نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

2 استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید چمران (نویسنده رابط).

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روند تاریخی آموزش مراجعان کتابخانه‌ها و صلاحیت‌های لازم برای افراد مدرس است.
روش: پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 6 سئوال جمعیت شناختی، 4 سئوال با پاسخ بلی/خیر و 13 سئوال نظر سنجی با استفاده از طیف لیکرت 5 گزینه‌ای تنظیم گردید. روائی این پرسشنامه توسط 4 استاد از رشته‌های علم اطلاعات و دانش شناسی و روانشناسی مورد تأیید قرار گرفت. پایائی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ تعیین گردید.
یافته­ها: یافته­ها نشان داد که کتابداران دو دانشگاه به طور کل میزان صلاحیت خود را برای آموزش مراجعان "تا اندازه‌ای" می‌دانند، و تنها موردی که در حد "زیاد" اعلام شد "لذت بردن از آموزش" می‌باشد.
نتیجه­گیری: در رتبه‌بندی گویه‌های مورد پرسش، پاسخ گویان گویه‌های "لذت بردن از آموزش"، "آمادگی برای تدریس"، و "داشتن قدرت بیان برای انتقال مفاهیم" را به ترتیب واجد بالاترین اهمیت دانستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of historical trend of user education: Are librarians educators as well?

نویسندگان [English]

  • ُSeyyedeh Sedigheh Taherzadeh Mousavian 1
  • Zahed Bigdeli 2

1 Libearian. Khatam-Al-Anbia University of Technology,behbahan

2 استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید چمران (نویسنده رابط).

چکیده [English]

Aim. The main purpose of this research is to study the historical trend of user education in libraries and the competencies required for teacher-librarians to teach. It also aims to survey the viewpoints of academic librarians at Shahid Chamran and Jundi Shapur University of Medical Sciences in Ahvaz.
Method. For the first part of the study, the literature was reviewed; For the second part of the paper, an author-designed questionnaire was used. The validity of the questionnaire was approved by 4 teaching staffs in the fields of LIS and psychology. The reliability of the questionnaire was determined by Cronbach's Alpha which was 0.91 for men, 0.79 for women, and 0.90 for the whole scale. Of 80 questionnaires distributed, 56 questionnaires were used in analyses using SPSS 19.
Results. The results showed that librarians totally assessed their competency for teaching as "moderate"; the only item being "high" was "enjoying teaching others". Using Friedman rank test, it was revealed that respondents ranked the items "enjoying teaching others", " teaching competency", and "ability to transfer the concepts to others" as the first, the second, and the third in terms of importance, respectively. The 13th, the last, was "being familiar with designing exam questions".
Keywords: reference librarians; user education; teacher-librarians' competencies; academic libraries

کلیدواژه‌ها [English]

  • reference librarians
  • user education
  • teacher-librarians' competencies
  • Academic libraries
اینتنر، شیلا اس. ( 1990 ) عامه‌ی مردم و آموزش کتابشناختی: فرصت‌های از دست رفته در ایجاد محیط اطلاعاتی مثبت. ترجمه فریده سید منیر(1371). فصلنامه کتاب. دوره سوم، شماره1، صص 113-135.
بیگدلی، زاهد (1380). پیدایش و گسترش خدمات مرجع در کتابخانه‌ها. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز. دوره سوم، سال هشتم، شماره‌های 1و2. صص135-154.
رابرتز، آن اف. (1984). آموزش کتابداران مرجع با بهره‌گیری از روش‌های آموزش استفاده از کتابخانه. ترجمه طاهره زرین. بر گرفته از سایت:
رایس، جیمز (1984) آموزش بهره‌گیری از کتابخانه به هر یک از استفاده کنندگان: آیا آموزش باید در پرسش و پاسخ‌های مرجع گنجانیده شود؟ ترجمه نازنین قائم مقامی فراهانی (1371). فصلنامه کتاب. دوره سوم، شماره؟، صص 42-56.
روتشتاین، ساموئل (1989) تربیت کتابدار مرجع. ترجمه رزا کیانی (1371). مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات. سال سوم. شماره 1-4.صص 235-266.
صمدی، ثریا (1371) ضرورت آشنائی دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی با منابع مرجع تخصصی. پیام کتابخانه. سال هشتم، شماره سوم، صص 47-50.
فرهادی، ربابه (1384) آموزش الکترونیکی: پارادایم جدید در عصر اطلاعات. علوم و فناوری اطلاعات. دوره 21، شماره 1، صص.49-66.
Association of College & Research libraries:
www.ala.org/acrl/standards/profstandards. Retrieved 24 June, 2013.
Fjallbrant, Nancy & Malcolm Stevens (1978). User education in libraries. 2nd edition. London: Clive Bingley.
Foote, M. (1997). The systems librarian in U.S. academic libraries: a survey of announcements from College and Research Libraries News, 1990-1994. College & Research Libraries, 58(6): 517-26.
Freeman, Mike (1985) User education: The new frontier? The vocational aspect of education, 37(97): 65-67.
Henninger, Maureen (2008). The hidden web: Finding quality information on the Net. 2nd edition. Sydney: UNSW Press.
Katz, William (2002). An introduction to reference work. 2nd edition. New York: Academic Press.
Marcum, Deanna B. (2003) Research questions for the digital era library. Library Trends, 51(4): 636-651.
Ojasaar, Hela. The role of user education in library marketing. In: What is library user training?, Available at: lib. eduskunta. fl/dman/Document.phx/Luennot/…/Ojasaar%20Hela/. Retrieved, June 24, 2013.
Rothstein, Samuel (1983). The making of a reference librarian. The Reference Librarian. Winter 1983: 375-399.
Snavely, J. and Cooper, N. (1997) The information literacy debate. Journal of Academic Librarianship, 23(1): 9-14.
Suleiman, Shammasi Ali (2012) user education programs in academic libraries: the experience of the International Islamic University Malaysia students. Unpublished MLIS thesis. Department of Library & Information Science. Faculty of Information & Communication Technology. IIUM, Malaysia.
Tiefel, V.M.(1995) Library user education: examining its past, projecting its future. Library Trends, 44(2): 318-38.
Tucker, J.M. (1979) The origins of bibliographic instruction in academic libraries, 1876-1914. In: Stueart & R.d. Johnson (eds.) New Horizon for academic Libraries(pp.268-276). New York: K.G. Saur.
Wyer, J.I. (1930). Reference work: a textbook for students of library work and librarians. Chicago: ALA.