نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف: یکی از شاخص­های پیشرفت جوامع پذیرش و اشاعه نوآوری­هاست. نوآوری، فرایندی است که طی آن افکار و روش‏های نوین، ‏خلق شده و یا توسعه می‏یابند. هدف اصلی از این مطالعه بررسی وضعیت جاری و ارزیابی کمی و کیفی پژوهش های اشاعه نوآوری با تحلیل ویژگی های مختلف آن با استفاده از روش های علم­سنجی است.
روش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی با رویکرد علم­سنجی انجام شده است. 3180 پیشینه در دوره زمانی 1990 تا آگوست 2011 از پایگاه وب آو ساینس استخراج و تجزیه و تحلیل­های لازم روی آنها صورت گرفت.
یافته­ها: نتایج نشان داد که شاخص ضریب هم­نویسندگی از 204/0 در سال 1990 به 508/0 در سال 2011 رسیده است و میانگین کل ضریب هم­نویسندگی 378/0 است. با توجه به مقدار بحرانی در سطح اطمینان %95 (0177/0 >8578/0) می­توان گفت قاعده لوتکا در پژوهش حاضر نیز صدق می­کند. حوزه­های مدیریت با 796 مدرک (%25)، بازرگانی با 546 مدرک (%2/17) و اقتصاد با 428 مدرک (%5/13)، به ترتیب رتبه­های اول تا سوم را در انتشار پژوهش های اشاعه نوآوری به خود اختصاص داده­اند. از 81 کشور تولیدکننده مدارک در زمینه اشاعه نوآوری، کشور ایران با تولید (%2/0) 7 مدرک در رتبه 34 قرار دارد.
نتیجه­گیری: پژوهش حاضر نشان داد که همبستگی معنی­داری بین فراوانی تجمعی سالانه بروندادهای علمی و سال­های مورد مطالعه وجود دارد. با استفاده از معادله رگرسیون نماییR2 پیش ­بینی می­شود که تعداد بروندادهای علمی با موضوع اشاعه نوآوری در تمام زمینه­های دانش بشری با سرعت بالایی در آینده رشد خواهد کرد. حتی می­توان برآورد کرد که فراوانی تجمعی بروندادهای علمی در این حوزه در سال 2015 دو برابر آن در سال 2006 خواهد شد. در نهایت با ترسیم نقشه علمی حوزه اشاعه نوآوری بر مبنای استناد جهانی (جی.سی.اس.) هشت خوشه علمی شناسایی و معرفی شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Citation analysis on the Innovation Diffusion research global trends

نویسندگان [English]

  • Afshin Hamdipour 1
  • Zahed Bigdeli 2

1

2

چکیده [English]

Purpose: Adoption and diffusion of innovation is one of the indicators of community progress. Innovation is a process in which ideas and new methods are created or developed. The aim of this study was to visualize the scientific structure of innovation diffusion during 1990 – 2011.
Method: The research method was scientometrics. During the period of 1990-2011, 3180 records were extracted in WoS and necessary analyses were performed on them.
Findings: Results showed that the collaboration coefficient from 0.204 in 1990 raised to 0.508 in 2011 and the average of collaboration coefficient was 0.378 for the whole period. Due to the critical value at confidence level of 95% (0.0177> 0.8578), it can be said that the present work is in accordance with Lutka’s law. The fields of Management with 796 records (25%), Commerce with 546 records (17.2%), and Economy with 428 records (13.5%), ranked first to third respectively in order to diffusion of innovation research publishing. among 81 countries that have produced documents related to the diffusion of innovation, findings showed that over 57 percent were produced in the US and England. Iran with a production of 7 records (% 2.0) in this field ranked 34th.
Results: The present study revealed significant correlation existing between cumulative annual frequency of scientific outputs, and year of study. An exponential regression was applied to model the high correlation between cumulative number of documents and the year of study. Using the regression equation, it can be estimated that in 2015, the number of scientific publications on this topic will be twice of the number of publications in 2006. Finally, by the scientific mapping of innovation diffusion on a global basis (GCS), eight clusters were identified and introduced.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diffusion of innovation
  • Scientometrics
  • Citation analysis
  • Research trends
  • Scientific map
براون، تیبور، ولفگانگ گلانزل، و آندرئاس شوبرت. (1374). شاخص‌های علم سنجی، ارزیابی تطبیقی فعالیت‌های انتشاراتی و تاثیر گذاری ارجاعات ۳۲ کشور. (ترجمه محمد اسماعیل ریاحی). رهیافت، ۸، ۷۰-۸۰. (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1985).
حیاتی، زهیر، و طاهره جوکار. (1389). بررسی روند پذیرش منابع مرجع الکترونیکی در کتابخانه های مرکزی کشور بر مبنای نظریه اشاعه نوآوری ها. مطالعات آموزش و یادگیری (علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز)، 2، 95-124.
راجرز، اورت، ا.، و فلوید ف. شومیکر. (1369). رسانش نوآوری‏ها: رهیافتی میان فرهنگی. (ترجمه عین­الله کرمی و ابوطالب فنایی). شیراز: نشر دانشگاه شیراز. (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1983).
ستوده، هاجر، و فرشته دیدگاه. (1389). نرم افزارهای علم­سنجی. کتاب ماه کلیات، 10، 78- 85.
سن گوپتا، آی. ان. (1372). مروری بر کتاب سنجی، اطلاع سنجی، علم سنجی و کتابخانه سنجی. (ترجمه مهر دخت وزیرپور کشمیری)، اطلاع رسانی، 10(2)، ۳۸ –۵۸. (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1992).
عصاره، فریده، عبدالرضا نوروزی چاکلی، و مریم کشوری. (1389). هم نویسندگی پژوهشگران ایران در نمایه های استنادی علوم، علوم اجتماعی، هنرو علوم انسانی در پایگاه web of science در سالهای 2000- 2006. علوم و فناوری اطلاعات، 25 (4)، 573-595.
فتاحی، رحمت الله، فرشید دانش، و فرامرز سهیلی. (1390). بررسی وضعیت جهانی تولیدات علمی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال های 1990-2010 در وبگاه علوم (Web of Science) با هدف ترسیم نقشه علم این دانشگاه. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 1 (1)، 161-183.
فیشر، کرن، ساندا اردلز، و لین مک کچینی. (1387). نظریه های رفتار اطلاعاتی. (ترجمه فیروزه زارع فراشبندی، محسن حاجی زین العابدینی، غلام حیدری، و لیلا مکتبی فر). ویراستار فارسی زاهد بیگدلی. تهران: کتابدار. (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2005).
قاضی نوری، سید سپهر، و سید سروش قاضی نوری (1387). استخراج راهکارهای اصلاح نظام ملی نوآوری ایران با تکیه بر مطالعه تطبیقی کشورهای منتخب. سیاست علم و فناوری، 1 (1)، 65-82.
منصوریان، یزدان. (1389). پنجاه محور پژوهشی در مطالعات علم سنجی. کتاب ماه کلیات، 10، 66-71.
Rogers, E. M. (1995). Diffusion of Innovations (4 ed.). New York: Free press.
Tian, Y., Wen, C., & Hong, S. (2008). Global scientific production on GIS research by bibliometric analysis from 1997 to 2006. Journal of Informetrics , 2 (1), 65-74.
Von Hippel, E. (1994).‘Sticky information’ and the locus of problem solving: implications for innovation. Management Science (4) 40, 429-439.
Wan, T.-J., Shen, S.-M., Bandyopadhyay, A., & Shu, C.-M. (2011). "Bibliometric analysis of carbon dioxide reduction research trends during 1999–2009". Separation and Purification Technology, In Press.
Wikipedia the free Encyclopedia. (2012). Sticky Information. retrieved November 1, 2012, from: http://En.Wikipedia.Org/Wiki/Sticky_Information