علمی پژوهشی
فاطمه احمدی نسب
چکیده
هدف: در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت و نقش چکیده در مقالات علمی و اهمیت ذخیره و بازیابی آن در نظام‌های بازیابی اطلاعات، به یکی از مسائل زبانی نگارش چکیده، یعنی انسجام، به طور اخص انسجام دستوری پرداخته شده است. روش شناسی: 504 چکیده از نشریات برتر پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از حوزه‌های عام هفتگانه موضوعی علوم بر اساس نظریه انسجام ...
بیشتر
هدف: در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت و نقش چکیده در مقالات علمی و اهمیت ذخیره و بازیابی آن در نظام‌های بازیابی اطلاعات، به یکی از مسائل زبانی نگارش چکیده، یعنی انسجام، به طور اخص انسجام دستوری پرداخته شده است. روش شناسی: 504 چکیده از نشریات برتر پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از حوزه‌های عام هفتگانه موضوعی علوم بر اساس نظریه انسجام هالیدی- حسن (1976) با روش تحلیل محتوا مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها: بیشترین عوامل انسجامی به کار رفته در چکیده‌های مقالات نشریات مورد بررسی، را به ترتیب ارجاع، ربط، حذف و جانشینی تشکیل می‌دهد. در ضمن، در چکیده‌های مقالات حوزه علوم پایه و علوم انسانی بیش از 5 حوزه دیگر، عامل انسجامی به کار رفته است و چکیده‌های حوزه علوم پزشکی از کمترین میزان عوامل انسجامی بهره برده است. از یافته‌های دیگر پیشنهاد افزایش نکات زبان‌شناختی انسجام به دستورالعمل‌های چکیده‌نویسی ایزو 214-1976است. نتیجه گیری: به علت تعداد اندک عوامل انسجامی در برخی از چکیده‌های نشریات علمی، خوانایی و درک مطلب آنها کاهش یافته است. به منظور افزایش خوانایی چکیده‌ها استفاده از عوامل انسجامی توصیه میشود. پژوهشگران و نویسندگان مقالات با مطالعه این پژوهش و پژوهش‌های مشابه به اهمیت و ضرورت توجه به مباحث زبان‌شناختی مقالات پی برده و مخصوصاً با توجه به اهمیت چکیده، می‌توانند معیارها و ملاک‌های انسجامی و زبانی به دست آمده در پژوهش حاضر را در مورد چکیده‌های مقالات خود لحاظ کنند تا با بهبود وضعیت زبانی آنها، خوانایی و در نتیجه امکان مشاهده و بازیابی مقالات خود را توسط پژوهشگران دیگر افزایش دهند.
علمی پژوهشی
علی منصوری؛ ملیحه سلیمیان ریزی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر جذب و توسعه مشارکت‌های مردمی و چرایی عدم مشارکت مردم در حوزه کتابخانهها از دیدگاه خیرین پرداخته و راهکارهای عملی به منظور برنامه‌ریزی در راستای جذب مشارکت‌های مردمی ارائه شد. روش شناسی: پژوهش حاضر به روش تحقیق کیفی انجام شده است. خیرین شهر اصفهان به عنوان جامعه پژوهش در نظر گرفته شدند که ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر جذب و توسعه مشارکت‌های مردمی و چرایی عدم مشارکت مردم در حوزه کتابخانهها از دیدگاه خیرین پرداخته و راهکارهای عملی به منظور برنامه‌ریزی در راستای جذب مشارکت‌های مردمی ارائه شد. روش شناسی: پژوهش حاضر به روش تحقیق کیفی انجام شده است. خیرین شهر اصفهان به عنوان جامعه پژوهش در نظر گرفته شدند که از بین آنها پنج نفر قابل دسترس و آشنا با حوزه کتابخانهها و آموزشی، پژوهشی، تحقیقاتی و درمانی به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. یافته ها: یافتهها نشان داد که مشارکت در حوزه کتابخانهها و کتابخانه سازی نسبت به سایر حوزهها از جمله بهداشت و درمان و آموزش و پرورش از اقبال کمتری برخوردار است. عدم احساس نیاز جامعه به کتابخانه، پایین بودن سرانه مطالعه، فقدان اطلاع‌رسانی و تبلیغات در خصوص اقدامات و سودمندی کتابخانهها، عدم آشنایی خیرین با رسالت‌های کتابخانهها و عدم درخواست مسئولین امر از خیرین جهت فعالیت در این حوزه، از دلایل اصلی مشارکت پایین در این حوزه محسوب میشوند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش تبیین کارآمدی و سودمندی هر حوزه از جمله خدمات کتابخانهها به عنوان اصل اصلی و پایه و تبلیغات و اطلاع-رسانی و درخواست‌های فراگیر در این راستا منجر به افزایش مشارکت‌های مردمی خواهد شد.
علمی پژوهشی
مهدی محمدی؛ سمیه پناهی؛ سمیه پروین
چکیده
چکیده هدف: هدف از تحقیق حاضر بررسی منابع سرفصل‌های درسی کارشناسی ارشد سه گرایش «مطالعات کتابخانه‌های عمومی»، « مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی» و «مدیریت کتابخانه‌های دیجیتالی» است. روششناسی: پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است که با استفاده از روش «تحلیل محتوا» انجام شده است. برای گردآوری داده‌ها از سیاهه وارسی ...
بیشتر
چکیده هدف: هدف از تحقیق حاضر بررسی منابع سرفصل‌های درسی کارشناسی ارشد سه گرایش «مطالعات کتابخانه‌های عمومی»، « مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی» و «مدیریت کتابخانه‌های دیجیتالی» است. روششناسی: پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است که با استفاده از روش «تحلیل محتوا» انجام شده است. برای گردآوری داده‌ها از سیاهه وارسی استفاده شد. یافتهها: درمجموع 525 منبع برای هرسه گرایش معرفی شده است. که 443 عنوان کتاب، 79 عنوان مقاله و 3 عنوان پایان‌نامه بوده و 297 منبع فارسی و 228 منبع انگلیسی بود. بیشترین منابع فارسی برای گرایش «مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی» و بیشترین منابع خارجی برای گرایش «مدیریت کتابخانه‌های دیجیتال» پیشنهاد شده است. 52 درصد از کتب معرفی شده در رده Z قرار دارند. سپس، ردههای H و Q (علوم) بیشترین قرابت را با حوزه کتابداری داشتند. پرتکرارترین منابع پیشنهادی نیز برای سرفصل مشترک «مبانی کتابداری و علم اطلاعات» بود.نتیجهگیری: از نتایج می‌توان به ارائه سرفصلها و منابع تکراری، انتخاب منابع پیشنهادی از آثار پیشکسوتان و نویسندگان جوان به ترتیب برای سرفصل‌های پایه و جدید و متفاوت بودن منابع و سرفصل حوزه دیجیتال نسبت به دو گرایش دیگر اشاره کرد.
علمی پژوهشی
مریم صابری؛ محسن نوکاریزی؛ محمد حسین دیانی
چکیده
هدف:. هدف پژوهش حاضر، تعیین موقعیت متغیرهای اصلی مدل یکپارچه پذیرش و بهرهگیری از فناوری (انتظار عملکرد، انتظار تلاش، نفوذ اجتماعی، و تسهیل شرایط، رفتار هدفمند، و استفاده) در میان کاربران پایگاههای اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران است. روش: پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و در سطح تحلیلی و به شکل میدانی انجام شده است. ...
بیشتر
هدف:. هدف پژوهش حاضر، تعیین موقعیت متغیرهای اصلی مدل یکپارچه پذیرش و بهرهگیری از فناوری (انتظار عملکرد، انتظار تلاش، نفوذ اجتماعی، و تسهیل شرایط، رفتار هدفمند، و استفاده) در میان کاربران پایگاههای اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران است. روش: پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و در سطح تحلیلی و به شکل میدانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه کاربران بالقوه مجموعه پایگاههای اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران بودند که با روش نمونهگیری تصادفی ساده، 325 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه تهیه شده توسط ونکاتش و همکارانش بود که روایی (تطبیق ترجمه فارسی به انگلیسی) و پایایی بر روی آن انجام شد. یافتهها: یافتهها نشان داد که از میان متغیرهای اصلی مدل یکپارچه پذیرش و بهرهگیری، براساس میانگین نظر کاربران پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، متغیر «انتظار عملکرد»، نمره و امتیاز بالاتری را کسب کرده است. همچنین مقایسه میانگین متغیرهای مدل در دو گروه متغیر مستقل و وابسته، نشان داد که متغیر «انتظار تلاش» نسبت به سه متغیر وابسته دیگر تأثیرگذاری بیشتری بر پذیرش و استفاده از مجموعه پایگاههای اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران داشته است. در مقایسه وضعیت متغیرهای پذیرش و بهرهگیری از فناوری با سطح متوسط، همه متغیرها به استثنای متغیر استفاده (کاربر) بالاتر از سطح متوسط قرار داشتند. نتیجهگیری: بهنظر می رسد که مجموعه پایگاههای اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران از لحاظ متغیرهای پیشبینیشده درمدل یکپارچه پذیرش و بهرهگیری از فناوری در سطح مطلوب و بالاتر از متوسط قرار دارند. با اینحال تلاش برای بهبود مستمر این مجموعه برای افزایش سطح پذیرش و بهرهگیری ضروری بهنظر میرسد.
علمی پژوهشی
مهدی رحمانی؛ امیر رضا اصنافی؛ محمدامین عرفان منش
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی میزان صحت استنادی پایان‌نامه‌های دفاع شده دانشگاه شهید بهشتی بود. روش: روش پژوهش تحلیلی پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام پایان‌نامه‌های دفاع شده دانشگاه شهید بهشتی به تعداد 6251 پایان‌نامه بود. میزان کل استنادهای پایان‌نامه‌های مورد بررسی برابر با 287269 استناد بود که بر اساس فرمول کوکران با ضریب اطمینان ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی میزان صحت استنادی پایان‌نامه‌های دفاع شده دانشگاه شهید بهشتی بود. روش: روش پژوهش تحلیلی پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام پایان‌نامه‌های دفاع شده دانشگاه شهید بهشتی به تعداد 6251 پایان‌نامه بود. میزان کل استنادهای پایان‌نامه‌های مورد بررسی برابر با 287269 استناد بود که بر اساس فرمول کوکران با ضریب اطمینان 98 درصد تعداد 2381 استناد به‌عنوان نمونه مورد بررسی در پژوهش حاضر انتخاب شد. روش نمونهگیری به‌صورت طبقه‌ای تصادفی بود. با توجه به مؤلفه‌های دانشکده، سال دفاع، جنسیت مقطع تحصیلی، نوع مدرک استنادی و زبان مدرک استنادی تعداد 8 استناد از هر پایان‌نامه از نظر مطابقت با شیوه‌نامه استنادی مورد استفاده، انتخاب شد. روش گردآوری داده‌ها، مشاهده مستقیم و جستجوی استنادها از طریق پایگاههای اطلاعاتی و موتورهای جستجو بود. ابزار گردآوری داده‌ها سیاهه وارسی محقق ساخته بود که بر اساس پژوهش آزاده، واعظ و قریب (1388) تهیه گردید. یافتهها: با توجه به اینکه برخی از پایان‌نامه‌ها تعدادی از منابع استنادی را نداشتند از تعداد 2381 استناد، تعداد 1951 استناد مورد بررسی قرار گرفت. از تعداد استنادهای مورد بررسی 68 استناد بازیابی نشدند و استناد کور بودند. نتایج پژوهش نشان داد که بین خطای استنادی منابع بر اساس نوع منبع استنادی، زبان منبع استنادی، مقطع تحصیلی، دانشکده و سال دفاع پایان‌نامه تفاوت آماری معناداری وجود دارد؛ اما مؤلفه جنسیت بر میزان صحت استنادی پایان‌نامه‌ها تأثیر قابل توجهی ندارد. نتیجهگیری: عوامل مختلفی را می‌توان در بروز وضعیت نامطلوب استناددهی در پایان‌نامه‌ها برشمرد. اعمال راهکارهایی از جمله تخصیص بخشی از نمره پایان‌نامه به صحت استنادهای ارائه شده، برگزاری کارگاه‌های آموزشی استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت منابع و تشکیل واحدی در دانشگاه جهت بررسی استنادهای پایان‌نامه‌ها؛ پیشنهاد می‌گردد.
علمی پژوهشی
سعیده خلیلیان؛ عاصفه عاصمی
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر، تعیین امکان استفاده از یک سیستم خبره تصمیم یار مبتنی بر تکنیک فازیMCDM جهت کمک در بازیابی و انتخاب منابع اطلاعاتی در پایگاه اطلاعاتی ایرانداک توسط کاربران نهایی بوده است. روش: پژوهش توصیفی-پیمایشی بوده و جمعآوری داده با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس نظرات دانشجویان دکترای علم اطلاعات دانش ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر، تعیین امکان استفاده از یک سیستم خبره تصمیم یار مبتنی بر تکنیک فازیMCDM جهت کمک در بازیابی و انتخاب منابع اطلاعاتی در پایگاه اطلاعاتی ایرانداک توسط کاربران نهایی بوده است. روش: پژوهش توصیفی-پیمایشی بوده و جمعآوری داده با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس نظرات دانشجویان دکترای علم اطلاعات دانش شناسی و متخصصین ارشد پایگاه اطلاعاتی ایرانداک انجام شد. پس از تعیین معیارها و دریافت نظرات، برای بررسی معیارهای شناسایی از تکنیک فازی MCDM و روش تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده شد. انجام محاسبات، ترسیم نمودارها و شکلها با استفاده از نرم افزار اکسل انجام شد. یافتهها: یافتهها نشان داد که رتبهبندی شاخصهای بازیابی و انتخاب منابع اطلاعاتی براساس تکنیک AHP عبارتند از: به هنگام بودن با ترجیح0.196429 مستند بودن منابع اطلاعاتی با ترجیح 0.173154 وضعیت خروجی منبع اطلاعاتی با ترجیح 0.1164145 ارزش و کیفیت منابع با ترجیح0.02700342 به ترتیب در اولویتهای اول تا چهارم قرار گرفتند. همچنین مشخص گردید پایگاه ایرانداک امکان الحاق سیستم خبره تصمیم با رو یکرد فازی MCDM جهت کمک در بازیابی و انتخاب منابع اطلاعاتی را می تواند داشته باشد. نتیجهگیری: با توجه به یافته های موجود از این پژوهش می توان به این حقیقت اذعان کرد که سیستم خبره جهت بازیابی و انتخاب منابع اطلاعاتیامکان پذیر است، اما باید راه طولانی را بپیماید تا سیستم ایده آل خبره به دست آید و برای رسیدن به این نقطه باید گامهایی برداشته شود که مهمترین آنها عبارت است از: نمایه سازی معتایی متون و طبقه بندی اطلاعات ، ایجاد اصطلاحنامه های متناسب با سیستمهای خبره و ایجاد پایگاههای اطلاعاتی براساس سیستم خبره.
علمی پژوهشی
منصور کوهی رستمی؛ حمید قاضی زاده؛ نگار موری بختیاری
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر آن است که تأثیر مهارت‌های ارتباطی کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان با میانجی‌گری هوش فرهنگی بر مدیریت ارتباط با مراجعان را بررسی نماید.روش: روش پژوهش پیمایشی است؛ از مدل‌یابی معادلات ساختاری ((SEM جهت آزمون فرضیه‌ها و برازندگی مدل استفاده شد. جامعه‌ی آماری 380 نفر از کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر آن است که تأثیر مهارت‌های ارتباطی کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان با میانجی‌گری هوش فرهنگی بر مدیریت ارتباط با مراجعان را بررسی نماید.روش: روش پژوهش پیمایشی است؛ از مدل‌یابی معادلات ساختاری ((SEM جهت آزمون فرضیه‌ها و برازندگی مدل استفاده شد. جامعه‌ی آماری 380 نفر از کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان هستند که پرسشنامه بین 200 نفر از آنان توزیع و در نهایت 181 نفر در پژوهش مشارکت داشتند. ابزار اندازه‌گیری سه پرسشنامه، هوش فرهنگی آنگ و همکاران (2004)، مهارت های ارتباطی بارتون (1990) و مدیریت ارتباط با مشتری سین و همکاران (2005) است.یافتهها: نتایج حاصل از تحلیل t تک نمونه‌ای نشان داد که میانگین نمره مهارت‌های ارتباطی، هوش فرهنگی و مدیریت ارتباط با مشتری به طور معنی-داری (001/0>p) از نمره برش کمتر است؛ که نشان می‌دهد که نمونه‌ی پژوهش از نظر مهارت‌های ارتباطی، هوش فرهنگی و مدیریت ارتباط با مشتری در وضعیت نامطلوبی به سر می‌برند. ضرایب مسیر مهارت‌های ارتباطی بر هوش فرهنگی، مهارت‌های ارتباطی و هوش فر هنگی بر مدیریت ارتباط با مشتری به ترتیب با 817/0، 495/0 و 320/0 به دست آمد که در سطح خطای استاندارد معنی‌دار بوده و با احتمال 95/0 می‌توان بیان نمود که مهارت‌های ارتباطی و هوش فرهنگی بر مدیریت ارتباط با مشتری مؤثر هستند.
علمی پژوهشی
فریبرز درودی؛ مژده سلاجقه؛ عادل سلیمانی نژاد؛ نسرین قادری نیکو
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی محیط رابط وبگاه کتابخانه ملی ج.ا. ایران و میزان مطابقت این وبگاه با مولفه‌های نیلسُن با رویکرد مکاشفه‌ای است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی با رویکرد ارزیابی مکاشفه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی از نوع محقق ساخته و براساس مدل نیلسُن، شامل ده معیار اصلی و مولفه‌های فرعی آن بود. این ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی محیط رابط وبگاه کتابخانه ملی ج.ا. ایران و میزان مطابقت این وبگاه با مولفه‌های نیلسُن با رویکرد مکاشفه‌ای است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی با رویکرد ارزیابی مکاشفه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی از نوع محقق ساخته و براساس مدل نیلسُن، شامل ده معیار اصلی و مولفه‌های فرعی آن بود. این سیاهه وارسی در دو بخش تنظیم شده، بخش اول شامل مشخصات کلی فرد، از جمله میزان تحصیلات و رشته تحصیلی است، و بخش دوم سوالهای مربوط به ویژگیها و عناصر محیط رابط وبگاه‌ها مورد بررسی است. جامعه آماری این پژوهش 37 نفر از متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی است. یافتهها: بر اساس یافته‌های پژوهش میزان مطابقت محیط رابط با مولفه‌های" وضعیت واضح بودن و قابل‌رویت بودن نظام"،" همخوانی بین نظام با دنیای واقعی" ،" ثبات و یکدستی"، "جنبه‌های زیبایی‌شناختی و طراحی ساده"،"تشخیص به‌جای یادآوری پیام‌ها" زیاد است. همچنین در مولفه‌های "کنترل و آزادی عمل کاربر"، "کمک به کاربر در جلوگیری و اصلاح خطاها"،" انعطاف‌پذیر و کارایی نظام"،"راهنمایی و مستندسازی" در حد متوسط و میزان مطابقت با مولفه "پیشگیری از خطا" بسیار کم است. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد میزان همخوانی محیط رابط وبگاه کتابخانه ملی ج.ا.ایران با 10 مولفه نیلسُن، به‌طور کلی بالاتر از حد متوسط است. این وبگاه در برخی از معیارهای مدل نیلسُن از سطح مطلویی برخوردار نبود. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که رابط‌کاربر وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا. ایران با ارزشیابی نظام نیلسُن از دید کاربران بصورت معناداری با ارزشیابی نظام نیلسُن مطابقت دارد. با توجه به اهمیت معیار کمک به کاربر در شناسایی و اصلاح خطاها به نظر میرسد طراحان وبگاه کتابخانه ملی باید تأکید بیشتری بر مؤلفه‌های کمک به کاربران برای شناسایی خطا و اصلاح آن، مطلع ساختن کاربران از خطاهای احتمالی و موارد کاربردی داشته باشند تا بدین‌وسیله این معیار به وضعیت مطلوب و مورد انتظار کاربران برسد. همچنین امکانات راهنمایی و کمک باید بگونه‌ای باشد که اطلاعات مناسبی را درباره چگونگی انجام جست‌وجوی موفق را در اختیار کاربران قرار دهد. علاوه بر آن، ضرورت دارد تا ویرایش و اصلاح مشکلات رابط‌کاربر وبگاه در دستور کار مسوولان ذیربط قرار گیرد. افزایش آگاهی متخصصان علم اطلاعات در زمینه ویژگی‌های رابط‌کاربر وبگاه‌ها از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی برای همکاری بهتر با طراحان وبگاه به کیفیت آن یاری می‌رساند.
علمی پژوهشی
نرگس نشاط؛ زهرا سادات عالمی
چکیده
هدف: مقایسه بروندادهای اعضای هیات علمی علم اطلاعات و دانش شناسی در مراکز پژوهشی دولتی ایران و تعیین عوامل تاثیرگذار بر آن
روششناسی: برای ارزیابی بروندادهای علمی از پیمایش استفاده شد ؛ سپس با استفاده از تحلیل محتوای کیفی و رویکرد استقرایی عوامل بازدارنده تولید آثار علمی از میان متون مرتبط با موضوع استخراج و در قالب ...
بیشتر
هدف: مقایسه بروندادهای اعضای هیات علمی علم اطلاعات و دانش شناسی در مراکز پژوهشی دولتی ایران و تعیین عوامل تاثیرگذار بر آن
روششناسی: برای ارزیابی بروندادهای علمی از پیمایش استفاده شد ؛ سپس با استفاده از تحلیل محتوای کیفی و رویکرد استقرایی عوامل بازدارنده تولید آثار علمی از میان متون مرتبط با موضوع استخراج و در قالب پرسشنامه طراحی گردید . تحلیلهای آماری با برناه اکسل و نرم‌افزار اس.پی.اس.اس/ 16انجام شد.
یافتهها: گرایش به تولید مقاله بیش از سایر اقلام اطلاعاتی است. زبان فارسی در تولیدات آمار بالاتری دارد . بیشترین سرانه تولید مربوط به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی است. پس از آن پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران قرار دارد. اما از نظر تعداد برونداد علمی، مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری شیراز و بعد از آن سازمان اسناد و کتابخانه ملی بیشترین رتبه را داشتهاند .
نتیجهگیری: اعضای هیأت علمی مرکز بنیاد دایرهالمعارف اسلامی، مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری شیراز، و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیشترین موانع فردی ؛ اعضای هیأت علمی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، بنیاد دایرهالمعارف اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیشترین موانع برونسازمانی؛ و اعضای هیأت علمی در مراکز پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، و بنیاد دایره المعارف اسلامی و سازمان اسناد و کتابخانه ملی بیشترین موانع درون‌سازمانی را داشتهاند. لذا مسئولان این مراکز میبایست در جهت فراهم سازی مقدمات رشد برونداد علمی و کاستن موانع موجود اقدام نمایند.
علمی پژوهشی
زهراسادات سجادی
چکیده
هدف سنجش رابطه توانمندسازی سازمانی و عملکرد رقابتی در کتابخانه‌های سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و همه کتابداران(104 نفر) جامعه آماری پژوهش را تشکیل داده‌اند که 100 نفر پرسشنامه‌ها را تکمیل کرده‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بود. برای سنجش روایی پرسشنامه‌ها از روش روایی صوری ...
بیشتر
هدف سنجش رابطه توانمندسازی سازمانی و عملکرد رقابتی در کتابخانه‌های سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و همه کتابداران(104 نفر) جامعه آماری پژوهش را تشکیل داده‌اند که 100 نفر پرسشنامه‌ها را تکمیل کرده‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بود. برای سنجش روایی پرسشنامه‌ها از روش روایی صوری و شیوه توافق داوران و برای سنجش پایایی پرسشنامه‌ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاد شد. یافته‌های پژوهش: میانگین کل نمره توانمندسازی سازمانی در جامعه پژوهش 76/3 از 5 بوده است. مؤلفه عملکرد مالی میانگین حاصل 229/0 پایین‌تر از میانگین نظری بوده است. نتایج پژوهش نشان داد با افزایش عملکرد رقابتی در کتابخانهها، توانمندی آنها نیز افزایش می‌یابد. و عملکرد رقابتی زنان به نسبت مردان بالاتر بوده است. تفاوتی به لحاظ نمرات عملکرد رقابتی بین گروه‌های مختلف سنی و نظرات گروه‌های مختلف تحصیلی راجع به عملکرد رقابتی و بین نمرات عملکرد رقابتی از منظر گروه‌های مختلف با توجه به سابقه شغلی وجود نداشت. مشارکت‌کنندگان با رشته تحصیلی کتابداری می‌توان گفت این گروه عملکرد رقابتی کتابخانه‌های موردبررسی به‌طور معنی‌داری بالاتر از گروه با رشته تحصیلی غیر کتابداری ارزیابی کرد.
نامه به سردبیر
فاطمه مسعودی
چکیده
نکته ها و گفته ها اهمیت استفاده از واژه‌های برگرفته از عنوان و چکیده مقالات در نمایه سازی و تاثیر آن بر بازیابی فاطمه مسعودی مقدمه در عصر کنونی، عدم توازن میان زمان محدودی که بشر برای دسترسی به اطلاعات در اختیار دارد و جریان نامحدود اطلاعات، سبب شده است سازماندهی و بازیابی اطلاعات و روش‌های سازماندهی از جمله نمایه‌سازی ...
بیشتر
نکته ها و گفته ها اهمیت استفاده از واژه‌های برگرفته از عنوان و چکیده مقالات در نمایه سازی و تاثیر آن بر بازیابی فاطمه مسعودی مقدمه در عصر کنونی، عدم توازن میان زمان محدودی که بشر برای دسترسی به اطلاعات در اختیار دارد و جریان نامحدود اطلاعات، سبب شده است سازماندهی و بازیابی اطلاعات و روش‌های سازماندهی از جمله نمایه‌سازی آثار اهمیتی دوچندان بیابد. درواقع نمایه‌ها یکی از همان ابزارهایی است که در پی تلاش بشر به‌منظور صرفه‌جویی در وقت و سهولت در بازیابی اطلاعات پدید آمد و سبب شد نمایه‌سازی به یک فرایند مهم در حوزه بازیابی اطلاعاتی تبدیل گردد. بهطوری که هر زمان به اطلاعات نظاممند، سازمان یافته، قابل بازیابی و قابل استفاده نیاز است، نیاز به نمایه‌سازی نیز برجسته میشود (Shah, 2016). اساس و بنیان نمایه و نمایه‌سازی را کلیدواژه‌ها تشکیل می‌دهند. درواقع کلیدواژه‌ها همان پل‌های ارتباطی میان محتوای متون و کاربران هستند که سهولت دسترسی را برای کاربران فراهم می‌نمایند. به‌عبارتی‌دیگر همان نقشی که نورون‌های ارتباطی در بدن انسان برای انتقال انواع پیام‌ها ازجمله پیام‌های عصبی، حسی و حرکتی به گیرنده‌ها دارند را نیز می‌توان برای کلیدواژه‌ها متصور شد. از این رو براساس دستورالعمل‌های نگارش مجلات، نویسندگان موظفند به‌عنوان نخستین افرادی که از طریق واژه‌های نمایهای، یک اثر را برچسبگذاری میکنند کلیدواژههایی را برای درج در انتهای چکیده اثر خود انتخاب کنند. با توجه به اینکه کلیدواژه‌ها ابزاری هستند که اطلاعات نهفته در یک متن را در قالب مینیاتوری انتقال می‌دهند، لازم است از بخشهایی از مقاله انتخاب شوند که محتوای اثر را در قالبی بسیار ساده و فشرده به تصویر کشیدهاند. براساس آنچه که در ادامه ذکر میشود، عنوان و چکیده اثر همان دو عنصری هستند که از چنین مشخصاتی برخوردارند. عنوان مهمترین عنصر هر مقاله علمی و یادآور اصلی موضوعات مقاله است. عنوان است که در زمان جستجوی متون توسط کاربران به عنوان منبع اصلی اطلاعات برای قضاوت ربط استفاده میشود (Soler, 2007). همچنین، در میان صدها مقالهای که در هر سال در هر رشته علمی منتشر میشود و بر سر خوانده شدن با یکدیگر رقابت میکنند، عنوان نقش مهمی در بازاریابی مقاله ایفا می‌کند (Jamali & Nikzad, 2011). لذا، اگر عنوان برجسته شود، بهترین خدمت را به موضوع می‌کند. اکثر خوانندگان در جستجوی راهنماهای موضوعی هستند و در این راه عنوان اولین چیزی است که به آن علاقه و توجه نشان می‌دهند. عنوان خوب می‌تواند ابزاری کلیدی در تعیین اطلاعات برای بازیابی باشد و استفاده‌کنندگان این مطلب را آموخته‌اند. قسمت عمده عنوان‌های خوب از واژه‌هایی تشکیل میشود که بیانگر محتوا هستند و اغلب استفاده‌کنندگان برای تصمیم‌گیری و تعیین نیاز خود به یک مقاله به‌عنوان آن اثر متکی خواهند بود. به طور کلی، عنوان‌ها و عنوان‌های فرعی مقالات کلیدهای مهمی برای دانستن محتوای موضوعی آن مقالات به دست می‌دهند. هدف عنوان رساندن نوعی درک و فهم از موضوع اصلی مقاله به خواننده بالقوه است (کلیولند، 1385). از طرف دیگر، چکیده شرح مختصری از عناصر اصلی متن یک اثر است. چکیده معمولا آخرین بخشی است که توسط نویسنده نگاشته میشود اما نخستین بخشی است که در مقاله میآید و توسط سردبیران و داوران مطالعه میشود؛ بنابراین باید یک تصویر کلی از متن و تحقیق انجام شده فراهم کند. علاوه بر آن، باید در عین مختصر و مفید بودن جامع باشد. چکیده به طور کلی تمام جنبه‌های تحقیقاتی یک اثر را از جمله زمینه، اهداف، روشها، نتایج و یافتهها را در خلاصهترین شکل بیان می‌کند (Dewan & Gupta, 2016). چکیده‌های خوب می‌توانند نشانگرهای اصلی محتوای موضوعی باشند. در این چکیده‌ها مواد حاشیه‌ای کنار گذاشته میشود و به موضوعات کلیدی مقاله پرداخته میشود. در چکیده‌های خوب اکثر واژه‌ها به مقدار زیادی محتوای موضوعی را ارائه می‌دهند. (کلیولند، 1385) بنابراین درصورتیکه عناوین و چکیده‌ها به‌درستی نگاشته شوند حاوی اصطلاحاتی غنی از موضوعات اصلی و مهم متن هستند که از آنها می‌توان برای نمایه‌سازی اثر استفاده کرد، اما استفاده از واژه‌های نمایهای عنوان و چکیده چگونه بر بازیابی اطلاعات اثر می‌گذارد؟ نرم‌افزارهای جستجو مدارک بازیابی شده را بر اساس دو ویژگی مهم رتبهبندی میکنند: الف) محل درج کلیدواژه: همانطور که به طور مثال وقتی کاربری در یک کتابخانه به دنبال منابعی در مورد «ایران» باشد، کتابدار در نخستین گام به دنبال کتاب‌هایی با این عنوان می‌گردد، موتور کاوش نیز دقیقاً همین کار را انجام می‌دهد؛ یعنی به دنبال صفحات وبی یا مدارکی می‌گردد که در بخش عنوان آنها واژه مورد نظر درج‌شده باشد. به این صفحات یا مدارک اولویت بیشتری می‌دهد و آنها را به‌عنوان مرتبط‌ترین منابع بازیابی شده رتبهبندی می‌کند. در گام بعدی، موتور کاوش صفحاتی را می‌یابد که در آن کلیدواژه در چند بند اول (در نزدیک‌ترین مکان نسبت به‌عنوان) ذکرشده باشد. بدیهی است درج کلیدواژه در بندهای ابتدایی صفحه ازنظر موتور کاوش دارای ارجحیت است (منتظر، 1381). ب) دفعات تکرار (بسامد): یکی دیگر از عوامل تعیین‌کننده در سنجش میزان مرتبط بودن مدرک بازیابی شده، دفعات تکرار کلیدواژه یا عبارت مورد جستجو در آن مدرک است. اغلب موتورهای کاوش میزان تکرر کلیدواژه‌ها را نسبت به سایر واژه‌های موجود در صفحات وب می‌سنجند و واژگانی را که از بسامد بیشتری برخوردار باشند به‌عنوان واژگان دارای ربط و تناسب بیشتر معرفی میکنند (منتظر، 1381). همچنین، مشابه با آنچه در بالا ذکر شد، بازیابی مقالات پایگاههای اطلاعاتی علمی معتبر نیز اساسا به وسیله جستجوی کلیدواژههایی که در عنوان و چکیده قرار دارند انجام میشود (Ferreira, Locali, Lapin & Hochman, 2011). چنانچه ملاحظه میشود، عناوین و چکیده‌های آثار از بخش‌های مهمی هستند که هنگام نمایه‌سازی باید به آنها توجه نمود. به علاوه، تکرار واژه‌های موجود در این بخشها در بخش واژه‌های کلیدی سبب میشود بسامد واژگان بالاتر رود و به این طریق سبب بازیابی می‌گردند (منتظر، 1381). نتیجهگیری نگارش عنوان مناسب و چکیده صحیح همراه با استفاده از واژه‌های موجود در عنوان و چکیده بر افزایش رویت پذیری مقالات نویسندگان در پایگاههای معتبر علمی موثر است. فهرست منابع کلیولند، دونالد. (1385). درآمدی بر نمایه سازی و چکیده نویسی. (حسینی، مهدی، مترجم). تهران: چاپار. منتظر، غلامعلی. (1381). موتورهای کاوش اینترنت: (درآمدی بر بازاریابی بهینه اطلاعات). تهران: کویر. Dewan, P. & Gupta, P. (2016). Writing the title, abstract and introduction: looks matter. Indian Pediatr, 53, 235–41. Ferreira, L. M., Locali, R. F., Lapin, G. A. F. & Hochman, B. (2011). Importance to include the term superficial musculoaponeurotic system in medical subject headings and in the international anatomical nomenclature. Acta Cirurgica Brasileira, 26(3), 242–246. Jamali, H. R. & Nikzad, M. (2011). Article title type and its relation with the number of downloads and citations. Scientometrics, 88(2), 653–661. Shah, N. S. (2016). Review of Indexing Techniques Applied in Information Retrieval. Pakistan Journal Of Engineering, Technology & Science, 5(1). Soler, V. (2007). Writing titles in science: An exploratory study. English for Specific Purposes, 26(1), 90–102.
