کتابخانه های عمومی
مهدی درم نثاری؛ فهیمه باب الحوائجی؛ زهرا اباذری؛ نجلا حریری؛ فاطمه نوشین فرد
چکیده
هدف اصلی پژوهش، تحلیل نقش راهبردی کتابخانههای عمومی در ژئوپلیتیک اطلاعات ایران است. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی)است. گردآوری اطلاعات بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمّی از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. جامعة آماری در بخش کیفی، 13 نفر از خبرگان و اساتید دانشگاه است که با روش هدفمند مبتنی ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش، تحلیل نقش راهبردی کتابخانههای عمومی در ژئوپلیتیک اطلاعات ایران است. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی)است. گردآوری اطلاعات بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمّی از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. جامعة آماری در بخش کیفی، 13 نفر از خبرگان و اساتید دانشگاه است که با روش هدفمند مبتنی بر معیار انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی انجام یافت. جامعه بخش کمّی پژوهش شامل مدیران‌کل و معاونان ادارات‌کل کتابخانههای عمومی کشور وکتابداران استان های دارای کتابخانه اصلی و مرکزی در پنج خوشه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز کشور شامل 10 استان بود و 201 پرسشنامه کامل پس از پاسخگویی دریافت شده و تحلیل یافته ها از طریق تحلیل عاملی انجام پذیرفت.یافتهها نشان می‌دهدکتابخانه‌ها تلویحاً از جهت تقویت هویت فرهنگی و ارتقای آگاهی‌های عمومی، خصوصاً از منظر تقویت هویت ایرانی-اسلامی، به عنوان یکی از سه مولفه اصلی جغرافیای سیاسی نقش دارند . همچنین بر اساس یافتهها، تامین متمرکزمنابع توسط نهاد کتابخانه ها که کاربران نقش آشکار و اثرگذاری در فرایند انتخاب ندارند با رویکرد جریان آزاد اطلاعات در تناقض است. برلزوم توجه سیاست‌گذاران ملی به نقش کتابخانههای عمومی به عنوان یک فضای گفتمانی عمومی در انتقال فرهنگ و اطلاعات و پایگاهی برای تقویت قدرت دفاع نرم، آموزش و تبیین نقش مشخص به کتابداران، توسعه زیرساخت‌های فناورانه کتابخانهها، تامین منابع بر اساس نیازهاو خواست مخاطب، پایش هدفمند فعالیت‌ها و افزایش خدمات گیرندگان از کتابخانههای عمومی تاکیدشد.نتیجهگیری: بمنظور نقش‌آفرینی کتابخانهها در ژئوپلیتیک اطلاعات ایران بایدجامعه کاربران بیشتری درمعرض بهره‌مندی از خدمات کتابخانه‌هاقرار گیرند. همچنین،سیاست‌گذاران ملی به نقش این مراکز بعنوان فضای گفتمانی عمومی وپایگاهی برای تقویت هویت ملی وقدرت دفاعی نرم برنامه ریزی کنند.
کتابخانه های عمومی
صدیقه رئیسی؛ فهیمه باب الحوائجی؛ فاطمه نوشین فرد؛ زهرا اباذری
چکیده
روند رو به رشد افزایش اطلاعات در دنیای کنونی، لزوم توجه و دقت بیش از پیش کتابخانههای عمومی را به فرایند مجموعه‌سازی منابع دوچندان کرده است. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی مجموعه‌سازی کتابخانههای عمومی با رویکرد نظریه زمینه‌ای است. این پژوهش از نوع کاربردی است که با رویکرد کیفی و به صورت روش نظریه زمینه‌ای انجام شده است. جامعه مورد ...
بیشتر
روند رو به رشد افزایش اطلاعات در دنیای کنونی، لزوم توجه و دقت بیش از پیش کتابخانههای عمومی را به فرایند مجموعه‌سازی منابع دوچندان کرده است. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی مجموعه‌سازی کتابخانههای عمومی با رویکرد نظریه زمینه‌ای است. این پژوهش از نوع کاربردی است که با رویکرد کیفی و به صورت روش نظریه زمینه‌ای انجام شده است. جامعه مورد مطالعه رسیدن به اشباع نظری 10 نفر (از 15 نفر) از خبرگان و اساتید رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی بودند. ابزار گردآوری دادهها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تحلیل مصاحبه‌ها از روش تحلیلی «استراوس و کوربین» که شامل سه مرحله کُدگذاری باز، محوری و انتخابی بود استفاده گردید.یافته‌های پژوهش نشان داد که 5 مقوله اصلی و 15 مؤلفه فرعی به عنوان ابعاد و مؤلفه‌های الگوی مجموعه‌سازی در کتابخانههای عمومی مفهوم‌سازی شد. پنج مقوله اصلی شامل شرایط علی (عوامل ساختاری و مدیریتی، فرهنگ و عوامل قومیتی و عوامل مالی)، شرایط مداخله‌گر (نیازهای کاربران، کتابداران و متخصصان)، شرایط زمینه‌ای (فضای حاکم بر ذهنیت سیاست گذاران، عامل یکسان نگری و خطای هاله‌ای سیاست گذاران، مدیریت هزینه)، راهبردهای الگوی مجموعه‌سازی منابع (انعکاس صدای کاربران و عدالت در تأمین منابع، آموزش و عدم تمرکز ساختاری و مالی) بود. پیامدهای استفاده از الگوی مجموعه-سازی منابع در کتابخانههای عمومی منجر به رضایت کاربران، مسؤلین، کتابداران، افزایش بهره‌وری نهاد کتابخانههای عمومی کشور و همچنین محبوبیت و شهرت این نهاد خواهد شد. بر پایه یافته‌های بدست آمده میتوان نتیجه گرفت کهلزوم استفاده مداوم از نظرات کاربران و کتابداران، بهرهگیری از فناوری‌های نوین اطلاعاتی، اصلاح قوانین ساختاری در رابطه با تأمین منابع در کنار توجه ویژه به فراهم‌آوری منابع مبتنی بر فرهنگ، قومیت و مذهب کاربران از جمله ضروریات مجموعه‌سازی در کتابخانه های عمومی کشور است.
کتابخانه های عمومی
علی اکبر خاصه؛ یسری رحمانی؛ فرامرز سهیلی
چکیده
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین میزان سواد کپی رایت (حق مؤلف) کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه است.
روش پژوهش: پژوهش حاضراز نوع توصیفی- همبستگی است و به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری را کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه تشکیل می دهند (170 نفر) که براساس فرمول کوکران 118 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ...
بیشتر
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین میزان سواد کپی رایت (حق مؤلف) کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه است.
روش پژوهش: پژوهش حاضراز نوع توصیفی- همبستگی است و به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری را کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه تشکیل می دهند (170 نفر) که براساس فرمول کوکران 118 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد ارزیابی میزان سواد حق‌مؤلف کتابداران تودوروا و همکاران (2017) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مجذور کا، آزمون تی یک‌نمونه ای و تی دونمونه‌ای مستقل و آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه استفاده شد.
یافتهها: یافتهها نشان داد که میزان آشنایی کتابداران کتابخانههای عمومی استان کرمانشاه با مسائل مرتبط با حق‌مؤلف در سطح پایینی قرار دارد. همچنین بین میزان آشنایی کتابداران با مسائل مرتبط با حق‌مؤلف در جنسیت‌ها، رشته‌های تحصیلی و سطح تحصیلات تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. میزان آگاهی کتابداران از سیاست‌ها و رویه‌های حق‌مؤلف کشور و کتابخانههای خود در سطح پایینی قرار دارد. در نهایت، یافتهها نشان داد که اکثریت بالای کتابداران بر لزوم شمول مباحث مرتبط با حق‌مؤلف در برنامههای درسی دانشگاهی و آموزش آن به‌ویژه در مقطع کارشناسی اتفاق نظر دارند.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، میتوان گفت جای مسائل مربوط به حق‌مؤلف و قوانین مربوط به آن در چارت درسی دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه‌ها خالی است. همچنین، مدیران کتابخانههای عمومی در استان کرمانشاه باید در این زمینه برای کتابداران سازمان خود برنامهریزی بهتری داشته باشند.
کتابخانه های عمومی
گلنسا گلینی مقدم؛ زهره ریاضی؛ رضا ملکی
چکیده
هدف: هدف پژوهش بررسی وضعیت استقرار کتابخانه های عمومی شهر ساوه براساس معیارها و زیرمعیارهای مکان یابی و پیشنهاد مناطق بهینه احداث کتابخانه عمومی جدید با کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی است.
روششناسی:از روش فراتحلیل تحقیقات گذشته برای ارزش‌گذاری و وزن‌دهی معیارها و زیرمعیارهای مکان‌یابی کتابخانه ها استفاده شده که از40 پژوهش انجام ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش بررسی وضعیت استقرار کتابخانه های عمومی شهر ساوه براساس معیارها و زیرمعیارهای مکان یابی و پیشنهاد مناطق بهینه احداث کتابخانه عمومی جدید با کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی است.
روششناسی:از روش فراتحلیل تحقیقات گذشته برای ارزش‌گذاری و وزن‌دهی معیارها و زیرمعیارهای مکان‌یابی کتابخانه ها استفاده شده که از40 پژوهش انجام شده در خصوص مکان‌یابی 4 معیار اصلی سازگاری، آسایش، مطلوبیت و کارایی دارای بیشترین تکرار و اولویت بودند. همچنین با استفاده ازمدل وزن دهی سلسله مراتبی(AHP) و نرم افزار Expert Choice امتیاز های داده شده به هریک از معیارها و زیرمعیارها استخراج گردید. پس از جمع آوری داده‌های مکانی شهر ساوه و ایجاد پایگاه اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی براساس معیارهاو زیرمعیارهای تعیین شده، نقشه‌های جداگانه تهیه و مورد ارزیابی قرار گرفت و با جمع‌بندی لایه ها و وزن آنها، وضعیت انطباق هر یک از کتابخانهها مشخص شدو نقشه نهایی موقعیت-های مناسب برای احداث کتابخانههای جدید پیشنهاد گردید.
یافتهها: از مقایسه زوجی معیارها، معیار آسایش بیشترین اهمیت و وزن را در بین معیارهای اصلی با وزن 358/0 به خود اختصاص داده است و به ترتیب معیار سازگاری(وزن 270/)0، معیار کارایی (وزن 247/0) و معیار مطلوبیت با وزن 125/0در اولویت های بعدی قرار گرفتند. دسترسی به مراکز جمعیتی در بین زیرمعیارهای آسایش با وزن 546/0 بیشترین اهمیت را به خود اختصاص داده است.
نتیجهگیری: بر اساس یافتهها توزیع کتابخانههای عمومی در شهر ساوه نامتوازن و هنگام احداث توجهی به معیارهای مکان یابی نشده و از نظر سرانه فضای فیزیکی متناسب با جمعیت شهر نمی باشد. همچنین کتابخانه شهید‌هاشمی‌نژاد از نظر معیار آسایش در محدوده ناسازگار قرار دارد و سه کتابخانه دیگر سلمان ساوجی، ولی عصر(عج) و علامه عسگری در پهنه نسبتا سازگار و کاملا سازگار جای می‌گیرند.
کتابخانه های عمومی
فریبرز درودی؛ عادل سلیمانی نژاد؛ فاطمه حمزه ریسه
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی وضعیت امکان‌سنجی پیاده‌سازی معماری اطلاعات در کتابخانههای عمومی شهر کرمان (وابسته به نهاد کتابخانههای عمومی کشور ) میباشد. روش پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات توصیفی در یک نمونه آماری 62 نفری از کارمندان شاغل در 9 کتابخانه عمومی شهر کرمان انجام شد. به علت محدود بودن حجم جامعه، نمونه‌گیری انجام نشده و تمام ...
بیشتر
هدف این پژوهش، بررسی وضعیت امکان‌سنجی پیاده‌سازی معماری اطلاعات در کتابخانههای عمومی شهر کرمان (وابسته به نهاد کتابخانههای عمومی کشور ) میباشد. روش پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات توصیفی در یک نمونه آماری 62 نفری از کارمندان شاغل در 9 کتابخانه عمومی شهر کرمان انجام شد. به علت محدود بودن حجم جامعه، نمونه‌گیری انجام نشده و تمام افراد به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدند .جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته دارای اعتبار و روایی (88/0 و 90/0) بدست آمد. یافته‌های پژوهش نشان داد که آزمون شاپیرو و یلک نشان داد داده‌های تحقیق از توزیع نرمال برخوردار بوده اند. داده‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار spss ویراست 21 در دو سطح توصیف و استنباط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در سطح توصیف با استفاده از جداول توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار و در سطح استنباط با استفاده از آزمون t تک نمونه‌ا‌ی به تایید و رد فرضیات اقدام شد . نتایج نشان داد هیچ یک از لایه‌های معماری اطلاعات در کتابخانههای عمومی شهر کرمان جهت پیاده‌سازی معماری اطلاعات در وضع مطلوب قرار ندارند. همچنین جهت پیاده‌سازی معماری اطلاعات با استفاده از روش شباهت به گزینه ایده‌آل(تاپسیس) در میان کتابخانههای عمومی شهر کرمان مشخصه‌های مختلف از جمله (مهارتهای کتابداران، امکانات و تجهیزات فنی موجود در کتابخانه، زیرساخت‌های مخابراتی و وضعیت بودجه کتابخانه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد کتابخانه شهید مطهری با ضریب نزدیکی 737/0 در مقایسه با سایر کتابخانهها در اولویت اول قرارداشته و میتوان آن را به عنوان اولین کتابخانه عمومی در کرمان برای پیاده‌سازی معماری اطلاعات پیشنهاد نمود، کتابخانه ملی مرکزی با ضریب نزدیکی 704/0 در جایگاه دوم و کتابخانه شهید بهشتی با ضریب نزدیکی 627/0 در جایگاه سوم قرار گرفته است
کتابخانه های عمومی
ندا پورخلیل؛ مریم کشوری
چکیده
هدف: در پژوهش حاضر سعی شده است به تحلیل وضعیت استراتژیک کتابخانههای عمومی کشور در شرایط تعطیلی خدمات حضوری کتابخانه ناشی از شیوع ویروش کووید-19 پرداخته شود. روششناسی: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر نحوه گردآوری دادهها، در زمره تحقیقات توصیفی-پیمایشی و بر حسب ماهیت دادهها، از نوع تحقیقات کمّی است. جامعه ...
بیشتر
هدف: در پژوهش حاضر سعی شده است به تحلیل وضعیت استراتژیک کتابخانههای عمومی کشور در شرایط تعطیلی خدمات حضوری کتابخانه ناشی از شیوع ویروش کووید-19 پرداخته شود. روششناسی: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر نحوه گردآوری دادهها، در زمره تحقیقات توصیفی-پیمایشی و بر حسب ماهیت دادهها، از نوع تحقیقات کمّی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کتابداران کتابخانههای عمومی کشور بوده است. ر اساس جدول کرجسی و مورگان (1970) تعداد 382 نمونه کفایت می‌کند، با این حال، به دلیل تنوع و تفاوت در شرایطی مانند سطح امکانات و خدمات کتابخانههای عمومی در استان‌ها وجود دارد، سعی شد داده‌های بیشتری جمع‌آوری شود. برای نمونه-گیری از روش سهمیه‌بندی استان‌ها استفاده شد، در نهایت تعداد 625 پرسشنامه بازگشت داده شده است. در تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی (توزیع فراوانی و میانگین)، آزمون فریدمن، و تحلیل سوات استفاده شده است. نتایج: امکان جستجوی کتاب از طریق سامانه اینترنتی مدیریت یکپارچه کتابخانههای عمومی کشور، عدم ارائه اینترنت رایگان به کاربران در زمان تعطیلی، فرصت بیشتر برای مطالعه با توجه به قرنطینه خانگی افراد، و در نظر گرفتن کتاب به عنوان حامل ویروس، به ترتیب، مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت، و تهدید تعطیلی خدمات حضوری کتابخانه‌هاست. همچنین پس از تهیه ماتریس داخلی و خارجی، بر اساس ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (21/2) و نمره ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (379/2)، مشخص گردید که موقعیت راهبردی کتابخانههای عمومی کشور در منطقه راهبردی «استراتژی تدافعی» قرار دارد و بر همین اساس راهبردهایی ارائه شد.یافتهها: با توجه به اینکه کتابخانههای عمومی در منطقه راهبردی «استراتژی تدافعی» قرار دارند لازم است با حذف امور غیرمرتبط، ادغام برخی فعالیت‌ها، و تمرکز بر هدف اصلی کتابخانهها، به بهبود وضعیت بپردازند.
کتابخانه های عمومی
زهرا خواجه علی جهانتیغی؛ مریم امیدخدا
چکیده
هدف: این مقاله با هدف شناسایی خدمات مبتنی بر سلامت کتابخانه های عمومی ایران در دوره پسا کرونا نگاشته شده است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع کاربردی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه میباشد. جامعه این پژوهش شامل متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی کتابخانههای عمومی، همچنین متخصصین بهداشت و پرستاران عضو فعال و کتابخوان، متشکل ...
بیشتر
هدف: این مقاله با هدف شناسایی خدمات مبتنی بر سلامت کتابخانه های عمومی ایران در دوره پسا کرونا نگاشته شده است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع کاربردی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه میباشد. جامعه این پژوهش شامل متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی کتابخانههای عمومی، همچنین متخصصین بهداشت و پرستاران عضو فعال و کتابخوان، متشکل از 15 مسئول کتابخانه، 10 کتابدار، 7عضو فعال کتابخوان متخصص بهداشت، پزشک و پرستار بودند، و پرسشنامه بین تمامی این جامعه آماری توزیع گردید. تجزیه و تحلیل بر اساس تکنیک دلفی انجام شده است. روش تحقیق کیفی و با استفاده از فن دلفی است. در این پژوهش با هدف شناسایی خدمات مبتنی بر سلامت کتابخانه های عمومی در دوره پسا کرونا، از رویکرد کیفی و تکنیک دلفی درچهار دوره استفاده شد.یافته ها: یافته‌های حاصله از تکنیک دلفی نشان داد که از میان 25 گویۀ مربوط به شناسایی خدمات مبتنی بر سلامت کتابخانه های عمومی ایران در دوره پسا کرونا ، درصد فراوانی تجمعی چهارده گویۀ از نظر متخصصان موردمطالعه در پانل دلفی بیشتر از70 درصد بوده است. نتیجهگیری: با توجه به 14خدمت کتابخانه ای مبتنی بر سلامت بدست آمده، ارائه این خدمات در دوران پساکرونا میتواند راهگشای متولیان و مسئولین حوزه سلامت کشور و نظام اطلاع رسانی پزشکی کشور در راستای ارتقاء سواد بهداشتی باشد. همچنین کمک به رویارویی با این بیماری و جلوگیری از خطر بازگشت احتمالی آن در سطح جامعه خواهد نمود.. به طور کلی میتوان گفت با توجه به کارکردهای کتابخانه های عمومی در ارائه خدمات اطلاعات سلامت، این کتابخانه ها میتوانند نقش موثری در اطلاع رسانی دوران کرونا و پس از آن ایفا نمایند.
کتابخانه های عمومی
گلنسا گلینی مقدم؛ فریده عصاره؛ رحمت اله فتاحی
چکیده
هدف: هدف از اجرای این پژوهش، سنجش دیدگاه کتابداران کتابخانههای عمومی ایران در باره تناسب برنامه‌ها و فعالیتهای اتحادیه اروپا مرتبط با کتابخانههای عمومی است.روش شناسی: در این مطالعه پیمایشی، 378 نفر به عنوان نمونه از کل جامعه کتابداران کتابخانههای عمومی سراسر کشور، به شیوه تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و به پرسشهای پرسشنامه ...
بیشتر
هدف: هدف از اجرای این پژوهش، سنجش دیدگاه کتابداران کتابخانههای عمومی ایران در باره تناسب برنامه‌ها و فعالیتهای اتحادیه اروپا مرتبط با کتابخانههای عمومی است.روش شناسی: در این مطالعه پیمایشی، 378 نفر به عنوان نمونه از کل جامعه کتابداران کتابخانههای عمومی سراسر کشور، به شیوه تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و به پرسشهای پرسشنامه پژوهشگر-ساخته، که روایی محتوایی و پایایی آن تائید شده بود پاسخ دادند. ابعاد مورد توجه پرسشنامه، که برپایه بررسی متون تخصصی شناسایی و تدوین شده بود، شامل پنج حوزه 1. ساختار، تشکیلات، سیاست‌ها و مدیریت، 2. مجموعه‌سازی و گزینش منابع، 3. مخاطب شناسی و نیازسنجی، 4. خدمات و اشاعه اطلاعات، و 5. آموزش بود.یافته ها: 7/60 درصد از پاسخ دهندگان خانم و 3/39 درصد از پاسخدهندگان از آقایان کتابدار بودند. بالغ بر 96 درصد از پاسخدهندگان دارای تحصیلات بالاتر از کارشناسی و حداقل 31 سال سن داشتند. توزیع شرکت‌کنندگان از لحاظ سابقه کاری در رده‌های 5-10 سال و 16-25 سال بودند. کتابداران ایرانی بر این باور بودند که تا اندازه زیادی، امکان بهرهگیری از برنامههایی شبیه برنامههای کتابخانههای عمومی اتحادیه اروپا در ایران وجود دارد.نتیجه گیری: از دیدگاه کتابداران، حوزه های "آموزش"، "خدمات و اشاعه اطلاعات" "مجموعه‌سازی و گزینش منابع"، "مخاطب‌شناسی و نیازسنجی"، قابل اجرا ارزیابی شدند اما در یک حوزه یعنی "ساختار، تشکیلات، سیاست‌ها و مدیریت" هر چند قابل اجرا اما دشوار ارزیابی شد زیرا در مجموع میانگین کمتری نسبت به بقیه حوزه ها کسب کرده است. بهره گیری از این برنامه ها و تجربه ها میتواند به توسعه خدمات در کتابخانه های عمومی ایران کمک کند.
کتابخانه های عمومی
مینا رضایی دینانی؛ سارا سهراب زاده
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی دیدگاه مدیران نسبت به وضعیت مؤلفه‌های الگوی سایبرنتیک در کتابخانههای عمومی استان اصفهان انجام شده است.روششناسی: پژوهش به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شد. جامعهی آماری پژوهش شامل مسئولان کتابخانههای عمومی اصفهان بود که از 176 نفر، 126 نفر پرسشنامه را تکمیل نمودند. گردآوری داده‌های موردنیاز پژوهش با ...
بیشتر
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی دیدگاه مدیران نسبت به وضعیت مؤلفه‌های الگوی سایبرنتیک در کتابخانههای عمومی استان اصفهان انجام شده است.روششناسی: پژوهش به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شد. جامعهی آماری پژوهش شامل مسئولان کتابخانههای عمومی اصفهان بود که از 176 نفر، 126 نفر پرسشنامه را تکمیل نمودند. گردآوری داده‌های موردنیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته و بر اساس دیدگاه بیرن بائوم انجام گرفت. این پرسشنامه 7 مؤلفه‌ی تعاملات، توازن، سلسله‌مراتب، رهبری، نظارت و کنترل، تصمیم‌گیری و پیوندهای سست و سخت دارد. جهت بررسی پایایی، ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه 753/0 محاسبه شد که حاکی از پایا بودن پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و در نرم‌افزار 21 SPSS انجام گرفت.یافتهها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مؤلفه‌های الگوی سایبرنتیک در مدیریت کتابخانههای عمومی اصفهان در حد بالایی مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین یافتهها نشان داد که به ترتیب، مؤلفه‌های کنترل و نظارت، تعاملات، رهبری، پیوندهای سست و سخت، توازن در مدیریت، تصمیم‌گیری و سلسله‌مراتب در رتبه‌های اول تا هفتم قرار دارند. نتیجهگیری: توجه مدیران کتابخانههای عمومی استان اصفهان به مؤلفه‌های الگوی سایبرنتیک حاکی از آن است که مدیران در حد مطلوبی نسبت به کارکردها، ساختار، اهداف، وظایف و خدمات کتابخانههای خود آگاهی دارند. با توجه به نتایج پژوهش، بهتر است زمینه تعامل بیشتر و مؤثرتر کارکنان با مدیریت فراهم شود و با تقسیم‌بندی وظایف، قانون‌مداری و رعایت سلسله‌مراتب، سطح رضایت کارکنان و عملکرد سازمانی بیش از وضع موجود ارتقا یابد و برای تحول و تکامل سازمان گام برداشته شود.
کتابخانه های عمومی
محسن جعفری؛ امین زارع؛ محمود مرادی
چکیده
هدف: هدف این پژوهش بررسی تأثیر عوامل شاداب‌سازی کتابخانههای عمومی بر جذب کاربران در بین مراجعه‌کنندگان کتابخانههای عمومی شهر کرمانشاه بود.
روش شناسی: پژوهش از نوع پژوهشهای کاربردی است که به شیوه توصیفی- پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری مشتمل بر 24087 نفر که شامل 9884 مرد و 14203 زن از اعضای فعال کتابخانههای عمومی شهر کرمانشاه ...
بیشتر
هدف: هدف این پژوهش بررسی تأثیر عوامل شاداب‌سازی کتابخانههای عمومی بر جذب کاربران در بین مراجعه‌کنندگان کتابخانههای عمومی شهر کرمانشاه بود.
روش شناسی: پژوهش از نوع پژوهشهای کاربردی است که به شیوه توصیفی- پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری مشتمل بر 24087 نفر که شامل 9884 مرد و 14203 زن از اعضای فعال کتابخانههای عمومی شهر کرمانشاه است. حجم نمونه مورد نیاز براساس فرمول کوکران و با سطح خطای 5 درصد، 378 نفر بدست آمد. دادهها از طریق نرم‌افزار spss[1] تجزیه‌وتحلیل شده و با استفاده از آزمون رگرسیون خطی چندگانه و رگرسیون خطی ساده فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار گرفت.
یافته ها: میانگین نمره تمامی متغیرها بیشتر از حد متوسط بود و بزرگ‌ترین مقدار میانگین به متغیر پیرایش محیطی و کمترین مقدار میانگین به متغیر فضای محیطی تعلق گرفت. در میان پنج عنصر (بعد) شاداب سازی به ترتیب عنصر رفاهی با بالاترین درصد (5/24 درصد) و پس از آن آرایش محیطی (14 درصد)، سپس پیرایش محیطی (10 درصد)، عناصر محیطی (6/9 درصد) ودر آخر فضای محیطی (5/8 درصد)، تغییرات متغیر وابسته (میزان جذب مراجعین) را پیشبینی میکنند. همچنین یافته‌های استنباطی پژوهش حاکی از آن بود که پیرایش محیطی، آرایش محیطی، فضای محیطی، بخش رفاهی محیطی و عناصر محیطی بر میزان جذب کاربران تأثیرگذار است.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که عوامل شاداب‌سازی کتابخانههای عمومی بر افزایش جذب مخاطب در بین کاربران کتابخانههای عمومی شهر کرمانشاه تأثیر گذار است و در بین عوامل شاداب‌سازی عنصر بخش رفاهی بیشترین اهمیت را دارد.
عباس حسین زاده بندقیری؛ صفیه طهماسبی لیمونی؛ علی اصغر رضوی
چکیده
چکیده:هدف: هدف از این پژوهش تعیین تأثیر قابلیت‌های نوآوری فناورانه بر توسعه حرفه‌ای کارکنان با میانجیگری مدیریت دانش فردی در میان کارکنان نهاد کتابخانههای عمومی کشور بوده است. روششناسی: جامعه آماری این پژوهش کلیه کتابداران کتابخانههای عمومی سراسر کشور مشتمل بر 6171 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران 362 نفر به عنوان نمونه ...
بیشتر
چکیده:هدف: هدف از این پژوهش تعیین تأثیر قابلیت‌های نوآوری فناورانه بر توسعه حرفه‌ای کارکنان با میانجیگری مدیریت دانش فردی در میان کارکنان نهاد کتابخانههای عمومی کشور بوده است. روششناسی: جامعه آماری این پژوهش کلیه کتابداران کتابخانههای عمومی سراسر کشور مشتمل بر 6171 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران 362 نفر به عنوان نمونه در نظر گرفته شدهاندکه با توجه به خطای نمونه‌گیری (05/0) 382 پرسشنامه توزیع و جمع‌آوری گردید. به منظور جمع آوری دادهها از سه پرسشنامه قابلیت‌های نوآوری فناورانه محقق ساخته، مدیریت دانش فردی محیالدین و آزیروانی (2007) و توسعه حرفه‌ای کارکنان نوا (2008) استفاده شده و جهت تحلیل نتایج از نرم افزارهای spss21 و PLS3.8 استفاده گردید. یافته ها: با توجه به یافته‌های پژوهش، ضریب تأثیر قابلیت‌های نوآوری فناورانه بر توسعه حرفه‌ای کارکنان و مدیریت دانش فردی به ترتیب برابر 394/0 و 466/0 شده است. همچنین ضریب تأثیر مدیریت دانش فردی بر توسعه حرفه‌ای کارکنان برابر 429/0 محاسبه گردید که در تمام مسیرها مقدار آماره آزمون محاسبه شده بزرگ تر از 96/1 شده است (P
کتابخانه های عمومی
ابوالفضل اسدنیا؛ مهرداد چشمه سهرابی
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت معماری کتابخانههای عمومی با ماهیت و کارکرد کتابخانه از دیدگاه کتابداران به عنوان کسانی که بیشترین ارتباط را با ساختمان کتابخانه دارند، است.روش: رویکردی که برای انجام این پژوهش انتخاب شد، کیفی است، چرا که ماهیت و مسئله پژوهش، تشریح اوضاعی است که به دلیل نبود پیشینه پژوهش در این زمینه، در قالب پژوهش ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت معماری کتابخانههای عمومی با ماهیت و کارکرد کتابخانه از دیدگاه کتابداران به عنوان کسانی که بیشترین ارتباط را با ساختمان کتابخانه دارند، است.روش: رویکردی که برای انجام این پژوهش انتخاب شد، کیفی است، چرا که ماهیت و مسئله پژوهش، تشریح اوضاعی است که به دلیل نبود پیشینه پژوهش در این زمینه، در قالب پژوهش کمی قابل‌بررسی نیست. در پژوهش حاضر، پژوهشگران درصدد هستند نگرش کتابداران را درباره معماری کتابخانهها کشف کنند بنابراین از روش نظریه مبنایی استفاده شد و به منظور گردآوری دادهها از مصاحبه ساختار نیافته بهره برده شد. شرکت کنندگان در پژوهش، 13 کتابدار شاغل در کتابخانههای عمومی رفسنجان بودند. مصاحبه‌ها در کتابخانه محل خدمت هر یک از مصاحبه شوندگان انجام گرفت و هر مصاحبه‌ها بین 20 تا 30 دقیقه به طول انجامید.یافته: با توجه به تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه با کتابداران، در بحث معماری کتابخانههای عمومی، یک کد منتخب به نام «اصول معماری کتابخانههای عمومی»، دو کد محوری «استانداردسازی» و «نشانه و نمادسازی محیطی» و 15 کد باز همچون متناسب سازی قبل از اختصاص ساختمان‌های موجود به کتابخانه، مشورت با کتابداران برای ساخت کتابخانه جدید، جداسازی سالن و مخزن مطالعه، عقب بودن به لحاظ استانداردها در کتابخانههای جدید التاسیس، اختصاص فضا برای کودکان، مناسب نبودن برای معلولین، واقع شدن در محیط دور از شهر در بُعد استانداردسازی و هماهنگی بنا با محیط، اهمیت زیبایی ظاهری در جذب مخاطب، نمادسازی، نشانه‌گذاری، شاداب سازی، نمای معمولی و ساده، ساخت کتابخانههای جدید با معماری تک و منحصر به فرد و گذاشتن صندوق برگشت کتاب در ورودی کتابخانه شد.اصالت: با توجه به اینکه هر ساختمانی با هدفی بنا شده و ساختمان‌هایی در رسیدن به هدف‌شان موفق هستند که عناصر و اجزای تشکیل‌دهنده آنها به بهترین نحو ممکن با یکدیگر ترکیب‌شده و به نوعی بازتاب‌دهنده نیازهای مخاطب خود باشند، درک نظر کتابداران به عنوان افرادی که بیشترین تعامل را با ساختمان کتابخانهها دارند، بسیار راهگشا میتواند؛ باشد.
امین زارع؛ ثریا زنگنه؛ سارا بهرامی نیا؛ محمود مرادی
چکیده
هدف: مطالعه حاضر به منظور بررسی عوامل مرتبط با میزان گرایش کتابداران شاغل در کتابخانههای عمومی استان کرمانشاه به پژوهش انجام شده است.
روش شناسی: در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد. جامعهی آماری تمام کتابداران شاغل در کتابخانههای عمومی استان کرمانشاه زیر نظر نهاد کتابخانههای عمومی کشور میباشد که به صورت سرشماری ...
بیشتر
هدف: مطالعه حاضر به منظور بررسی عوامل مرتبط با میزان گرایش کتابداران شاغل در کتابخانههای عمومی استان کرمانشاه به پژوهش انجام شده است.
روش شناسی: در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد. جامعهی آماری تمام کتابداران شاغل در کتابخانههای عمومی استان کرمانشاه زیر نظر نهاد کتابخانههای عمومی کشور میباشد که به صورت سرشماری تمام جامعه مورد بررسی قرار گرفت .از ١٧۰نفر کتابدار، ١٣٩ نفر به پرسشنامهی محقق ساخته با پایایی ٨/٩١پاسخ دادند. دادهها با نرم افزارspss ویرایش 23 تحلیل شد.
یافته ها: یافتهها نشان داد بین متغیرهای انگیزش، خطمشیهای مدیریتی، تواناییهای فردی و تخصصی، ارتقاء شغلی، سطح تحصیلات و افزایش حقوق با میزان گرایش کتابداران به پژوهش رابطهی معنادار وجود دارد. بین سن و سنوات خدمت با میزان گرایش به پژوهش کتابداران کتابخانههای عمومی رابطهی معنادار دیده نشد. در مورد جنسیت بین زنان و مردان و همچنین رشتهی تحصیلی کتابداران شاغل در کتابخانههای عمومی استان کرمانشاه تفاوت معنادار دیده نشد.
نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که گرایش به پژوهش در ابتدا و تا حدود زیادی به خود فرد برمیگردد (متغیر انگیزش با بیشترین قدرت پیشبینی) اما برای رشد و تقویت نیاز به برنامهریزی و حمایت مسئولان رده بالا و تصمیم گیرنده در کتابخانهها و مراکز اطلاع رسانی دارد (خطمشیهای مدیریتی) در این راستا پیشنهاد میشود کتابدارانی که علاقمند به پژوهش هستند و فعالیت پژوهشی انجام میدهند مورد تشویق ( نه لزوما مالی) قرار گیرند.کارگاهها و دورههایی برای تقویت و رشد مهارتهای پژوهشی در نظر گرفته شود.
عباس دولانی؛ میترا شکوری فسقندیس؛ معصومه کربلا آقایی کامران
چکیده
هدف: هدف این پژوهش، بررسی نوع فرهنگ سازمانی حاکم بر کتابخانههای عمومی استان آذربایجان‌شرقی و ارزیابی رابطهی آن با رضایت کاربران میباشد. روششناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی میباشد. جامعه آماری این پژوهش را کتابداران و کاربران فعال کتابخانههای عمومی استان آذربایجان‌شرقی در 21 شهرستان استان تشکیل میدهند. ...
بیشتر
هدف: هدف این پژوهش، بررسی نوع فرهنگ سازمانی حاکم بر کتابخانههای عمومی استان آذربایجان‌شرقی و ارزیابی رابطهی آن با رضایت کاربران میباشد. روششناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی میباشد. جامعه آماری این پژوهش را کتابداران و کاربران فعال کتابخانههای عمومی استان آذربایجان‌شرقی در 21 شهرستان استان تشکیل میدهند. ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه بود. پرسشنامه اول بر اساس مدل کامرون و کوئین برای بررسی نوع فرهنگ سازمانی و پرسشنامه دوم به منظور بررسی رضایت کاربران طراحی شده است. تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی با نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شده است. یافتهها:یافتهها نشان میدهند از میان انواع فرهنگ سازمانی، فرهنگ بازاری فرهنگ حاکم در کتابخانههای عمومی استان می-باشد و فرهنگ قومی کمترین میانگین را در میان انواع فرهنگ سازمانی کسب کرده است. همچنین آزمون تحلیل همبستگی(176/0r=) نشان داد رابطه معنی‌داری بین رضایت کاربران و نوع فرهنگ سازمانی حاکم در کتابخانهها وجود دارد(015/0Sig=). همچنین، بین نظرات کتابداران در خصوص فرهنگ سازمانی بر اساس جنسیت، نوع استخدام، تحصیلات و سابقه کار کتابداران تفاوت معنی‌داری ندارد. نتیجهگیری: کتابداران بیشتر به الگوی فرهنگ سازمانی گروهی تمایل دارند. این نوع فرهنگ سازمانی (خانوادگی) بر روی موضوعات داخلی تمرکز دارد اما آزادی عمل در ارزش‌ها بیشتر از ثبات و کنترل است. در این فرهنگ مدیریت سازمان از طریق کار تیمی، مشارکت و توافق عمومی است.
منصور کوهی رستمی؛ محسن حاجی زین‌العابدینی؛ نگار موری بختیاری
چکیده
هدف: هدف پژوهش بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی کتابداران کتابخانههای عمومی استان خوزستان با میانجیگری فرهنگ سازمانی بر مدیریت دانش است.
روششناسی: روش پژوهش پیمایشی است؛ از مدلیابی معادلات ساختاری(SEM) و روش حداقل مربعات جزئی جهت آزمون فرضیهها و برازندگی مدل استفاده شد. جامعه آماری 380 نفر از کتابداران کتابخانههای عمومی ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی کتابداران کتابخانههای عمومی استان خوزستان با میانجیگری فرهنگ سازمانی بر مدیریت دانش است.
روششناسی: روش پژوهش پیمایشی است؛ از مدلیابی معادلات ساختاری(SEM) و روش حداقل مربعات جزئی جهت آزمون فرضیهها و برازندگی مدل استفاده شد. جامعه آماری 380 نفر از کتابداران کتابخانههای عمومی استان خوزستان است که بر اساس جدول مورگان 181 نفر به عنوان نمونه در پژوهش مشارکت داشتند. ابزار اندازهگیری سه پرسشنامه، مدیریت دانش Lawson (2003)، سرمایه اجتماعی Nahapiet, & Ghoshal (1998) و فرهنگ سازمانی (2000) Denison است.
یافتهها: ضریب مسیر سرمایه اجتماعی بر فرهنگ سازمانی برابر (867/0) است که گویای معناداری تأثیر سرمایه اجتماعی بر فرهنگ سازمانی است. ضریب مسیر بین متغیرهای سرمایهی اجتماعی و مدیریت دانش برابر (145/0) است که گویای معناداری تأثیر سرمایهی اجتماعی بر مدیریت دانش است. ضریب مسیر بین متغیرهای فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش نیز 783/0 شده است که تأثیر فرهنگ سازمانی بر مدیریت دانش را تأیید میکنند. همچنین نتایج آزمون تی سوبل نشان میدهد که فرهنگ سازمانی در رابطه سرمایهی اجتماعی و مدیریت دانش نقش میانجی دارد.
نتیجهگیری: پژوهشگران عوامل گوناگون ساختاری، فرهنگی، تکنولوژیکی، رهبری، منابع انسانی و غیره را زیرساخت مناسب و مورد نیاز برای اجرای موفقیتآمیز مدیریت دانش معرفی و بررسی کردهاند که از میان این زیرساختها و توانمندسازهای گوناگون مدیریت دانش، این پژوهش بر نقش حیاتی و تعیینکننده سرمایه اجتماعی و فرهنگ سازمانی در ارتقای اثربخشی اقدامات مدیریت دانش در کتابخانههای عمومی استان خوزستان تأکید شده است.
