نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• الهه ناصری ¹
• مریم صراف‌زاده ²
• علیرضا نوروزی ³

¹ گروه علم اطلاعات و دانش;شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.

² گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

³ گروه علم اطلاعات و دانش‏شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

چکیده

هدف پژوهش: بومی دیجیتال به فردی گفته می‏شود که زاده عصر دیجیتال است؛ و رایانه‏ها، تلفن همراه و به طور کلی فناوری‏های نوین زندگی آن‏ها را احاطه کرده‏اند. بومیان دیجیتال در استفاده از فناوری، راحت‏تر بوده و مهارت بهتری نسبت به نسل‏های قبلی خود دارند. وابستگی به فناوری و به تبع آن، استفاده از رسانه‏های دیجیتال باعث شده که تغییرات چشمگیری در جنبه‏های مختلف زندگی بومیان دیجیتال ایجاد شود که شیوه‏های کسب اطلاع یکی از آن‏هاست. این پژوهش با هدف شناسایی رفتار اطلاع‏یابی بومیان دیجیتال در مدارس هوشمند شهر تهران انجام شد.
روش پژوهش:  این پژوهش بر مبنای هدف، کاربردی و برحسب رویکرد، کیفی است. در این پژوهش به منظور گردآوری داده‏ها از مطالعه کتابخانه‏ای، پرسشنامه و مصاحبه استفاده شد. واحد مطالعه در پژوهش حاضر دانش‌آموزان پایه‌های دهم و یازدهم دبیرستان دخترانه فائزون است. ابتدا با استفاده از ابزار پرسشنامه به صورت نمونه‏گیری هدفمند 12 نفر از دانش‏آموزان برای انجام مصاحبه انتخاب شدند. پس از آن، داده‏ها به وسیله مصاحبه نیمه‌ساختاریافته گردآوری و به روش کدگذاری تحلیل شدند.
یافته‏ها: از نظر منابع اطلاعاتی مورد استفاده بومیان دیجیتال، یافته‌ها نشان داد که گوگل، پرسش از دوستان، کتاب الکترونیکی، کتاب چاپی و ویکی‏پدیا بیشترین استفاده را داشته‏اند؛ اما به کتابخانه به عنوان منبع اطلاعاتی توجه چندانی ندارند و به آن مراجعه نمی‏کنند. از لحاظ فرایند اطلاع‏یابی، یافته‏ها نشان داد که جستجوی اطلاعات در این نسل غیرخطی است و تمامی آن‏ها از یک الگوی خاص پیروی نمی‏کنند. از آنجا که بومیان دیجیتال دسترسی خوبی به ابزارهای اطلاعاتی دارند و ساعت بالایی صرف حضور در رسانه‏های دیجیتالی می‏کنند؛ بنابراین، معمولاً از فضای مجازی برای رفع نیازهایشان استفاده می‏کنند. موانع احتمالی در دسترسی به اطلاعات از دید بومیان دیجیتال شامل: فیلترینگ، ضعف زبان انگلیسی، ضعف مهارت سواد اطلاعاتی، سرعت پایین اینترنت، هزینه بالای اینترنت و عدم دسترسی به محتوای با کیفیت به زبان فارسی است. سایر یافته‏ها در خصوص ارزیابی منابع اطلاعاتی نشان داد که بومیان دیجیتال در ارزیابی منابع آموزشی در سطح خوبی قرار دارند؛ اما در ارزیابی منابع غیرآموزشی به طور مثال، در فضای رسانه‏های اجتماعی عملکرد ضعیفی دارند.
 نتیجه‏گیری:   بومیان دیجیتال در مهارت‌ جستجوی اطلاعات عملکرد ضعیفی داشته و تلاش و وقت چندانی صرف آزمودن روش‌های مختلف جستجو برای بازیابی اطلاعات مناسب نمی‌کنند. همچنین، آنان در ارزیابی مطالب منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی عملکرد ضعیفی داشته و اهمیتی برای اعتبارسنجی پیام‌ها قائل نیستند. با توجه به اهمیت موارد پیش‌گفته،‌ پیشنهاد می‏شود که برگزاری کارگاه‌‌ها و دوره‌های آموزشی مرتبط با سواد دیجیتال و سواد رسانه‌‌ای در دستور کار آموزش و پرورش قرار داده شود.

کلیدواژه‌ها

• اطلاع‏یابی
• رفتار اطلاع ‏یابی
• بومیان دیجیتال
• دانش ‏آموزان
• مدارس هوشمند

عنوان مقاله [English]

Investigation of digital natives’ information behavior: A case of students between 15 and 18 Years at the Faezun High School in Tehran

نویسندگان [English]

• Elahe Naseri ¹
• Maryam Sarrafzadeh ²
• Alireza Noruzi ³

¹ Department of Knowledge and Information Science; Faculty of Management; University of Tehran; Tehran, Iran.

² School of Information Sciences and Knowledge Studies, Faculty of Management, University of Tehran

³ Department of Knowledge and Information Science; Faculty of Management; University of Tehran

چکیده [English]

Abstract
Purpose: A digital native is someone who is born in the digital age. Computers, mobile phones, and in general, the new technologies have surrounded their lives. Natives are more comfortable using technology, and more skilled than their predecessors. The dependence on technology and hence the use of digital media has led to significant changes in various aspects of the lives of digital natives, one of which is the way information is acquired. This study aimed to investigate the information seeking behavior of digital natives in smart schools in Tehran.
 
Method: This research is an empirical research with the qualitative approach. Methods used included literature review and library study, questionnaire and interview. The study unit in the present study is the students of 10^th and 11^th grade students of Faezun School. At first, 12 students were selected by purposeful sampling method for interview. The data were then collected by semi-structured interviews and analyzed by coding method.
 
Results: Findings showed that the most used sources were databases, Google search, friends, e-books, print books and Wikipedia. But the library is not that important for them as an information source and they don't use it. In terms of the information-seeking process, the findings showed that the search for information in this generation is non-linear and not all follow a specific pattern. Since digital natives have good access to information tools and spend most of their time in digital media, they usually use cyberspace to meet their needs. Possible barriers to accessing information from a digital natives’ perspective include filtering, poor English, poor information literacy skills, low Internet speed, high cost of Internet, and lack of access to quality content in Persian. Other findings regarding the evaluation of information resources showed that digital natives perform well in the evaluation of educational resources but perform poorly in evaluating non-educational resources, for example in the social media space.
Conclusion: The results revealed that digital natives have poor performance in information searching and content assessment skills in social media; considering the importance of the above in information seeking behavior, it is suggested that holding workshops and training courses set it on the agenda related to the items listed.

کلیدواژه‌ها [English]

• Information seeking
• Information seeking behavior
• Digital natives
• Students
• Smart schools