نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• معصومه کیانی ¹
• عاصفه عاصمی ²
• مظفر چشمه سهرابی ³
• احمد شعبانی ⁴

¹ دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشگاه کوروینوس بوداپست- هیات علمی

³ گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان

⁴ استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف: هدف از انجام پژوهش ترسیم نقشه‌ دانش مفاهیم حوزه بیوانفورماتیک براساس مقالات پایگاه کلاریویت است. بررسی روابط موضوعی این مفاهیم یکی دیگر از اهداف این پژوهش بوده است.

روش: این مطالعه کاربردی به روش توصیفی- تحلیلی از طریق تکنیک‌های تحلیل هم‌واژگانی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل 53740 مقاله حیطه بیوانفورماتیک که طی سال‌های 2018-1975 در پایگاه کلاریویت نمایه شده است، تحلیل داده‌ها با نرم‌افزارهای راورپریمپ، بایب اکسل، ویس‌ویوئر و ابزار کاوش معنایی یونو انجام شده است.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد 741 کلیدواژه به عنوان موضوعات اصلی مقالات حوزه بیوانفورماتیک شناسایی شدند که به‌عنوان پرکاربردترین موضوعات به کار رفته‌اند. طبق یافته‌ها موضوعات «MicroRNA»، «Proteomics»، «Medical informatics»، ««Computational biology، «Microarray»، «Gene expression»، با بیشترین فراوانی، مهم‌ترین موضوعات معرفی شدند. یافته‌ها نشان داد مفاهیم در قالب 7 خوشه موضوعی شکل گرفته‌اند. بزرگ‌ترین خوشه در نقشه موضوعی مربوط به موضوعات خوشه اول و دوم است و به همین ترتیب خوشه‌های کوچک‌تر مربوط به موضوعات سایر خوشه‌هاست و این نشان‌دهنده‌ی اهمیت خوشه‌های اصلی است که حاکی از کاربرد بیشتر این موضوعات در مقالات حوزه بیوانفورماتیک است.

نتیجه‌گیری: نقشه دانش نشان می‌دهد هر مفهوم اصلی روابط مستقیمی با مفاهیم فرعی خوشه خودش دارد و بین مفاهیم فرعی هر خوشه با مفاهیم فرعی خوشه دیگر ارتباط مستقیم یا غیرمستقیمی وجود ندارد. از آنجائی‌که اساس کار موتور جستجوی یونو، معنائی است بنابراین در نقشه‌های دانش تولید شده روابط مفاهیم برحسب معنا و محتوای موضوعات است. از نقشه‌های دانش ترسیم شده در این حوزه می‌توان به عنوان الگویی جهت تعیین ساختار علمی آن حوزه استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها: نقشه موضوعی، نقشه دانش، بیوانفورماتیک، روابط موضوعی، پایگاه کلاریویت

کلیدواژه‌ها

• نقشه دانش
• نقشه موضوعی
• بیوانفورماتیک
• روابط موضوعی
• پایگاه کلاریویت

موضوعات

• علم سنجی

عنوان مقاله [English]

Study of the knowledge map of concepts in bioinformatics based on the articles in Clarivate database

نویسندگان [English]

• Masoume Kiani ¹
• Asefeh Asemi ²
• Mozafar cheshmaeh Sohrabi ³
• Ahmad Shabani ⁴

¹ PhD, Department of Knowledge and Information Science, University of Isfahan, Isfahan, Iran

² Corvinus University of Budapest

³ Knowledge and Information science

⁴ استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده [English]

An examination of the thematic process of the articles reveals the process of thematic growth and development of a scientific field over time. The knowledge map identifies concepts and connections between concepts in a scientific field, and by illustrating the internal structure of a scientific field, it will help users to quickly have a clear understanding of the structure of the field by observing the concepts, relations, and distances. In this study, an attempt was made to identify the main topics (core) considered by researchers and specialists in this field by examining the thematic process of articles in this field. Also, the relationships of these concepts should be drawn in the form of thematic maps and knowledge maps. The paper aimed to provide a clear picture of the thematic relationships of articles in the field of bioinformatics in the Clarivate database. The research is an applied type that was performed through co-word analysis and social network analysis techniques. The present research community compiled all kinds of bioinformatics articles that have been indexed in the Clarivate database during the years 1975-2018. The study articles were retrieved using a keyword-based search strategy, It was designed by using a combination of keywords and phrases suggested by experts in the field of bioinformatics. Data analysis and thematic mapping of articles were performed using Ravar PreMap, BibExcel, UciNet, and NetDraw software. Drawing thematic maps of articles showed that according to the centrality indicators, issues such as Proteomics, Microarray, MicroRNA, Genomics, Gene Expression, Computational Biology, and Database are among the main topics in this field. The findings also showed that based on the calculation of the lifespan of the presence of keywords compared to the first year of presence in the articles and the last year of presence in the articles, topics such as LNCRNA, Big Data, Differentially Expressed Genes, Osteosarcoma, Next-Generation Sequencing, RNA-SEQ, Protein-Protein Interaction Network, High-Throughput Sequencing, Metagenomics and ITRAQ were identified as emerging topics. Thematic maps drawn in this field can provide researchers with a suitable model for determining research policy.

کلیدواژه‌ها [English]

• Thematic Map
• Knowledge Map
• Bioinformatics
• Thematic Relationships
• Clarivate database