نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• صدیقه رئیسی ¹
• فهیمه باب الحوائجی ²
• فاطمه نوشین فرد ³
• زهرا اباذری ⁴

¹ دانشجوی دکتری رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³ دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

⁴ دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

روند رو به رشد افزایش اطلاعات در دنیای کنونی، لزوم توجه و دقت بیش از پیش کتابخانه‌های عمومی را به فرایند مجموعه‌سازی منابع دوچندان کرده است. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی مجموعه‌سازی کتابخانه‌های عمومی با رویکرد نظریه زمینه‌ای است. این پژوهش از نوع کاربردی است که با رویکرد کیفی و به صورت روش نظریه زمینه‌ای انجام شده است. جامعه مورد مطالعه رسیدن به اشباع نظری 10 نفر (از 15 نفر) از خبرگان و اساتید رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی بودند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تحلیل مصاحبه‌ها از روش تحلیلی «استراوس و کوربین» که شامل سه مرحله کُدگذاری باز، محوری و انتخابی بود استفاده گردید.یافته‌های پژوهش نشان داد که 5 مقوله اصلی و 15 مؤلفه فرعی به عنوان ابعاد و مؤلفه‌های الگوی مجموعه‌سازی در کتابخانه‌های عمومی مفهوم‌سازی شد. پنج مقوله اصلی شامل شرایط علی (عوامل ساختاری و مدیریتی، فرهنگ و عوامل قومیتی و عوامل مالی)، شرایط مداخله‌گر (نیازهای کاربران، کتابداران و متخصصان)، شرایط زمینه‌ای (فضای حاکم بر ذهنیت سیاست گذاران، عامل یکسان نگری و خطای هاله‌ای سیاست گذاران، مدیریت هزینه)، راهبردهای الگوی مجموعه‌سازی منابع (انعکاس صدای کاربران و عدالت در تأمین منابع، آموزش و عدم تمرکز ساختاری و مالی) بود. پیامدهای استفاده از الگوی مجموعه-سازی منابع در کتابخانه‌های عمومی منجر به رضایت کاربران، مسؤلین، کتابداران، افزایش بهره‌وری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و همچنین محبوبیت و شهرت این نهاد خواهد شد. بر پایه یافته‌های بدست آمده می‌توان نتیجه گرفت کهلزوم استفاده مداوم از نظرات کاربران و کتابداران، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین اطلاعاتی، اصلاح قوانین ساختاری در رابطه با تأمین منابع در کنار توجه ویژه به فراهم‌آوری منابع مبتنی بر فرهنگ، قومیت و مذهب کاربران از جمله ضروریات مجموعه‌سازی در کتابخانه های عمومی کشور است.

کلیدواژه‌ها

• مجموعه سازی
• کتابخانه های عمومی
• گراندد تئوری
• تأمین منابع
• فراهم آوری منابع

موضوعات

• کتابخانه های عمومی

عنوان مقاله [English]

Presenting a model for public libraries collection development resources based on grounded theory

نویسندگان [English]

• sedigheh raeisi ¹
• Fahimeh Babalhavaeji ²
• fatemeh nooshnfard ³
• zahra abazari ⁴

¹ PhD. student of Department of Knowledge and Information Science, Science and Research Branch, Islamic AZAD University, Tehran, Iran

² Associate Professor Department of Knowledge and Information Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

³ Associate Professor of Knowledge and Information Science, Tehran Science, and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

⁴ Associate Professor of knowledge and Information Science, North Tehran Branch ,Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: The growing trend of increasing information in today's world has doubled the need for public libraries to pay more attention to the process of collecting development resources. The annual increase in the price of books and publications, the lack of budget and space has made it impossible for any library, even a huge one, to provide all the library materials, so the aim of this study is to provide a model for collecting development resource's public libraries based on Grand theory.

Method: The research is an applied type that has been done with a qualitative approach and as a grounded theory method. The study population consisted of the experts and professors in the field of Knowledge & information science. The data collection tool was a semi-structured interview. To analyze the interviews, Strauss & Corbin's analysis method was used, which included three stages of open source, central and selective coding. During the central coding, the main categories were identified and after selective coding and relationship determination, the model of resource collection in public libraries of the country was presented.

Results: The research finding showed that 5 main categories and 15 sub-components were conceptualized as dimensions and components of collection development resource's model in public libraries. The five main categories include causal conditions (structural and managerial factors , culture and ethic factors and financial factors), intervening conditions (information needs of users, librarians and specialists), contextual conditions (space governing the mentality of policymakers, factor of uniformity and halo error of policymakers, cost management) were the strategies for collection development resource's modeling (reflecting the voice of users and justice in resource provision, training, and structural and financial decentralization). The consequences of using the model of collecting development resources in public libraries will lead to the satisfaction of users, official, librarians, increasing the productivity of the public libraries of the country, as well as the popularity and fame of this institution.

کلیدواژه‌ها [English]

• collection development
• public libraries
• Grounded Theory
• Resource providing