نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هاجر ستوده ¹
• مریم یقطین ²

¹ عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز

² دانشجوی دکتری دانشگاه شیراز

چکیده

هدف: هدف کلی از پژوهش حاضر، بررسی بهره­وری علمی پژوهشگران ایرانی در رشته­های مختلف در بازه زمانی 1991-2011 بر اساس شاخص سرانه انتشار است.
روش: روش پژوهش، پیمایشی با رویکرد علم­سنجی است. داده­ها با استفاده از نمایه استنادی علوم از پایگاه­های استنادی تامسون رویترز جمع­آوری شده­اند. رده­بندی موضوعی پژوهشگران به دو روش صورت گرفت: بر اساس مقولات موضوعی مجلات و بر اساس گروه آموزشی یا پژوهشی پژوهشگر که در وابستگی سازمانی وی منعکس شده است.
یافته­ها: یافته­ها نشان داد سرانه کلی انتشار پژوهشگران ایرانی در طول بازه زمانی 21 ساله برابر با 07/51 است. رده موضوعی شیمی بیشترین سرانه انتشار و رده موضوعی علوم کشاورزی کمترین سرانه انتشار را به خود اختصاص داده­اند. گروه آموزشی بیوفیزیک بیشترین سرانه انتشار و گروه آموزشی پاتوبیولوژی کمترین سرانه انتشار را کسب کرده­اند. نتایج آزمون­ها نشان داد که میان سرانه انتشار رده­های موضوعی و گروه­های آموزشی مختلف اختلاف معناداری وجود دارد و این اختلاف به رده­های بیولوژی و بیوشیمی، شیمی، مهندسی، علوم مواد و چندرشته­ای با برخی دیگر از رده­های موضوعی باز می­گردد. همچنین، این اختلاف در میان گروه­ آموزشی شیمی با برخی دیگر از گروه­ها نیز مشاهده شده است.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که توجه به شاخص مطلق شمار انتشارات علمی، تصویری جامع از واقعیت پژوهشی را منعکس نساخته و توجه به شاخص­های دیگری همچون سرانه انتشار که علاوه بر شمار انتشارات به شاخص شمار پژوهشگران نیز توجه نموده است، می­تواند تصویری دقیق­تر و جامع­تر از بهره­وری علمی نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

• بهره وری علمی
• رشته
• سرانه انتشار
• شمار پژوهشگران

عنوان مقاله [English]

A study of scientific productivity of Iranian researchers in different disciplines based on publication per capita indicator during 1991-2011

نویسندگان [English]

• Hajar Sotudeh ¹
• Maryam Yaghtin ²

چکیده [English]

Aim: The present study aims to compare Iran's scientific productivity in different disciplines during 1991-2011 based on their publication per capita.
Method: Using a scientometric method, data were obtained from the Thompson-Reuters citation websites using the SCI. The researchers’ subject matters were classified in two different ways: (1) based on the journals’ subject categories and (2) based on the researcher’s educational or research department as reflected in his/her affiliation.
Findings: The findings of this study revealed that the overall publication per capita for Iranian researchers was 51.7 in a 21-year period. The chemistry and agricultural sciences subject categories had the highest and lowest publication per capita respectively. The highest and lowest rate of publication per capita also belonged to the biophysics and the pathobiology departments respectively. Test results showed a significant difference among various subject categories and departments in terms of publication rate per capita. This difference was observed among the biology and biochemistry, chemistry, engineering, material science and several other disciplines. Such a difference was also observed between the chemistry department and some of the other departments.
Conclusion: Results indicated that paying attention to the standard of the absolute number of scientific papers had failed to provide a comprehensive picture of the reality of research, and that paying attention to other standards such as publications per capita in which the number of researchers is taken into account in addition to the number of papers can provide a more accurate and comprehensive picture of scientific productivity.

کلیدواژه‌ها [English]

• scientific productivity
• discipline
• publications per capita
• researchers count