نامه به سردبیر
امین زارع
چکیده
پی‌بردن به اندیشه‌های نویسندگان، نخبگان و متفکران یکی از دغدغه‌های مهم بشر است. شاید یکی از بهترین راه‌ها برای درک اندیشه-ها و منظومه فکری یک فرد، استفاده از رویکردهای کیفی و مصاحبه عمیق با فرد مورد نظر باشد. می توان گفت آنچه می‌نویسیم با آنچه می‌خوانیم و به آن استناد می‌کنیم رابطه مفهومی دارد. لذا همان گونه که می‌توانیم با ...
بیشتر
پی‌بردن به اندیشه‌های نویسندگان، نخبگان و متفکران یکی از دغدغه‌های مهم بشر است. شاید یکی از بهترین راه‌ها برای درک اندیشه-ها و منظومه فکری یک فرد، استفاده از رویکردهای کیفی و مصاحبه عمیق با فرد مورد نظر باشد. می توان گفت آنچه می‌نویسیم با آنچه می‌خوانیم و به آن استناد می‌کنیم رابطه مفهومی دارد. لذا همان گونه که می‌توانیم با تحلیل اسناد به متن پی ببریم، احتمالا با بررسی و تحلیل منابع مورد استفاده در آثار یک فرد می‌توانیم دانش وی، خواه دانش مکتوب و عیان، خواه آنچه در عقبه ذهن اندیشمند باقی می‌ماند و فرصت بروز و به عینیت رسیدن نمی‌یابد را درک کرده و بشناسیم.احتمالا میتوان با تحلیل جامع پیرامون استنادات به کار رفته در نوشته‌های یک فرد و لحاظ نمودن فرض ارتباط بین سند و متن، به اندیشه‌های مطرح شده توسط فرد پی برد. استفاده از تحلیل استنادی به منظور مطالعه روابط مفهومی بین سند و متن مسبوق به سابقه است اما تا کنون پژوهشی با استفاده از این روش و با هدف شناخت و کشف منظومه‌ی دانش و سپهر اندیشه‌ای صاحب متن انجام نشده است. استفاده از این رویکرد جدید پژوهشی، علاوه بر بررسی آراء و اندیشه‌های افراد مطرح در یک حوزه تخصصی، می‌تواند در خدمت مطالعات تاریخ علم باشد.نتیجه گیری: استفاده از تحلیل استنادی به منظور مطالعه روابط مفهومی بین سند و متن مسبوق به سابقه است اما تا کنون پژوهشی با استفاده از این روش و با هدف شناخت و کشف منظومه‌ی دانش و سپهر اندیشه‌ای صاحب متن انجام نشده است. استفاده از این رویکرد جدید پژوهشی، علاوه بر بررسی آراء و اندیشه‌های افراد مطرح در یک حوزه تخصصی، می‌تواند در خدمت مطالعات تاریخ علم باشد.
علمی پژوهشی
مدیریت دانش
رضا کریمی؛ عاطفه قاسمی ورجانی
چکیده
مقدمه: با عنایت به اهمیت متون درسی در همه رشته های دانشگاهی در انتقال دانش به دانشجویان، پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درس مدیریت دانش سازمانی و مقایسۀ آن با سرفصلهای مصوب وزارت علوم در رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی انجام شد.روش شناسی: این پژوهش به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتابهای درس(6 کتاب) ...
بیشتر
مقدمه: با عنایت به اهمیت متون درسی در همه رشته های دانشگاهی در انتقال دانش به دانشجویان، پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درس مدیریت دانش سازمانی و مقایسۀ آن با سرفصلهای مصوب وزارت علوم در رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی انجام شد.روش شناسی: این پژوهش به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتابهای درس(6 کتاب) "مدیریت دانش سازمانی" بود. ابزار اندازه گیری، سیاهه وارسی محقق ساخته بود و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون بررسی شد.یافته‌ها: عمده‌ترین یافته های پژوهش، بیان کننده آن بود که کتابهای درس مدیریت دانش سازمانی 336 مرتبه به سرفصلهای این درس توجه کرده‌اند. که توزیع آن در سرفصل های ترسیم نقشه دانش، زیرساخت‌های مدیریت دانش و استخراج دانش به ترتیب 61، 55و 50 فراوانی بوده است. در بین سرفصلهای این درس، سرفصل تعاریف مدیریت دانش با میزان بار اطلاعاتی 418/-1 و ضریب اهمیت 103/. بیشترین توجه را داشته است. به سرفصل های تاکسونومی و هستی شناسی ها، زیر نظام های مدیریت دانش، بلوغ سازمانی هیچ گونه توجهی نشده است. محتوای کتابهای این درس بیش از دو برابر نویسندگان داخلی، وامدار نویسندگان خارجی است که 71 درصد از استنادات ترجمه‌ای سرفصل ها، مربوط به دهه نود قرن بیستم میلادی است. کتابهای درس "مدیریت دانش سازمانی" از لحاظ شاخصهای ساختاری، شکلی در وضعیت مطلوبی هستند اما از لحاظ ارزیابی روشی، بیشتر محتوای کتابها جنبه گردآوری داشته و حضور اندیشه نویسنده کمرنگ است. نتیجه گیری: کتابهای درسی مدیریت دانش سازمانی از لحاظ روزآمدی، جامع نگری و بومی بودن دچار ضعف هستند و نیاز به بازنگری دارند.
علمی پژوهشی
علم سنجی
فرامرز سهیلی؛ علی اکبر خاصه؛ مژگان صادقی
چکیده
هدف: در این پژوهش عوامل مؤثر بر دریافت استناد مقالات در پایگاه کلاریویت آنالیتیکز از دیدگاه متخصصان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی شناسایی شده است. روش: روش پژوهش حاضر دلفی بوده که با استفاده از تحلیل محتوای متون، مؤلفه‌های تأثیرگذار بر دریافت استناد استخراج و بر اساس این مؤلفه‌ها پرسشنامه‌ای تهیه گردیده است. پایایی آن از طریق آلفای ...
بیشتر
هدف: در این پژوهش عوامل مؤثر بر دریافت استناد مقالات در پایگاه کلاریویت آنالیتیکز از دیدگاه متخصصان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی شناسایی شده است. روش: روش پژوهش حاضر دلفی بوده که با استفاده از تحلیل محتوای متون، مؤلفه‌های تأثیرگذار بر دریافت استناد استخراج و بر اساس این مؤلفه‌ها پرسشنامه‌ای تهیه گردیده است. پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 711/. تعیین گردید و روایی پرسشنامه توسط متخصصان مربوطه تعیین‌شده است. جامعه‌ی پژوهش شامل متخصصان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی که 30 نفر در دور اول و 20 نفر در دور دوم در پژوهش مشارکت داشته‌اند یافته‌ها: یافته‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش دلفی به ارائه 70 مؤلفه فرعی پیشنهادشده در زیر پنج مؤلفه‌های اصلی ویژگی‌های حوزه موضوعی، مجله، مقاله، نویسندگان و کلیدواژه‌ها انجامید. که 9 متغیر زیرمجموعه مؤلفه حوزه موضوعی، 13 متغیر زیرمجموعه مؤلفه ویژگی‌های مجله، 21 متغیر از زیرمجموعه مؤلفه ویژگی‌های مقاله، 16 متغیر از زیرمجموعه مؤلفه ویژگی‌های نویسندگان و 11 متغیر از زیرمجموعه مؤلفه ویژگی‌های کلیدواژه ازنظر متخصصان موضوعی تأثیرگذار بر دریافت استناد شناسایی شدند.نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که پژوهشگران در استناد به مقالات بیشتر به اعتبار ناشر، وسعت حوزه‌ها و رشته‌ها، اعتبار مؤسسه یا دانشگاه، تعداد مجلات علمی در آن رشته، اعتبار ابعاد انتشار مجله، ضریب تأثیر مجله، بین‌المللی بودن انتشار مجله و شاخص Q مجله، ، زبان مجله، شکل نشر و ارائه، تخصصی بودن مجله دسترس‌پذیری مقاله، نوع دسترسی ، مقالات با موضوعات جدیدتر و جذاب‌تر، اعتبار منابع و مأخذ در یک مقاله، تاریخ انتشار مقاله، شهرت نویسندگان، حضور در شبکه‌های اجتماعی علمی، ایجاد یک رزومه آنلاین مانند ORCID و ارتباط موضوعی مقاله، محبوبیت موضوعی، تعداد کلمات کلیدی و مانند آن اهمیت و توجه نشان می‌دهند.
علمی پژوهشی
علم سنجی
هوشنگ حکیمی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر فعالیت علمی پژوهشگران سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت مورد ارزیابی دگرسنجی قرار داده است.روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی علم سنجی با رویکرد دگرسنجی میباشد. داده‌های مربوط از سامانه علم‌سنجی سازمان که از سال 2010 تا 2020 در این پایگاه نمایه شده‌اند ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر فعالیت علمی پژوهشگران سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت مورد ارزیابی دگرسنجی قرار داده است.روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی علم سنجی با رویکرد دگرسنجی میباشد. داده‌های مربوط از سامانه علم‌سنجی سازمان که از سال 2010 تا 2020 در این پایگاه نمایه شده‌اند و همچنین از داده‌های دگرسنجی فعالیت‌های پژوهشی 852 نفر محقق عضو سازمان در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت فراهم گردیدند. برای تجزیه وتحلیل آماری از دو آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. آمار توصیفی شامل فراوانی و میانگین هر یک از شاخصهای اندازه‌گیری شده در شبکه ریسرچ‌گیت بود. از آمار استنباطی (آزمون‌های همبستگی اسپیرمن، کروسکال والیس و من- ویتنی) نیز جهت سنجش روابط و وجود یا عدم وجود اختلاف بین متغیرهای مورد بررسی استفاده شد.یافته‌ها: حدود یک چهارم پژوهشگران جامعه مورد مطالعه، عضو شبکه ریسرچ‌گیت بوده و به فعالیت در آن مشغولند. داده‌های دگرسنجی نشان داد بین میزان فعالیت در ریسرچ‌گیت و سطح رتبه علمی در اعضای هیئت علمی رابطه مستقیم وجود دارد و با افزایش رتبه علمی در اعضای هیئت علمی، میزان فعالیت علمی آنان نیز بیشتر میباشد. همبستگی بین رتبه آر. جی. به ترتیب با استنادها (862/0)، مشاهدات (813/0) و تألیفات (799/0) در میان شاخصهای دیگر از همه قوی‌تر ولیکن با پرسش (124/0) و پاسخ (280/0) ضعیف‌ترین بوده است.نتیجه‌گیری: مشارکت پژوهشگران در شبکه‌های اجتماعی علمی موجب افزایش فعالیت علمی و دستیابی به دانش روز آنان گردیده و افزایش بهره‌وری را در سازمان در پی خواهد داشت. بنابراین اطلاع‌رسانی و ایجاد سازوکارهایی از سوی مدیران برای تشویق پژوهشگران جهت افزایش کمی و کیفی بروندادهای علمی در این زمینه و در صورت لزوم الزام به عضویت توصیه می‌گردد.
علمی پژوهشی
کتابخانه های عمومی
رحیم شهبازی؛ عزیز هدایتی؛ مصطفی سفیدی
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر هوش هیجانی بر تعهد سازمانی با نقش واسطه‌ای رضایت شغلی در بین کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان شرقی بود. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و و از نظر رویکرد کمی و از نوع توصیفی-همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش کلیه کتابداران (421) نهاد کتابخانه‌های عمومی ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر هوش هیجانی بر تعهد سازمانی با نقش واسطه‌ای رضایت شغلی در بین کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان شرقی بود. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و و از نظر رویکرد کمی و از نوع توصیفی-همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش کلیه کتابداران (421) نهاد کتابخانه‌های عمومی استان آ. شرقی در سال 1399 بودند. حجم نمونه با توجه به جامعه آماری و بر اساس نوع پژوهش 201 نفر بود. دادهها با کمک پرسشنامه‌های هوش هیجانی سیبریا شرینگ (1998، تعهد سازمانی آلن و مییر (1990) و رضایت شغلی اسمیت وکندال (1969) جمع آوری شدند. پایایی این پرسشنامه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تایید و به ترتیـب 81/0، 79/0 و 83/0 محاسبه شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشانگر رابطه معنی‌داری بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی (β=0.29, t=5/42) کتابداران است. در ضمن، بر اساس یافته‌ها بین هوش هیجانی با رضایت شغلی (β=0.33, t=5/80) و رضایت شغلی با تعهد سازمانی کتابداران (β=0.38, t=7/07) رابطه معنی‌داری وجود دارد. همچنین، نتایج آزمون مدل‌سازی معادلات ساختاری نیز نشان داد که مدل مفهومی ارائه شده در خصوص رابطه هوش هیجانی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی کتابداران از نیکویی برازش برخوردار است (RMSEA=0.001، CFI=932، GFI=0.938). نتیجه‌گیری و بحث: رضایت شغلی کتابداران نه تنها به طور مستقیم بر تعهد سازمانی آنان موثر است، بلکه دارای نقش واسطه ای بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی است. به دلیل تاثیر هوش هیجانی بر تعهد سازمانی و رضایت شغلی افراد توصیه می شود که هنگام استخدام کتابداران در کتابخانه های عمومی به این موضوع توجه گردد.
علمی پژوهشی
مهسا خدایاری سهل آباد؛ رویا کرامت؛ رسول عباسی
چکیده
هدف: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر ابعاد کیفیت خدمات الکترونیکی فروشگاههای اینترنتی کتاب بر رفتار خرید آنی دانشجویان میباشد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر رویکرد، کمّی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری متشکل از دانشجویانی است که خرید اینترنتی را حداقل یکبار تجربه کرده‌اند. دادهها از دانشجویان سه شهر قم، تهران ...
بیشتر
هدف: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر ابعاد کیفیت خدمات الکترونیکی فروشگاههای اینترنتی کتاب بر رفتار خرید آنی دانشجویان میباشد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر رویکرد، کمّی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری متشکل از دانشجویانی است که خرید اینترنتی را حداقل یکبار تجربه کرده‌اند. دادهها از دانشجویان سه شهر قم، تهران و اردبیل و در مجموع 214 پرسشنامه جمعآوری شد. تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار مدل معادلات ساختاری پی ال اس (PLS) انجام شد. به منظور سنجش پایایی از آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (CR) و برای سنجش روایی همگرا از شاخص میانگین واریانس‌های استخراجی (AVE) استفاده شده است.یافته‌ها: با توجه به نتایج آزمون میتوان ادعا نمود کیفیت خدمات الکترونیکی تأثیر مثبت و معناداری بر خرید آنی کتاب دارد. همچنین مطابق نتایج به دست آمده، هر یک از ابعاد سهولت استفاده، در دسترس بودن، قابلیت اطمینان، طراحی، امنیت و حفظ حریم مشتریان، پاسخگویی و کیفیت اطلاعات به ترتیب تأثیر مثبت و معناداری بر خرید آنی کتاب توسط دانشجویان در فروشگاههای اینترنتی دارند.نتیجه‌گیری و بحث: کتاب از جمله محصولاتی است که با توجه به اینکه جزو نیازهای فیزیولوژیک و اولیه انسان محسوب نمی‌شود دسترسی آسان به آن باعث افزایش توجه و استفاده از آن خواهد شد. لذا به مدیران بازاریابی شرکتها و فروشگاههای اینترنتی کتاب توصیه میشود توجه بیشتری به طراحی وبسایتهای خود داشته باشند، امنیت خرید اینترنتی را افزایش دهند، به حفظ اطلاعات شخصی کاربران توجه کنند. همچنین کیفیت محتوای اطلاعاتی وبسایتهای خود را ارتقا دهند و به سؤالات و یا شکایات مشتریان در کمترین زمان ممکن با دقت پاسخ دهند و رضایت آنها را جلب نمایند.
علمی پژوهشی
علم سنجی
اسماعیل خادمی زاده؛ فاطمه نوشین فرد؛ امیر رضا اصنافی
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف بررسی ساختار موضوعی و روند تولید مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه‌های دولتی ایران انجام شد.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از طریق تحلیل هم‌واژگانی به بررسی مقالات از ابتدا تا نیمسال اول 1398 پرداخته است. تعداد 1425 پایان نامه با جستجو در پابگاه های مربوط به پایان نامه ها بازیابی ...
بیشتر
هدف: این پژوهش با هدف بررسی ساختار موضوعی و روند تولید مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه‌های دولتی ایران انجام شد.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از طریق تحلیل هم‌واژگانی به بررسی مقالات از ابتدا تا نیمسال اول 1398 پرداخته است. تعداد 1425 پایان نامه با جستجو در پابگاه های مربوط به پایان نامه ها بازیابی شد. از طریق جستجوی پژوهشگران، عنوان پایان‌نامه‌ها در پایگاه های «مگ ایران»، «نورمگز»، «موتور جستجوی علم نت»، «پایگاه انسانی»، «پایگاه جهاد دانشگاهی» و «گوگل اسکالر» تعداد 623 مقاله بازیابی گردید. برای تحلیل اطلاعات کتابشناختی مقالات و تحلیل هم‌واژگانی موضوعات مقالات و یکدست‌سازی کلیدواژه‌ها از نرم‌افزارهای اکسل و راور پریمپ استفاده شد. از مجموع 394 کلیدواژه، 59 کلیدواژه با حداقل فراوانی 5، با استفاده از قانون برافورد و آستانه شمول برای ساخت ماتریس هم‌رخدادی انتخاب شد و با استفاده از نرم‌افزار یوسی نت نقشه‌ها و مقدار شاخصهای مرکزیت درجه، نزدیکی و بینابینی ترسیم و محاسبه شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد با توجه به شاخصهای مرکزیت بینابینی و رتبه، بیشترین ارزش به موضوعاتِ «کتابخانه‌های دانشگاهی»، «کتابداران»، «مدیریت دانش» و «علم سنجی» تعلق دارد. همچین با توجه به شاخص مرکزیتِ نزدیکی، موضوعاتِ «کتابداران»، «کتابخانه‌های دانشگاهی»، «سواد اطلاعاتی» و « مدیریت دانش» دارای بیشترین تأثیر در شبکه هستند. روند رشد در سال های 94 و 95 به بیشترین مقدار خود رسیده است. دانشگاه فردوسی مشهد با 100 عنوان و دانشگاه شهید چمران اهواز با 83 عنوان به ترتیب رتبه های اول و دوم دانشگاه‌های هسته را در بین دانشگاه‌های منتشر کننده مقالات دارا هستند.نتیجه‌گیری: تمرکز بیشتر مقالات مستخرج از پایان‌نامه بر موضوعات علم سنجی، مدیریت دانش، کتابداران، سواد اطلاعاتی و کتابخانه‌های دانشگاهی حاکی از اهمیت این مباحث در پژوهش‌های مقطع کارشناسی ارشد است.
