نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‎شناسی دانشگاه شهید چمران اهوازzfarizad@gmail.com

2 استادعلم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهوازbigdelizahed20

چکیده

هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش مدل‎سازی در حوزه رفتار اطلاعاتی است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش انجام این پژوهش مطالعه کتابخانه‎ای- سندی است.
یافته‌ها: یافته‏های این پژوهش نشان داد که مدل‏سازی در حوزه رفتار اطلاعاتی به درک این‏که اطلاع‎یابی چه‎وقت، چرا و چگونه رخ می‎دهد، می‎انجامد. مدل‏سازی رفتار کاربران همچنین می‎تواند به عنوان ابزاری کمکی برای مدیریت اطلاعات، ارزیابی و یا بهبود سازماندهی و بازیابی اطلاعات و درک روابط بین رفتارهای متعدد کاربران به کار رود.
نتیجه‌گیری: مدل‏ها در توصیف و پیش‏بینی پدیده‏ها بسیار مفید هستند و از آن‏ها می‏توان برای شناسایی موضوعات پیچیده‏ای چون رفتار اطلاعاتی انسان استفاده کرد. به سبب قدرت بازنمایی، ویژگی‏های کالبدشناسی و توانایی در ارتباط دادن بین نظریه‏های علمی و دنیای واقعی، می‏توانند به عنوان یک عنصر قدرتمند در فرایند پژوهش‎های رفتار اطلاعاتی عمل کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of modeling in users’ information behavior research

نویسندگان [English]

  • Zeynab farizadeh 1
  • Zahed Bigdeli 2

1

2

چکیده [English]

Purpose. The purpose of this research was to investigate the role of modeling in the field of information behavior.
Method/approach. the type of This study is a library- documentary one.
Findings. The findings of the study showed that modeling in the field of information behavior helps to understand when, why, and how information-seeking happens. It also helps as an instrument for information management, evaluation and/or improvement of organization and information retrieval, as well as to understand various behaviors of users.
Conclusion. the results of the study indicate that Models are useful in describing and predicting the phenomena; they could be used in identifying complex problems such as human information behavior. Due to the representation power, anatomical characteristics, and the ability to connect scientific theories and the real world, models can work as powerful element in the process of information behavior research.
Keywords. Modeling; information behavior; types of models; modeling applications

کلیدواژه‌ها [English]

  • modeling
  • information behavior
  • types of models
  • modeling applications
ادهمی، اعظم(1382). نگاهی بر مدل‏های رفتار اطلاع‏یابی و رفتار اطلاع‏یابی در وب. پیام کتابخانه، 13(3- 4)، 43-51.
اصغرپور ماسوله، احمدرضا؛ امیری، سیده سمانه(1393، 29 دی). مدل‏سازی عامل محور. ارائه شده در دومین کنفرانس ملی جامعه‏شناسی و علوم اجتماعی. تهران. دریافت شده از:  http://www.civilica.com/Paper-SOCIOCONF02-SOCIOCONF02_136.html
الوانی، مهدی (1387). تصمیم‌گیری و تعیین خط مشی دولتی. تهران: سازمان مطالعه  و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
پیروزنیا، مهدی(1384). مدل‏سازی در علوم اجتماعی و بررسی گستره شناخت و عمل انسان از جامعه با تکیه بر روش مدل‏سازی تطبیقی در حوزه فیزیک. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی.
رزاقی، افشین (1385). نظریه‎های ارتباطات اجتماعی. تهران: آسیم.
زارعی، اسماعیل و همکاران (1392). نقش مدل‏سازی و ارزیابی پیامد در بهبود سطح ایمنی تاسیسات مخاطره آمیز صنعتی (مطالعه موردی: واحد تولید هیدروژن). دوماهنامه سلامت کار ایران، 10(6)، 54-69.
ساروخانی، باقر(1372). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی اصول و مبانی. ج.1، اصول و مبانی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه).
ساروخانی، باقر(1377). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی اصول و مبانی. ج.2، بینشها و فنون. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه).
فرهنگی، علی‏اکبر؛ صفرزاده، حسین (1385). روشهای تحقیق در علوم انسانی با نگرشی بر پایان‏نامه‏نویسی. تهران: پیام پویا.
کیس، دونالد (1393). جست و جوی اطلاعات: بررسی تحقیقات درباره اطلاع‏یابی، نیارهای اطلاعاتی، و رفتار اطلاعاتی. ترجمه: زاهد بیگدلی و همکاران. اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
محسنی، مریم؛ سلطانی، محمدمهدی؛ جالینوس، علیرضا (1393). مدل‏سازی اطلاعات ساختمان، مزایا و چالش‏های پیش‏رو.  دومین کنگره بین المللی سازه، معماری و توسعه شهری. تهران، 26-28 آذر.
نقره‏کار، عبدالحمید؛ مظفر، فرهنگ؛ نقره‏کار، سلمان (1389). مدل‏سازی؛ روشی مفید برای پژوهش‏های میان رشته‏ای. نمونه موردی: امکان‏سنجی بهره‏گیری از آموزه‏های اندیشه اسلامی در آموزش معماری. انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران،1، 129-138.
نیاکان، لیلی (1392). مروری بر روش‏های مدل‏سازی و پیش‏بینی نرخ مرگ و میر. تازه‏های جهان بیمه، 178: 21- 25.
Audunson, R. (1999). Can institutional theory contribute to our understanding of information seeking behaviour. In Exploring the contexts of information behaviour . Taylor Graham Publishing: pp. 67-81.
Baldwin, N. S. & Rice, R. E. (1997). Information-seeking behavior of securities analysts: Individual and institutional influences, information sources and channels, and outcomes. Journal of the American Society for Information Science, 48, 674–693.
Bates, M.J. (2005).An introduction to metatheories, theories, and models.In K.E. Fisher, S. Erdelez, & L.E.F. McKechnie (Eds.), Theories of information behavior (pp. 1–24). Medford, NJ: Information Today.
Byström, K. & Hansen, P. (2005).Conceptual framework for tasks in information studies.Journal of the American Society for Information Science and Technology,  56(10), 1050-1061.

Byström, K. & Järvelin, K. (1995). Task complexity affects information seeking and use. Information Processing & Management, 31, 191-213.

Dervin, B. (1983). An overview of sense-making: concepts, methods, and results to date. Paper delivered at the International Communication Association Annual Meeting. Dallas, Texas.
Donohew, L., & Tipton, L. (1973).A conceptual model of information seeking, avoiding and processing. In P. Clarke (Ed.), New models for mass communication research Beverly Hills: Sage Publications: pp. 243–269.
Ellis, D. (1989).A behavioural approach to information retrieval design. Journal of Documentation, 45:171–212.
Freund, L., Toms, E. G., & Waterhouse, J. (2005). Modeling the information behaviour of software engineers using a work-task framework. In A. Grove (Ed.), ASIS&T ‘05: Proceedings of the Annual Meeting of the American Society for Information Science and Technology (Vol. 42, pp. 187–214). Silver Spring, MD, American Society for Information Science andTechnology.
Frigg, R. and Hartmann, S. (2012). Models in Science. In: Zalta, E.N. the Stanford encyclopedia of philosophy. [Retrieved: 24
th
Hegselmann, R., Mueller, U. & Troitzsch, K. G. (Eds.) (1996). Modelling and simulation in the social sciences from the philosophy of science point of view (Vol. 23), Springer Science & Business Media.
Hernon, P. (1984). Information needs and gathering patterns of academic social scientists, with special emphasis given to historians and their use of U.S. government publications. Government Information Quarterly, 1, 401–429.
Ingwersen, P. (1995). Information and Information Science. In: A. Kent, ed. Encyclopaedia of Information and Information Science. Volume 56, Supplement 19. (pp. 137-174). New York, NY: Marcel Dekker.
Ingwersen, P. (1996). Cognitive perspectives of information retrieval interaction: Elements of a cognitive IR theory. Journal of Documentation,52, 3–50.
Johnson, J. D. (1997). Cancer-related information seeking. Cresskill, NJ: Hampton Press.
Joseph, P., Debowski, S., & Goldschmidt, P. (2013). Models of information search: A comparative analysis. Information Research, 18(3): 1-18.
Katzer, J. & Fletcher, P.T. (1992).The information environment of managers, Annual Review of Information Science and Technology, 27: 227-263.
Krikelas, J. (1983). Information-seeking behavior: patterns and concepts. Drexel Library Quarterly, 19: 5–20.
Kuhlthau, C. C. (1991). Inside the search process: information seeking from the user’s perspective. Journal of the American Society for Information Science, 42, 361–371.

Lakshminarayanan, B. (2010). Towards developing an integrated model of information behavior. PhD Thesis. Queensland University of Technology.

Leckie, G. J., Pettigrew, K. E., & Sylvain, C. (1996). Modeling the information seeking of professionals: A general model derived from research on engineers, health care professionals and lawyers. Library Quarterly, 66(2), 161–193.
Longman Dictionary of Contemporary English for Advanced Learners (2010). Edinburgh: Pearson Education Limited.
Love, P. E. D., Simpson, I., Hill, A. and Standing, C. (2013).From justification to evaluation: building information modeling for asset owners. Automation in Construction, 35:208-216.
Marchionini, G. (1995). Information seeking in electronic environments. New York: Cambridge University Press.
Meho, L. I., & Tibbo, H.R. (2003). Modeling the information-seeking behavior of social scientists: Ellis’s study revisited. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 54, 570–587.
Menzel, H. (1964).The information needs of current scientific research. Library Quarterly, 34: 4–19.
Morgan, M. S., & Morrison, M. (1999). Models as mediators: Perspectives on natural and social science (Vol. 52). Cambridge University Press.
Niedzwiedzka, B. (2003). A Proposed general model of information behaviour. Information Research, 9(1):1-9, available at: http://www.informationr.net/ir/9-1/paper164.html
Orr, R. (1970).The scientist as information processor:A conceptual model illustrated with data on variables related to library utilization. In C. Nelson & D. Pollock (Eds.), Communication among scientists and engineers (pp. 143–189). Lexington, MA: D.C. Heath.
Paisley, W. J. (1968). Information needs and uses. In C. Cuadra (Ed.), Annual Review of Information Science and Technology (Vol. 3, pp. 1–30). Chicago: Encyclopaedia Britannica.
Pettigrew, K. E., Fidel, R., Bruce, H. (2001). Conceptual frameworks in information behavior. Annual Review of Information Science and Technology (ARIST), 35, 43-78.
Próchnicka, M. (1991) Informacjaaumysł [Information and brain]. Kraków: Universitas.
Savolainen, R. (1995). Everyday life information seeking: Approaching information seeking in the context of “way of life”. Library and Information Science Research, 17: 259–294.
Schlimm, D. (2009). Learning from the existence of models: On psychic machines, tortoises, and computer simulations. Synthese169(3): 521-538.
Simpson, J. (2006). Simulations are not models. In: models and simulations conference 1. Retrieved from: http://philsci-archive.pitt.edu/2767/1/SimsAreNotModelsRD7.pdf
Toussaint, E. R., Artist, I., Dhabi, A., & Toussaint, G. T. (2014). What is a Pattern? Proceedings of Bridges.
Voight, M. (1961). Scientists’ approaches to information. Chicago: American Library Association.
Wersig, G., & Windel, G. (1985). Information science needs a theory of ‘information actions’. Social Science Information Studies, 5, 11–23.
Wersig, G., Windel, G. and Plagemann, S. (1982).Benützerforschung in Aufburch, Stand und Perspektiven von Theorie, Methodik der Benützerforschung in Information und Documentation. Berlin: Freie Universität. (Forschungsbericht ID 82-009-Information und Dokumentation)

Widén, G., Steinerová, J., Voisey, P. (2014). Conceptual modeling of workplace information practices: a literature review. In Proceedings of ISIC, the Information Behaviour Conference, Leeds, 2-5 September, 2014: Part 1, (paper isic08). Retrieved from http://InformationR.net/ir/19-4/isic/isic08.html 

Wilson, T.D. & Walsh, C. (1996) Information behaviour: an interdisciplinary perspective. A report to the British Library Research and Innovation Centre. London: British Library Research and Innovation Centre. (British Library Research and Innovation Report 10). Retrieved 17 September from http://informationr.net/tdw/publ/infbehav/prelims.html  (Archived by WebCite7reg; at http://www.webcitation.org/69Akr0dPL)
Wilson, T. D. (1981). On user studies and information needs. Journal of Documentation, 37: 3–15.
Wilson, T.D. (1999). Models in information behavior research. Journal of Documentation, 55(3): 249-270.
Woźniak, J (1989). Otakzwanychpotrzebachinformacyjnych (On so-called information needs), ZagadnieniaInformacjiNaukowej [Issues in Scientific Information], 1, 39-59.