهران شامل 69351 نفر بودند. پس از تعیین حجم نمونه به تعداد 382 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان، جهت گردآوری دادهها از روش نمونهگیری طبقه‌ای و در داخل هر طبقه بهصورت تصادفی استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل دادهها از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. یافتهها: بر اساس یافته‌های پژوهش، سن، مقطع تحصیلی و میزان مراجعه دانشجویان به کتابخانههای دانشگاهی رابطه معناداری با رفتار برنامه‌ریزی‌نشده آنها در استفاده از منابع و خدمات این نوع از کتابخانهها دارد. همچنین تفاوت معناداری بین جنسیت، دانشگاه محل تحصیل و گروه تحصیلی دانشجویان با رفتار برنامه‌ریزی‌نشده آنها در استفاده از منابع و خدمات کتابخانههای دانشگاهی وجود نداشت. نتیجهگیری: کتابخانههای دانشگاهی باید به‌منظور استفاده بهینه و مؤثر از منابع و خدمات، جذب مخاطب و افزایش سطح آگاهی و اطلاعات عمومی مراجعان به عوامل جمعیت‌شناختی مؤثر بر رفتار برنامهریزی نشده مراجعان توجه ویژه‌ای داشته باشند.
محمدرضا فرهادپور؛ نجمه پوستی زاده؛ فریبرز فروتن
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر تأثیر رضایت شغلی بر رابطه بین توانمندسازی کارکنان و کیفیت خدمات اطلاعاتی در کتابخانههای دانشگاهی استان خوزستان است.روش شناسی: تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و با روش توصیفی– پیمایشی با رویکرد علی همبستگی انجام شده است. نمونه مطالعه 132 نفر با روش نمونهگیری تصادفی از مجموع 200 نفر کارکنان کتابخانههای دانشگاهی ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر تأثیر رضایت شغلی بر رابطه بین توانمندسازی کارکنان و کیفیت خدمات اطلاعاتی در کتابخانههای دانشگاهی استان خوزستان است.روش شناسی: تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و با روش توصیفی– پیمایشی با رویکرد علی همبستگی انجام شده است. نمونه مطالعه 132 نفر با روش نمونهگیری تصادفی از مجموع 200 نفر کارکنان کتابخانههای دانشگاهی استان خوزستان انتخاب شد. دادهها از طریق پرسشنامههای استاندارد رضایت شغلی مینهسوتا، توانمندسازی اسپریتزر و میشرا (1997) و پرسشنامه کیفیت خدمات مقیمی و رمضان (1390) جمعآوری و با استفاده از آزمون معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل8/8 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: نتایج آزمون معادلات ساختاری نشان داد که روابط خطی بین متغیرهای پژوهش وجود دارد و نتایج تحلیل مسیر نشان داد که، متغیر توانمندسازی بیشترین تأثیر را بر کیفیت خدمات اطلاعاتی دارد. این تأثیر بهصورت مستقیم و غیرمستقیم می باشد. یعنی با وجود متغیر میانجی (رضایت شغلی) تأثیر متغیر توانمندسازی بر کیفیت خدمات اطلاعاتی بهصورت غیرمستقیم افزایش می یابد.نتیجهگیری: این که بین رضایت شغلی، توانمندسازی و کیفیت خدمات اطلاعاتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ به نحوی که بر اساس ضریب تعیین، حدود 40 درصد از میزان کیفیت خدمات اطلاعاتی و توانمندسازی کارکنان به رضایت شغلی آنها بستگی دارد و توانمندسازی به مراتب سهم بیشتری در مقایسه با سایر متغیرها در پیشگویی کیفیت خدمات اطلاعاتی دارد.
کبری رئوفی؛ نصرت ریاحی نیا؛ عبدالرحیم نوه ابراهیم
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ عملکرد مدیران کتابخانههای دانشگاهی و تأثیر آن بر فرسودگی کتابداران انجام شد. روششناسی: روش پژوهش، توصیفی از نوعِ همبستگی و جامعۀ آماری کلیۀ کتابداران کتابخانههای 10 دانشگاه دولتی سطح شهر تهران زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1393 به ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ عملکرد مدیران کتابخانههای دانشگاهی و تأثیر آن بر فرسودگی کتابداران انجام شد. روششناسی: روش پژوهش، توصیفی از نوعِ همبستگی و جامعۀ آماری کلیۀ کتابداران کتابخانههای 10 دانشگاه دولتی سطح شهر تهران زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1393 به تعداد 600 نفر میباشد. حجم نمونه 304 نفر برآورد گردید که از این تعداد 234 پرسشنامه عودت داده شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود..از پرسشنامه استاندارد فرسودگی شغلی مسلش و پرسشنامه محقق‌ساخته عملکرد مدیران استفاده شد. تحلیل دادههای به دست آمده با استفاده از نسخه ((spss 19 انجام گرفت. از آزمونهای آماری: همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره برای بررسی رابطه بین متغیرها استفاده شد.
یافته ها: یافتهها نشان داد که با توجه به سطح معناداری رابطه منفی و معناداری بین عملکرد مدیران کتابخانههای دانشگاهی و فرسودگی شغلی کتابداران وجود دارد. یعنی با بالارفتن عملکرد مدیران فرسودگی شغلی در کتابداران کمتر میشود. همچنین، ضرایب معنیداری نشان داد که رابطۀ ابعاد عملکرد مدیران با فرسودگی شغلی، در سطح اطمینان 99 درصد، از نظر آماری معنیدار است. به جز در بعد تخصص مدیران که رابطه معناداری با فرسودگی شغلی بدست نیامد.
نتیجه گیری: از بین همه مؤلفههای عملکرد مدیران، توانایی مدیران در حل مشکلات، ضریب همبستگی بیشتر و تعیین کنندگی بالاتری نسبت به مؤلفههای دیگر عملکرد دارد.
مریم پارسائیان؛ نصرت ریاحی نیا؛ سمیه آخشیک؛ محمد حسن زاده
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تناسب الگوی تعالی سازمانی و نظام وزن‌دهی آن با کتابخانههای دانشگاهی ایران است.روش: پژوهش حاضر در دو مرحله کیفی و کمی انجام گرفت. در مرحله کیفی با استفاده از پنل دلفی، مهمترین معیارهای فرعی الگوی تعالی سازمانی متناسب با کتابخانههای دانشگاهی ایران شناسائی شد، در مرحله کمی با استفاده از پرسشنامه متناسب‌سازی ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تناسب الگوی تعالی سازمانی و نظام وزن‌دهی آن با کتابخانههای دانشگاهی ایران است.روش: پژوهش حاضر در دو مرحله کیفی و کمی انجام گرفت. در مرحله کیفی با استفاده از پنل دلفی، مهمترین معیارهای فرعی الگوی تعالی سازمانی متناسب با کتابخانههای دانشگاهی ایران شناسائی شد، در مرحله کمی با استفاده از پرسشنامه متناسب‌سازی شده، نظرات مدیران کتابخانههای دانشگاهی ایران در خصوص میزان اهمیت هریک از معیارهای فرعی شناسائی شد. به منظورتجزیه و تحلیل دادههای به‌دست آمده از رگرسیون امتیاز عامل و روش بوت استرپ-پی (صدکی) نرم افزار AMOS نسخه 23 استفاده شد.یافته ها: الگوی تعالی سازمانی متناسب‌سازی شده در شرایط کتابخانههای دانشگاهی ایران از برازش کافی برخوردار است، معیارهای توانمندساز در مجموع 62درصد و معیارهای نتایج 38 درصد از ساختار وزتی الگو را به‌خود اخصاص می‌دهند. در بین معیارهای توانمندساز معیار فرایندها، منابع و خدمات اطلاعاتی با وزن تقریبی 15درصد و در بین معیارهای نتایج معیار نتایج کلیدی عملکرد با وزن تقریبی 14درصد بیشترین وزن را به‌خود اختصاص می‌دهند.نتیجه گیری: معیارهای توانمندساز بیش از معیارهای نتایج برای تعالی خدمات درکتابخانه‌های دانشگاهی ایران اهمیت دارند، تقویت این معیارها میتواند زمینه بهبود ارائه خدمات و رسیدن به نتایج متعالی را به‌دنبال داشته‌باشد.
عسگر اکبری؛ فاطمه نوشین فرد؛ نجلا حریری
چکیده
هدف: هدف اصلی این پژوهش رتبهبندی کتابخانههای دانشگاهی براساس مدل بلوغ مدیریت دانش است.
روش شناسی: روش پژوهش حاضر ترکیبی کیفی و کمی است. جامعه آماری در بخش کیفی، 18 نفر از خبرگان و در بخش کمی در مرحله اول 184 نفر از مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاهها و در مرحله دوم، 35 نفر از اعضای هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی ...
بیشتر
هدف: هدف اصلی این پژوهش رتبهبندی کتابخانههای دانشگاهی براساس مدل بلوغ مدیریت دانش است.
روش شناسی: روش پژوهش حاضر ترکیبی کیفی و کمی است. جامعه آماری در بخش کیفی، 18 نفر از خبرگان و در بخش کمی در مرحله اول 184 نفر از مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاهها و در مرحله دوم، 35 نفر از اعضای هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی که از بین پاسخ‌‌دهندگان مرحله اول انتخاب شدند حضور داشتند. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بود.
یافته ها: در سنجش اهمیت آزمون فریدمن ابعاد جریان دانش با ابعاد دیگر جریان دانش، میانگین رتبه‌‌ی بُعد عوامل مدیریتی 72/5، بُعد منبع دانش 17/5، عوامل سازمانی 67/4، عوامل زمانی 37/4، عوامل کانال‌‌های ارتباطی 22/4، عوامل فردی 21/4، عوامل فنی 92/3 و بُعد ویژگیهای دانش 72/3 میباشد. در رتبهبندی کتابخانهها با سطوح بلوغ مدیریت دانش، نشان داد که در سطح توسعه؛ بُعد عوامل مدیریتی و فردی، در سطح استانداردسازی؛ بُعد ویژگیهای دانش و کانال‌‌های ارتباطی، در سطح بهینه‌‌سازی؛ بُعد منبع دانش و در سطح نوآوری؛ بُعد عوامل سازمانی و عوامل زمانی دارای موانع می‌‌باشند. برای ویژگیهای دانش و کانال‌‌های ارتباطی مرحله استانداردسازی از بین مراحل جریان دانش ملموس‌‌تر میباشد. برای منبع دانش، عوامل سازمانی و عوامل فنی بیشترین مانع در سطح چهارم یعنی بهینه‌‌سازی مشاهده می‌‌گردد.
نتیجه گیری: پژوهش حاضر تنگناهای موجود و میزان موانع در هر سطح از سطوح مدیریت دانش را در کتابخانههای دانشگاهی مشخص می‌‌کند. عوامل و شاخصهای لازم برای هریک از گام‌‌ها را برای گام بعدی معین می‌‌کند. این کمک شایانی است، برای مدیران تا بتوانند برای رفع موانع مدیریت دانش از آن استفاده نمایند. اما نکته مهم این است که همه موانع عوامل جریان دانش را نمی‌‌توان یکباره برطرف نمود، یا برای همه آنها یک برنامه اجرایی طراحی کرد، چون‌‌که مطمئناً این موانع در طول عمر سازمان و عوامل مختلف ایجاد شده‌‌اند.
میترا پشوتنی زاده؛ مریم اکبری
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت امنیت ساختمان و نگهداری منابع و اطلاعات در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان و مقایسه آن با برخی کتابخانههای ایران و جهان انجام شده است. روش شناسی: دادهها از طریق مشاهده محیط و امکانات این کتابخانه و مصاحبه با مسئولین و کارمندان هر بخش، و ارسال پرسشنامهای با سوالات باز برای مسئولین ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت امنیت ساختمان و نگهداری منابع و اطلاعات در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان و مقایسه آن با برخی کتابخانههای ایران و جهان انجام شده است. روش شناسی: دادهها از طریق مشاهده محیط و امکانات این کتابخانه و مصاحبه با مسئولین و کارمندان هر بخش، و ارسال پرسشنامهای با سوالات باز برای مسئولین سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتابخانه کنگره و کتابخانه بریتانیا و مطالعه سایت این مراکز اطلاعاتی جمع آوری شده است. در نهایت برای ایجاد بینشی دقیقتر، به مقایسه امکانات و شرایط این کتابخانه با کتابخانه ملی ایران، کتابخانه کنگره و بریتانیا پرداخته شده است. یافته ها: در این پژوهش، گزارشی از منابع موجود در کتابخانه و فعالیتهای کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتابخانه کنگره و کتابخانه بریتانیا برای حفاظت از مجموعهها و منابع اطلاعاتی ویژه ارائه و راهکارها و خط مشیها و محدودیتهای موجود برای حفظ امنیت اطلاعات در راستای جلوگیری از سرقت، آسیبهای اجتماعی و روانی و ... بیان شده است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان تا رسیدن به سطح ایدهآل فاصله دارد و در کتابخانه مرکزی دانشگاه اصفهان معیارها و استاندارها بطور کامل رعایت نشده است. کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان باید اقدام به تدوین برنامه بلند مدت که حاوی روشهای کاهش آلودگی، کنترل درجه حرارت و رطوبت نسبی، صحافی و مرمت، اسیدزدایی و عوامل کنترل بیولوژیکی است در این مجموعه باارزش نماید و در این زمینه میتوان از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران کمک و راهنمایی گرفت.
شهناز خادمی زاده؛ عبدالحسین فرج پهلو
چکیده
Aim: This paper aims at evaluation of libraries of Shahid Chamran University of Ahvaz based on the "Standards of Iranian University Libraries" (SIUL) to clarify the current status of the resources of those libraries based on the abovementioned standards in a fifteen-year time period. Methodology: A checklist was used for evaluation of resources of university libraries, which was prepared based on SIUL. Data collection of libraries' resources was accomplished using the AZARSA integrated web-based library software tailored for the Shahid Chamran University of Ahvaz libraries. Additional tools and ...
بیشتر
Aim: This paper aims at evaluation of libraries of Shahid Chamran University of Ahvaz based on the "Standards of Iranian University Libraries" (SIUL) to clarify the current status of the resources of those libraries based on the abovementioned standards in a fifteen-year time period. Methodology: A checklist was used for evaluation of resources of university libraries, which was prepared based on SIUL. Data collection of libraries' resources was accomplished using the AZARSA integrated web-based library software tailored for the Shahid Chamran University of Ahvaz libraries. Additional tools and techniques used for data collection were interviews with librarians, statistics related to inventory of the libraries under investigation, statistics related to the number of faculty members and students in 2018. Results: The results of study indicate that the average conformity percentage of all libraries of Shahid Chamran University of Ahvaz with SIUL in 2018 has reached 17% demonstrating 2% increase compared to 2004. This could promise an ascending growth trend of resources in the target libraries; however, it should be noted that there is still a big gap to reach the standard level.
محبوبه فرزین یزدی؛ رویا برادر؛ امیر غائبی
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر، ارائه چارچوبی جامع در خصوص عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در کتابخانههای دانشگاهی ایران است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه اجرا، پیمایشی-تحلیلی است که با رویکرد ترکیبی (کمی-کیفی) انجام شده است. در بخش اول، از روش تحلیل محتوا و در بخش دوم از تکنیک دلفی و ابزار پرسشنامه محقق ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر، ارائه چارچوبی جامع در خصوص عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در کتابخانههای دانشگاهی ایران است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه اجرا، پیمایشی-تحلیلی است که با رویکرد ترکیبی (کمی-کیفی) انجام شده است. در بخش اول، از روش تحلیل محتوا و در بخش دوم از تکنیک دلفی و ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه پژوهش در بخش اول، 3922 مدرک شناسایی شده در پایگاه وب آو ساینس و در بخش دوم، 40 نفر از متخصصان فناوری اطلاعات به روش نمونهگیری هدفمند هستند. یافته ها: یافتهها نشان داد که در 82.93 درصد پژوهش‌ها، 9 مدل پذیرش فناوری به کار رفتند و از بین آنها مدل تم (TAM) با فراوانی 694 بیشترین کاربرد را دارد. دیگر یافتهها نشان داد که چارچوب نهایی پذیرش فناوری‌ها در کتابخانههای دانشگاهی ایران شامل 42 مولفه است. سودمندی استفاده درک شده، کیفیت سیستم (ویژگیهای فناوری) و رضایت کاربر به ترتیب با کسب میانگین رتبه‌ای 32.10، 28.63 و 26.97 مهمترین مولفه‌ها در پذیرش فناوری هستند. نتیجه گیری: پژوهش حاضر، با شناسایی و اولویت‌بندی مولفه‌های موثر بر پذیرش فناوری میتواند نقش بسزایی در رضایت کاربران و افزایش اثربخشی فناوری‌ها در کتابخانهها به هنگام تغییر، توسعه و یا دگرگون‌سازی ایفا نماید.
سیده صدیقه طاهرزاده موسویان؛ زاهد بیگدلی
چکیده
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روند تاریخی آموزش مراجعان کتابخانهها و صلاحیت‌های لازم برای افراد مدرس است. روش: پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 6 سئوال جمعیت شناختی، 4 سئوال با پاسخ بلی/خیر و 13 سئوال نظر سنجی با استفاده از طیف لیکرت 5 گزینه‌ای تنظیم گردید. روائی این پرسشنامه توسط 4 استاد از رشته‌های علم اطلاعات و دانش شناسی و روانشناسی ...
بیشتر
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روند تاریخی آموزش مراجعان کتابخانهها و صلاحیت‌های لازم برای افراد مدرس است. روش: پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 6 سئوال جمعیت شناختی، 4 سئوال با پاسخ بلی/خیر و 13 سئوال نظر سنجی با استفاده از طیف لیکرت 5 گزینه‌ای تنظیم گردید. روائی این پرسشنامه توسط 4 استاد از رشته‌های علم اطلاعات و دانش شناسی و روانشناسی مورد تأیید قرار گرفت. پایائی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ تعیین گردید. یافتهها: یافتهها نشان داد که کتابداران دو دانشگاه به طور کل میزان صلاحیت خود را برای آموزش مراجعان "تا اندازهای" میدانند، و تنها موردی که در حد "زیاد" اعلام شد "لذت بردن از آموزش" میباشد. نتیجهگیری: در رتبهبندی گویههای مورد پرسش، پاسخ گویان گویههای "لذت بردن از آموزش"، "آمادگی برای تدریس"، و "داشتن قدرت بیان برای انتقال مفاهیم" را به ترتیب واجد بالاترین اهمیت دانستند.
شبنم شاهینی؛ سیده صدیقه طاهرزاده موسویان؛ زاهد بیگدلی
چکیده
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روند تاریخی آموزش مراجعان کتابخانه هاست. هدف دیگر این پژوهش خودارزیابی کتابداران دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی اهواز در باره ی میزان برخورداری آنان از برخی ویژگی های اساسی مورد نیاز برای تدریس است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام شده است. برای بخش نخست این پژوهش، ...
بیشتر
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روند تاریخی آموزش مراجعان کتابخانه هاست. هدف دیگر این پژوهش خودارزیابی کتابداران دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی اهواز در باره ی میزان برخورداری آنان از برخی ویژگی های اساسی مورد نیاز برای تدریس است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام شده است. برای بخش نخست این پژوهش، متون مربوط مطالعه شد. برای بخش دوم از پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 23 سؤال استفاده شد. روایی پرسشنامه مورد تأیید چهار استاد رشته کتابداری قرار گرفت و پایائی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ 90/0 محاسبه شد. جامعه پژوهش شامل کتابداران دو دانشگاه شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز است. از 80 پرسشنامه توزیع شده در میان تمام کتابداران دو دانشگاه تعداد 56 پرسشنامه تکمیل شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: نتایج نشان داد که کتابداران دو دانشگاه به طور کل میزان صلاحیت خود را برای آموزش مراجعان "تا اندازهای" میدانند، و تنها موردی که در حد "زیاد" اعلام شد "لذت بردن از آموزش" میباشد. نتیجه گیری: با توجه به حضور و گسترش روزافزون فناوری های جدید اطلاعاتی و ارتباطی و لزوم قطعی آموزش مراجعان ضرورت دارد کتابخانه های دانشگاهی نسبت به ارائه آموزش های نظری و عملی و آشنایی کتابداران با اصول و فنون تدریس اقدام نمایند. این کار علاوه بر ایجاد زمینه مساعد تر برای بهرهوری بیشتر از منابع و خدمات کتابخانهها، منزلت اجتماعی کتابداران را نیز ارتقاء خواهد داد.
مریم پارسائیان؛ نصرت ریاحی نیا
چکیده
هدف : شناسائی و رتبه بندی عوامل مؤثر در پیاده سازی مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاهی استان یزد می باشد. روش: روش انجام پژوهش پیمایشی – تحلیلی و جامعه آن شامل تعداد 120 کتابدار شاغل در کتابخانه های دانشگاهی استان یزد در سال تحصیلی 93-1392می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 92 نفر از آنها بصورت تصادفی و به عنوان نمونه انتخاب شدند. ...
بیشتر
هدف : شناسائی و رتبه بندی عوامل مؤثر در پیاده سازی مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاهی استان یزد می باشد. روش: روش انجام پژوهش پیمایشی – تحلیلی و جامعه آن شامل تعداد 120 کتابدار شاغل در کتابخانه های دانشگاهی استان یزد در سال تحصیلی 93-1392می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 92 نفر از آنها بصورت تصادفی و به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده، پرسش نامه محقق ساخته با مقیاس 5 درجه ای لیکرت بود. روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید باتجربه تأیید و به منظور تأیید پایایی آن از آزمون ضریب آلفای کرونباخ(913/.) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار استنباطی و به کمک نرم افزار آماری spss18 انجام گرفت، برای سنجش میزان تأثیر عوامل مؤثر در پیاده سازی مدیریت دانش از آزمون t تک نمونه ای و برای مشخص کردن اولویت تأثیرگذاری عوامل مذکور از آزمون فریدمن استفاده گردید. یافته ها: از میان عوامل مؤثر در پیاده سازی مدیریت دانش، تنها دو عامل فرهنگ سازمانی و امکانات فناوری از وضعیت مناسبی برخوردار می باشند. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده با توجه به اهمیت و جایگاه ویژه کتابخانه های دانشگاهی در پیشبرد اهداف آموزشی و پژوهشی دانشگاهها و نقشی که مدیریت دانش در رسیدن به اهداف مذکور دارد، چندان مطلوب نمی باشد که این مسأله لزوم توجه و برنامه ریزی بیشتر از سوی مسئولین را بیش از پیش آشکار می سازد.
پیمان جلیل پور؛ آتوسا کوچک
دوره 3، 7، بهار و تابستان ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 85-102
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان بهکارگیری مدل بازاریابی 4P در کتابخانههای دانشگاه شهید چمران انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و روش اجرای آن پیمایشی است. در این پژوهش، برای گردآوری دادهها از پرسشنامه مبتنی بر پژوهش بصیریان جهرمی (1387) استفاده شد.جامعه پژوهش، شامل 38 نفر از مدیران و کتابداران کتابخانههای دانشگاه شهید چمران ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان بهکارگیری مدل بازاریابی 4P در کتابخانههای دانشگاه شهید چمران انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و روش اجرای آن پیمایشی است. در این پژوهش، برای گردآوری دادهها از پرسشنامه مبتنی بر پژوهش بصیریان جهرمی (1387) استفاده شد.جامعه پژوهش، شامل 38 نفر از مدیران و کتابداران کتابخانههای دانشگاه شهید چمران در سال 1390 بودند. برای تحلیل دادهها از آمار توصیفی و آزمون فریدمن استفاده گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد که میزان آشنایی مدیران و کتابداران کتابخانههای دانشگاه شهید چمران با مفهوم بازاریابی در کتابخانهها در سطح «نسبتاً متوسط» است. نیمی از مدیران و کتابداران این کتابخانهها با ضرورت وجود واحدی مجزّا تحت عنوان واحد بازاریابی در کتابخانههای دانشگاهی اعلام مخالفت نمودند. در کتابخانههای دانشگاه شهید چمران، توجّه به ارائهی «محصول»، توجّه به «بها»، توجّه به «فعّالیّتهای تشویقی و ترغیبی» و در نهایت، توجّه به «مکان» به ترتیب اولویتهای اوّل تا چهارم را به خود اختصاص دادند. در مجموع، این نتایج گویای امکانپذیر بودن استفاده از مدل بازاریابی 4P در این کتابخانههاست.
