نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• شهناز خادمی زاده ¹
• سارا دخش ²
• رقیه قضاوی ³

¹ عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

² گروه علم اطلاعات و دانش شناسی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه شهید چمران اهواز. اهواز. ایران

³ عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

هدف: مطالعه حاضر به تحلیل انتشارات سلب اعتبارشده جهان مستخرج از پایگاه وب آو ساینس، به تفکیک علوم مهندسی، پایه و انسانی و اجتماعی از سال 1992 تا 2021 پرداخته است.

روش‌شناسی: در این پژوهش با روش کتاب‌سنجی و رویکرد علم‌سنجی از شاخص‌های مختلفی مانند تعداد و رتبه انتشارات، تعداد استنادات و موارد دیگر چون شاخص‌های مرکزیت در تحلیل شبکه همکاری کشورها به تفکیک حوزه‌های پژوهشی استفاده شد. در بخش تحلیلی داده‌های پژوهش؛ اقدامات یکدست‌سازی و حذف رکوردهای تکراری و تهیه ماتریس همکاری علمی با نرم‌افزار بیب اکسل انجام شد. همچنین شبکه‌های همکاری علمی کشورها با استفاده از نرم‌افزار یو سی آی نت، در نهایت با کمک نرم‌افزار ووس ویور تنظیم و ترسیم شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که علوم مهندسی در سطح جهان با 2996 سند سلب اعتبار شده و 23156 استناد دریافتی، در رتبه برتری در مقایسه با دیگر علوم غیرپزشکی قرار دارد. همچنین در بخش دیگر چنین حاصل شد که حوزه‌های موضوعی “Energy Fuels” از علوم مهندسی، “Chemistry Multidisciplinary” از علوم پایه و “Education Educational Research” از علوم انسانی و اجتماعی، به ترتیب با 1038، 316 و 84 اثر سلب اعتبار شده، فعال‌ترین حوزه‌های موضوعی برای نشر تخلفات در هر یک از علوم مذکور هستند. بعلاوه کشورهایی از ایالات متحده آمریکا و جمهوری خلق چین بیشترین درجه و رتبه همکاری را در شیوع سلب اعتبار انتشارات علوم مختلف داشتند.

نتیجه‌گیری: در پایان توصیه می‌شود که با ترویج فرهنگ تفکر سیستمی در نظام پژوهشی، آموزش مداوم موازین اخلاق پژوهش و نشر و آگاه‌سازی مهره‌های پژوهشی یعنی پژوهشگران، ناشران، سردبیران و داوران مجلات، برنامه‌های بلندمدتی از سوی سیاست‌گذاران جهت حفاظت از سلامت پژوهش تدوین گردد.

کلیدواژه‌ها

• سلب اعتبار
• سوءرفتار علمی
• نظام پژوهشی
• شبکه همکاری
• علم‌سنجی

موضوعات

• علم سنجی

عنوان مقاله [English]

Bibliometric Study of Global Retracted Publications in Engineering Sciences, Physical Sciences, Humanities and Social Sciences: Time Trend, Subject Categories, and Scientific Collaboration Networks

نویسندگان [English]

• Shahnaz Khademizadeh ¹
• sara dakhesh ²
• Roghayeh Ghazavi ³

¹ Associate Professor, Shahid Chamran University of Ahvaz , Ahvaz, Iran

² PhD student in Knowledge and Information Science Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

³ Assistant Professor, Shahid Chamran University of Ahvaz,, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

Background and Objectives: Scientific misconduct followed by retracted publications is one of the main obstacles to the development of societies, as it damages the material capital and scientific reputation of journals, organizations and countries. The present research has analyzed the characteristics of retracted publications extracted from the Web of Science database in engineering sciences, physical sciences, humanities and social sciences published in the years from 1992 to 2021.

Methodology: The present research has analyzed the characteristics of retracted publications extracted from the Web of Science database in engineering sciences, physical sciences, humanities and social sciences published in the years from 1992 to 2021.This research has used various bibliometric indicators, including the number and rank of publications, the number of citations, and the centrality indices in the collaboration network of countries, based on the research areas.

Findings: The results showed that engineering science ranked higher than other non-medical fields on the global scale with 2996 retracted documents and 23156 citations received. It was also found that subject areas with most violations and fraudulent publications in each of the aforementioned sciences are “Energy Fuels” from engineering sciences, “Chemistry Multidisciplinary” from physical sciences and “Education Educational Research” from humanities and social sciences with 1038, 316, and 84 retracted works, respectively. In addition, the United States of America and the People’s Republic of China had the highest level of collaboration in the prevalence of retracted publications in different fields of science.

Discussion: It is suggested that policymakers formulate long-term plans to protect the health of research by promoting the culture of systemic thinking in the research system, continuously teaching the principles of publication ethics, and informing the main actors of research, i.e., scholars, publishers, editors, and reviewers of journals. It is suggested that policymakers formulate long-term plans to protect the health of research by promoting the culture of systemic thinking in the research system, continuously teaching the principles of publication ethics, and informing the main actors of research, i.e., scholars, publishers, editors, and reviewers of journals.

کلیدواژه‌ها [English]

• Retraction
• Scientific Misconduct
• Research System
• Collaboration Network
• Scientometrics