سخن سردبیر
نویسنده
استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی. دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
سال‌ها است که در این کشور به مناسبت بزرگداشت مقام معلم هر ساله در روز 12 اردیبهشت که مصادف با شهادت آیت‌الله مطهری نیز هست، مراسمی برگزار می‌شود و اهل علم و کتاب و سخن و آموزش سخنانی در این رابطه ارائه می‌کنند که بعضاً به نکات بسیار ارزشمندی هم اشاره می‌کنند که از آنجا که این مراسم در زمره برنامه‌های مناسبتی قرار می‌گیرند، عمدتاً آنچه که مطرح می‌شود، علیرغم ارزش و اهمیتی که دارند، همان‌گونه که معمولاً روال مراسم مناسبتی است، بیشتر جنبه یادآوری دارند و آن‌ها را میتوان حتی از نوع سخنانی دانست که گوینده به مخاطبان می‌گوید با این قید مستتر که آنان از آن سخنان ممکن است پند بگیرند و یا ملال. اکنون در اولین شماره سال 1403 که مصادف با فصل بهار و ماه اردیبهشت که شامل روز معلم است، مناسب دیده شد که به همین بهانه چند کلامی گفته شود با این امید که نکات مطرح شده را در وهله اول خودمان، و سپس خوانندگان گرامی، در هر منصب و موقعیتی که هستند، مورد عنایت قرار دهند؛ باشد که نتیجه آن، چه پند باشد و چه ملال، انگیزه‌ای باشد برای نهادن خشتی بر خشت‌های قبلی در ساخت عمارت علم و دانش در کشور.
اولین نکته که از نظر اینجانب بسیار حائز اهمیت است و این بزرگداشت و همة فعالیت‌های منتسب به این روز به دلیل آن صورت میگیرد، ارج گذاری به مقام معلم و استاد است. چیزی که خوشبختانه در طول تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران عزیز مستتر در تاریخ تمدن این مرز و بوم و جزء لایتجزّای ادب و تربیت این مردمان بوده، تا جایی که سعدی شیرین سخن در حکایت چهارم از باب هفتم کتاب شریف گلستان، از روی حکمت پیام داده است که: «جور استاد به ز مهر پدر» است. تشریح و تشریع این امر مهم باید در همه سطوح آموزشی و اجتماعی در نظر بوده و ترجیع بند گفتارها و برنامه های آموزشی و تربیتی باشد.
دومین نکته حائز اهمیت از نظر اینجانب، ارج‌گذاری به رشته خودمان است، خواه آن را کتابداری بنامیم یا اطلاع‌رسانی و یا علم اطلاعات و دانش‌شناسی. اندکی مطالعه و تجربه در این حوزه نشان می‌دهد که ظرفیتهای آن به گونهای است که محتوای این رشته میتواند از حجم یک مشت تا گسترة اقیانوسی پهناور را در بر بگیرد. متأسفانه بخاطر کاستیهایی که به ویژه در گذشته در فهم و برخورد با این رشته وجود داشته، درونمایه و ظرفیتهای آن به درستی روشن و عیان نشده و اغلب برداشتهای تقلیلی و کاهنده از آن شده است؛ این در حالی است که به شهادت زمینههای موضوعی بیشماری که امروزه در مقالات و کتب و رساله‌ها و پژوهشها میتوان دید، بخوبی میتوان به استعداد و غنای آن پی برد و از پرتو این محسّنه کسانی که در این حوزه به مطالعه و پژوهش و خدمت مشغولند میتوانند به دور از هرگونه خود کم بینی، نهایت افتخار و بالندگی را نسبت به خود و رشته خود داشته باشند.
سومین نکته بسیار مهم این است که لازم است در این رشته به گونهای عمل شود که همپای رشد و تحولاتی که این رشته در جهان به خود میگیرد، پیش رفت و از قافله عقب نماند. از آنجا که به‌خصوص در جامعة ما هنوز وجوه سنتی و قدیمی این علم در بعضی از مواقع و مراکز به کار میآید، دست اندرکاران نباید از پیشرفتها غافل شده و در ماندآب سنت گرفتار بمانند؛ بلکه باید«افشار» گونه و ماهرانه با امواج نو در دریای سنت آشنا شده و آن‌ها را بپذیرند و از آن‌ها بهرهبرداری کنند. از این رو، بر همة ما شاگردان این مکتب واجب است که ضمن شناسایی و ارج گذاری به استادانمان و حفظ حرمت آنان، از یک سو به تهدات علمی و اخلاقی و تربیتی خود پایبند باشیم، و از سوی دیگر، با علوم و فنون نوین آشنا شده و مسیر حرکت خود را در از میان شاهراهها و کوچههای تمدن اخلاق‌گرا و انسان‌گرای نوین که بالندگی علمی و معرفتی و فناورانه بشر امروزی را به همراه دارند قرار دهیم.
عنوان مقاله [English]
سخنی با خودمان به بهانه روز معلم
نویسنده [English]
- Abdolhossein Farajpahlou
Professor, Dept. KIS, Shahid Chamran University of Ahvaz
چکیده [English]
No Abstract
)