سخن سردبیر
عبدالحسین فرج پهلو
دوره 6، 13، بهار و تابستان ، مرداد 1393، صفحه 1-3
مقاله پژوهشی
فهیمه باب الحوائجی؛ عاطفه زارعی؛ نرگس نشاط؛ نجلا حریری
دوره 6، 13، بهار و تابستان ، مرداد 1393، صفحه 1-24
چکیده
هدف: هدف از این پژوهش شناسایی مقولههای موضوعی علم اطلاعات و دانش شناسی جهت ایجاد نقشه دانشی علم اطلاعات و دانش شناسی است. روش شناسی : رویکرد پژوهش کیفی است که از پنل دلفی استفاده شده است در این روش با استفاده از نظر خبرگان علم اطلاعات و دانش شناسی ایران، مقولههای موضوعی در دو مرحله مورد بررسی قرارگرفت. روش آماری مورد استفاده ...
بیشتر
هدف: هدف از این پژوهش شناسایی مقولههای موضوعی علم اطلاعات و دانش شناسی جهت ایجاد نقشه دانشی علم اطلاعات و دانش شناسی است. روش شناسی : رویکرد پژوهش کیفی است که از پنل دلفی استفاده شده است در این روش با استفاده از نظر خبرگان علم اطلاعات و دانش شناسی ایران، مقولههای موضوعی در دو مرحله مورد بررسی قرارگرفت. روش آماری مورد استفاده جهت پاسخ به سوالهای پژوهش میانگین و انحراف معیار و جهت آزمون فرضیه پژوهش از آزمون تی گروه های مستقل استفاده شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل دادههای به دست آمده از نظرات پنل دلفی در مرحله اول و دوم در 13مقوله موضوعی پیشنهادی محقق، نشان داد که بین مقولههای موضوعی دوم (روش شناسی)، سوم (کتابخانهها و مراکز منابع) و ششم (خدمات کاربر) در مرحله اول و دوم تفاوت معناداری وجود دارد ولیکن در 11 مقوله موضوعی دیگر تفاوتی وجود ندارد. و همچنین مقولههای موضوعی از 13 مقوله به 14 مقوله اصلی تغییر یافت که 14 مقوله موضوعی اصلی عبارت از: کلیات علم اطلاعات و دانش شناسی (کتابداری و اطلاع رسانی)، آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی (کتابداری و اطلاع رسانی)، روش شناسی، کتابخانهها و مراکز منابع، مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، خدمات فنی یا سازماندهی دانش، خدمات کاربر، مطالعات کاربران، ذخیره و بازیابی اطلاعات، کتابخانه و فناوری اطلاعات و ارتباطات، صنعت نشر و توزیع، مسائل اجتماعی اطلاعات، مسائل اخلاقی و قانونی، مدیریت دانش. اصالت / ارزش: با بررسی پژوهشهای انجام شده در شناسایی روندها و گرایشهای مقولههای موضوعی در دورههای تاریخی مختلف توسط محققان در پایاننامه ها و مجلههای علمی، از سیاهه مقولههای موضوعی مختلفی استفاده شده است که عبارتند از: لیزا، ایزا، ایستا و...، بنابراین جهت گردآوری اطلاعات درباره مقوله های موضوعی سیاهه استانداری وجود نداشت، در این پژوهش سعی شده است سیاهه مقوله های موضوعی با استفاده از روش پنل دلفی تنظیم گردد تا در تحقیقات آتی مورد استفاده قرار گیرد و تکمیل گردد.
مقاله پژوهشی
میترا باغ جنتی؛ نیلوفر معتمد؛ مرضیه باغ جنتی؛ علی حمیدی
دوره 6، 13، بهار و تابستان ، مرداد 1393، صفحه 25-50
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع رشد تفکر انتقادی در کتابخانهها انجام شد زیرا بررسی وضع محیط‌ها و نهادهای آموزشی نشانگر وجود مشکلات و بازدارنده‌های قابل ملاحظه‌ای در راه ایجاد فضای مناسب رشد تفکر انتقادی است. روش: تحقیق حاضر با روش کتابخانهای و مرور متون با جستجوی گسترده در کتب و پایگاه‌های اطلاعاتی از جمله پایگاه اطلاعات ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع رشد تفکر انتقادی در کتابخانهها انجام شد زیرا بررسی وضع محیط‌ها و نهادهای آموزشی نشانگر وجود مشکلات و بازدارنده‌های قابل ملاحظه‌ای در راه ایجاد فضای مناسب رشد تفکر انتقادی است. روش: تحقیق حاضر با روش کتابخانهای و مرور متون با جستجوی گسترده در کتب و پایگاه‌های اطلاعاتی از جمله پایگاه اطلاعات نشریات کشور، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پرتال جامع علوم انسانی، Ovid،Emerald ، PubMed، Science Direct و با استفاده از کلمات کلیدی تفکر انتقادی در کتابخانهها، موانع تفکر انتقادی و مؤلفه‌های تفکر انتقادی انجام شد. یافتهها: این مرور به ترسیم نمودار موانع رشد تفکر انتقادی در کتابخانهها جهت ایجاد بستر لازم جهت رشد این مهارت‌ها در چهار عرصه کاربران، کتابداران، منابع و سازمان کتابخانهها منجر شد. نتیجهگیری: کتابخانهها از یک طرف با تفکر و محصولات تفکر یعنی اطلاعات بیشترین ارتباط را دارند، و از سوی دیگر، تحلیل، ارزیابی، واضح‌سازی، طبقه‌بندی و مقایسه کردن که از مؤلفه‌های اساسی تفکر انتقادی هستند، در اغلب فعالیت‌های مرتبط با کتابخانهها نمود پیدا میکنند. از این‌رو ضروری است کتابخانهها خود را با مهارت‌های مورد نیاز کاربران خویش همچون تفکر انتقادی وسواد و مهارت‌های اطلاعاتی وفق دهند. در نتیجه، توجه به وضع کتابخانهها و شناسایی مشکلات و بازدارنده‌های قابل ملاحظه در راه ایجاد محیط مناسب پرورش تفکر انتقادی و غلبه بر آنها، لازم و بدیهی است.
مقاله پژوهشی
محمدرضا پورخانی؛ بیتا شادگار؛ علیرضا عصاره
دوره 6، 13، بهار و تابستان ، مرداد 1393، صفحه 51-68
چکیده
هدف: هدف از انجام این پژوهش، معرفی روش انتقال پایگاه دادههای رابطهای به آنتولوژی، دستهبندی منابع ورودی برای روش انتقال و بررسی مهمترین روشهای موجود در هر دسته است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش تحقیق کتابخانهای برای جمعآوری و بررسی مقالات موجود در زمینه انتقال پایگاه دادههای رابطهای به آنتولوژی استفاده ...
بیشتر
هدف: هدف از انجام این پژوهش، معرفی روش انتقال پایگاه دادههای رابطهای به آنتولوژی، دستهبندی منابع ورودی برای روش انتقال و بررسی مهمترین روشهای موجود در هر دسته است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش تحقیق کتابخانهای برای جمعآوری و بررسی مقالات موجود در زمینه انتقال پایگاه دادههای رابطهای به آنتولوژی استفاده شده است. یافتهها: پس از بررسی روشهای موجود برای انتقال پایگاه دادههای رابطهای به آنتولوژی، این روشها براساس منبع ورودی به سه دسته تقسیم شدند. منبع ورودی برای پایگاه داده رابطهای میتواند شمای رابطهای، مدلهای دادهای مفهومی و صفحات HTML باشد. سادهترین منبع قابل دسترسی که نیاز به همکاری مالک پایگاه داده ندارد، صفحات HTML مرتبط با پایگاه داده است. صفحات HTML ارتباط بین فرمهای وبسایت و پایگاه داده را برقرار میکنند ولی نمیتوان آنها را بهعنوان مدل واقعی پایگاه داده رابطهای در نظر گرفت، درنتیجه نمیتوان معانی نهفته در پایگاه دادههای رابطهای را از این منبع استخراج کرد. همچنین از نظر دسترسی به دادهها باید خاطر نشان کرد که بازیابی همهی رکوردهای پایگاه داده رابطهای از طریق وبسایت امری غیرممکن است. ساخت مدل مفهومی همیشه نخستین گام در فرآیند ایجاد پایگاه داده است، بنابراین ممکن است این مدل بیانگر آخرین تغییرات و اصلاحات پایگاه داده نباشد. همچنین برخی ابزارهای مدلسازی مفهومی پایگاه داده از همه ویژگیهای مدلهای مفهومی پشتیبانی نمیکنند. بنابراین ملاحضه میشود که شمای رابطهای بهترین منبع برای تولید آنتولوژی از پایگاه داده رابطهای است، هنگامی که ساختار پایگاه داده دردسترس و مالک پایگاه داده همکاری لازم را داشته باشد. نتیجهگیری: با توجه به بررسیهای انجام شده، بهترین منبع ورودی برای انتقال پایگاه دادههای رابطهای به آنتولوژی، شمای رابطهای است.
مقاله پژوهشی
رقیه حجازی؛ مرتضی کوکبی؛ سمیه علمدار
دوره 6، 13، بهار و تابستان ، مرداد 1393، صفحه 69-88
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوتهای موجود در میان فهرستنویسی پیش از انتشار چاپهای مختلف یک اثر و استانداردهای مورد استفاده، و همچنین تأثیر آنها بر بازیابی و گردهمآوری آثار انجام شد. روش/رویکرد پژوهش: روش این پژوهش از نوع مطالعه موردی است که در آن، برای نمونه فهرستبرگه‌های فیپای متعلق به چاپهای مختلف کتاب «خاطرات ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوتهای موجود در میان فهرستنویسی پیش از انتشار چاپهای مختلف یک اثر و استانداردهای مورد استفاده، و همچنین تأثیر آنها بر بازیابی و گردهمآوری آثار انجام شد. روش/رویکرد پژوهش: روش این پژوهش از نوع مطالعه موردی است که در آن، برای نمونه فهرستبرگه‌های فیپای متعلق به چاپهای مختلف کتاب «خاطرات یک الاغ» که از سال 1378-1390 هفت بار چاپ شده است، انتخاب شد. یافتهها: یافتههای حاصل از پژوهش نشان داد که تفاوتهای شناسایی شده در میان فهرستبرگهها، از یک سو بر بازیابی و گردهمآوری آثار و از سوی دیگر، بر اجرای الگوی اف.آر.بی.آر. در نظامهای ذخیره و بازیابی اطلاعات تأثیرگذار هستند. نتیجه: نتایج نشان میدهد که فهرستبرگه‌های فیپا ابزارهای مناسبی برای فراهمآوری نظامهای ذخیره و بازیابی اطلاعات نیستند، و اشکالات موجود در آنها دستیابی به کارکردهای اساسی فهرستهای کتابخانه را دچار مشکل میکند.
مقاله پژوهشی
فرامرز سهیلی؛ علی منصوری
دوره 6، 13، بهار و تابستان ، مرداد 1393، صفحه 89-106
چکیده
هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت سنجه مرکزیت شبکه اجتماعی هم‌نویسندگی موجود در بین مجلات شیمی ایران نمایه شده در پایگاه تامسون رویترز است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل شبکهای صورت گرفته است. جامعه پژوهش حاضر کلیه نویسندگانی ایرانی است که در 3 مجله ایرانی حوزه شیمی حداقل یک مدرک منتشر نموده‌اند.
نتیجهگیری: ...
بیشتر
هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت سنجه مرکزیت شبکه اجتماعی هم‌نویسندگی موجود در بین مجلات شیمی ایران نمایه شده در پایگاه تامسون رویترز است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل شبکهای صورت گرفته است. جامعه پژوهش حاضر کلیه نویسندگانی ایرانی است که در 3 مجله ایرانی حوزه شیمی حداقل یک مدرک منتشر نموده‌اند.
نتیجهگیری: نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که بین سنجههای مرکزیت رتبه، بینابینی، بردار ویژه و بینابینی جریان با بهرهوری پژوهشگران شیمی ایران رابطه وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که سنجههای مرکزیت، قدرت پیشبینی بهرهوری پژوهشگران شیمی ایران را دارند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که حدود 32 درصد واریانس متغیر بهرهوری پژوهشگران توسط متغیرهای مرکزیت تبیین میشود. همچنین نتایج حاکی از آن است که به طور کلی در شبکه اجتماعی هم‌نویسندگی پژوهشگران شیمی ایران ارتباطهای نسبتاً زیادی وجود دارد و از لحاظ سنجههای مرکزیت در مقایسه با سایر رشتههای علمی مثل سازمان و مدیریت، علم اطلاعات و برق و الکترونیک در سطح نسبتاً بالایی قرار دارند.
مقاله پژوهشی
ریور صباغی نژاد؛ غلامرضا رجبی؛ فاطمه رفیعی نسب
دوره 6، 13، بهار و تابستان ، مرداد 1393، صفحه 107-127
چکیده
هدف:مطالعۀ حاضر به بررسی تکنواسترس کتابداران دانشگاههای علوم پزشکی جندی شاپور و شهید چمران اهواز پرداخته است. روش:جامعۀ مورد مطالعه کارمندان شاغل در کتابخانههای مرکزی و دانشکدهای دانشگاه شهید چمران اهواز و کتابخانههای مرکزی، دانشکدهای و بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال 1392 میباشد. ابزار جمع ...
بیشتر
هدف:مطالعۀ حاضر به بررسی تکنواسترس کتابداران دانشگاههای علوم پزشکی جندی شاپور و شهید چمران اهواز پرداخته است. روش:جامعۀ مورد مطالعه کارمندان شاغل در کتابخانههای مرکزی و دانشکدهای دانشگاه شهید چمران اهواز و کتابخانههای مرکزی، دانشکدهای و بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال 1392 میباشد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده و برای تحلیل دادهها از بسته نرمافزاری آماری برای علوم اجتماعی(SPSS) استفاده شده است. همچنین سطح آلفا 01/0 در نظر گرفته شد. یافتهها:این مطالعه نشان داد که میان مؤلفه‌های تکنواسترس در آزمودنیهای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور و شهید چمران اهواز تفاوت معنادار وجود دارد. آزمون تعقیبی Post-Hocنشان داد که بالاترین میانگینها هم در دانشگاه علوم پزشکی و هم در دانشگاه شهید چمران مربوط به مؤلفه اضافهبار فنآوری بوده است. نتیجهگیری:یافتههای این پژوهش نشان داد که فقط در مؤلفۀ هجوم فنآوری و نه در سایر مؤلفهها بین آزمودنیهای مرد و زن تفاوت معناداری دیده میشود. همچنین ملاحظه شد که از میان مؤلفه‌های تکنواسترس، مؤلفه‌های اضافه بار فنآوری در کتابداران دو دانشگاهمیانگین بیشتر و در نتیجه نیاز به توجه بیشتری دارد.
