علمی پژوهشی
علم سنجی
آرمان ساجدی نژاد؛ محمد ربیعی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل پژوهش‌های حوزه فناوری اطلاعات، استخراج موضوعات آن و ارائه اطلاعات علم‌سنجی مربوط به این موضوعات انجام شده است.روش‌شناسی: در این مقاله، موضوعات حوزهی فناوری اطلاعات استخراج و ارتباطات بین واژگان پرکاربرد و تکامل زمانی آنها تجزیه و تحلیل و در نهایت دسته‌بندی شده است. برای این منظور از مدل‌سازی ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل پژوهش‌های حوزه فناوری اطلاعات، استخراج موضوعات آن و ارائه اطلاعات علم‌سنجی مربوط به این موضوعات انجام شده است.روش‌شناسی: در این مقاله، موضوعات حوزهی فناوری اطلاعات استخراج و ارتباطات بین واژگان پرکاربرد و تکامل زمانی آنها تجزیه و تحلیل و در نهایت دسته‌بندی شده است. برای این منظور از مدل‌سازی موضوعی که روشی شناخته شده برای خوشه‌بندی اطلاعات متنی است استفاده شد.یافته‌ها: روندهای ده‌ساله تغییرات کلیدواژه‌ها در مجموعه مطالعات، استخراج شد و پس از خوشه‌بندی مقالات، کلیدواژه‌های مهم هر خوشه استخراج شد. مقالات استخراج شده در حوزه فناوری اطلاعات به ۸ دسته موضوعی تقسیم شدند که از موضوعات سخت‌افزار، ارتباطات و شبکه تا موضوعات کاربردهای هوشمند مانند اینترنت اشیا را شامل می‌شد. مشخص شد که کلیدواژه‌های پرکاربرد در این منابع همواره در گذر زمان در حال تغییر بوده است.نتیجه‌گیری: در زمینه فناوری اطلاعات موضوعات در حال ترکیب و در بین دسته‌های مختلف فناوری اطلاعات در حال تغییر است. باتوجه به تغییر سمت و سو پژوهش‌های این حوزه از سخت‌افزار و ارتباطات به سمت کاربردها و تحلیل، به نظر می‌رسد زمینه‌های علمی آتی شامل کاربردهای روزمره و ایجادکننده ارزش‌افزوده با توجه به تحلیل داده و ارتباطات بین انسان و ماشین شکل خواهند گرفت و کاربردهای فناوری اطلاعات در علوم دیگر نمایان‌تر شده است. همچنین تمرکز بر پژوهش‌هایی که کمتر جنبه توسعه‌ای داشته و بیشتر کاربردی هستند و یا ارزش افزوده بیشتری برروی زیرساخت‌های موجود ایجاد نموده‌اند در این تغییرات مشهود است.
مقاله مروری
بهزاد محمدیاری؛ غلامرضا حیدری؛ سیاوش یاری
چکیده
چکیده هدف: پژوهشگران بیشتر از راه نوشتارها، از ایده‌ها، افکار و گفتار همدیگر بهره می‌برند. افکار و ایده‌ها گاه به شکل پژوهش‌های مرتبط با موضوعات تخصصی و پیشینه و ادبیات پژوهش ظهور می‌کنند.هدف این پژوهش مرور، تحلیل و نقد منابع تاریخ دانش مدون برای کمک به پژوهش در این موضوع است.روش‌شناسی: این پژوهش نوعی پژوهش کیفی است که در آن از ...
بیشتر
چکیده هدف: پژوهشگران بیشتر از راه نوشتارها، از ایده‌ها، افکار و گفتار همدیگر بهره می‌برند. افکار و ایده‌ها گاه به شکل پژوهش‌های مرتبط با موضوعات تخصصی و پیشینه و ادبیات پژوهش ظهور می‌کنند.هدف این پژوهش مرور، تحلیل و نقد منابع تاریخ دانش مدون برای کمک به پژوهش در این موضوع است.روش‌شناسی: این پژوهش نوعی پژوهش کیفی است که در آن از روش کتابخانه‌ای و تحلیل انتقادی استفاده می‌گردد. یافته‌ها: در بیشتر کشورهای جهان و به‌ویژه در غرب مباحث تاریخی در مورد دانش مدون بیشتر با عنوان تاریخ یا تاریخچه اطلاعات و تاریخچه کتاب و کتابخانه مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. متون تاریخی مربوط به دانش مدون شامل چند موضوع است: نوشتار و کتاب، نشریات، ترجمه، اطلاعات، فناوری اطلاعات، چاپ و نشر و تاریخ‌نگاری. متون تاریخ نوشتار و کتاب قدمت بیشتری دارد. سپس ترجمه، نشریات، چاپ و نشر مورد توجه بوده‌اند. تاریخ اطلاعات، فناوری اطلاعات و تاریخ‌نگاری اخیراً مورد توجه پژوهشگران بوده‌اند. توجه به فناوری در متون نمایان و پدید آمدن انواع و اشکال دانش مدون و سیر تحولات آن قابل توجه است. نتیجه‌گیری: تاریخ دانش مدون با نام‌ها و موضوعات متنوع مورد توجه پژوهشگران بوده است. این متون بیشتر بر تولید و فرایند تولید تأکید دارند و بر مصرف دانش مدون و مطالعه و اثرات فردی و اجتماعی آن در جامعه در گذشت زمان نپرداخته‌اند. برخی از اشکال و انواع دانش مدون در پژوهش‌ها مورد غفلت بوده، بیشتر متون در غرب تدوین گردیده و درباره مغرب‌زمین است و تمدن شرق و به‌ویژه ایرانی و اسلامی کمتر مورد تحقیق پژوهشگران غربی بوده است. نیاز به پژوهش تاریخی به‌ویژه موضوعات مهمی که تاکنون مورد غفلت بوده، بارز است.
علمی پژوهشی
علم سنجی
ابراهیم عزتی لارسری؛ علی اکبر خاصه
چکیده
هدف: در این پژوهش، با استفاده از تکنیک علم‌سنجی به نام طیف‌سنجی سال انتشار ماخذ، مهم‌ترین آثار تاریخی در حوزهی ترجمه‌ی ماشینی مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفته‌اند.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع مطالعات علم‌سنجی میباشد که با استفاده از تکنیک RPYS انجام شده است. جامعۀ این پژوهش را تعداد 7899 مقاله در حوزهی ترجمه‌ی ماشینی تشکیل می‌دهد ...
بیشتر
هدف: در این پژوهش، با استفاده از تکنیک علم‌سنجی به نام طیف‌سنجی سال انتشار ماخذ، مهم‌ترین آثار تاریخی در حوزهی ترجمه‌ی ماشینی مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفته‌اند.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع مطالعات علم‌سنجی میباشد که با استفاده از تکنیک RPYS انجام شده است. جامعۀ این پژوهش را تعداد 7899 مقاله در حوزهی ترجمه‌ی ماشینی تشکیل می‌دهد که بین سال‌های 1945 تا 2021 در وب آو ساینس نمایه شده‌اند. در راستای هدف پژوهش، ارجاعات استفاده شده در کلیه مقالاتی که در حوزه ترجمه‌ی ماشینی به چاپ رسیده‌اند مورد بررسی قرار گرفت (193912 ارجاع). پس از استخراج کلیۀ آثاری که در قسمت فهرست منابع این مقالات درج شده بودند، با استفاده از برنامه نرم‌افزاری CRExplorer نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که Shannon (1948) نخستین کسی بود که با معرفی مفهوم آنتروپی در فناوری اطلاعات مقدمات ترجمه‌ی ماشینی را فراهم ساخت. پس از ایشان ، ویور در سال 1949 با طرح ترجمه‌ی کلمه به کلمه در ترجمه‌ی ماشینی آماری، این حوزه را متحول ساخت. اما Levenshtein (1966) بود که با معرفی انقلابی "کدهای باینری" باعث گردید که ترجمه‌ی ماشینی قادر به تصحیح، حذف و بازنگری در ترجمه شود. همچنین در سال 1977، دمپستر و همکارانش الگوریتم آماری جدیدی را جهت دستیابی به احتمال حداکثر در دادههای ناقص ارائه کردند. در خاتمه، آثار دانشمندانی همچون Brown et al., 1993) ؛ Hochreiter & Schmidhuber, 1997) ؛et al., 2002 Papineni؛ Koehn et al., 2007) در شکل‌دهی و توسعه‌ی ترجمه‌ی ماشینی از تاثیرگذاری بسزایی برخوردار بودند.
نتیجه‌گیری: براساس بررسی و مطالعه آثارتاثیرگذار در حوزه ترجمه‌ی ماشینی، نقش علم ریاضیات و آمار در شکل‌گیری این حوزه مشهود است. هر چند پس از پیشرفت‌ها در علم فناوری اطلاعات و زبانشناسی پیکره‌ای، ترجمه‌ی ماشینی، دقیق‌تر و با صحت بیشتر و متناسب با زبان مبدا به ترجمه می‌پردازد.
علمی پژوهشی
مدیریت دانش
فرج‌اله رحیمی؛ بهار خلیلی؛ بلقیس باورصاد
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل خرد سازمانی از منظر مدیریت دانش با رویکرد تئوری داده بنیاد انجام شده است.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع مطالعات کیفی و به روش نظریه داده بنیاد است. جامعه آماری مورد مطالعه 25 نفر از افراد آگاه شامل مدیران ارشد، معاونین، کارشناسان و کارمن دان در حوزه خرد سازمانی و مدیریت دانش سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل خرد سازمانی از منظر مدیریت دانش با رویکرد تئوری داده بنیاد انجام شده است.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع مطالعات کیفی و به روش نظریه داده بنیاد است. جامعه آماری مورد مطالعه 25 نفر از افراد آگاه شامل مدیران ارشد، معاونین، کارشناسان و کارمن دان در حوزه خرد سازمانی و مدیریت دانش سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان میباشد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته میباشد که جهت پاسخگویی به سوالات تحقیق اقدام به مصاحبه با اعضای جامعه مذکور شده است.
یافته‌ها: تجزیه و تحلیل داده‌ها با رهیافت نظاممند نظریه داده بنیاد است. در این تحقیق به منظور تجزیه و تحلیل دادههای بدست آمده از روش مصاحبه فرآیند سه مرحله‌ای کدگذاری باز، کدگذاری محوری و انتخابی استفاده شد. مطابق این رویکرد در مرحله کدگذاری باز، عبارات مستخرج از مصاحبه‌ها که مختص فضای سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان در 119 کد اصلی و 19 مقوله خلاصه گردید. اعتبارسنجی پژوهش با استفاده از چهار معیار اعتبارپذیری (روش دلفی)، انتقالپذیری، قابلیت اطمینان و تأییدپذیری، انجام شد. این پژوهش مدلی را ارائه می‌دهد که عوامل مؤثر، موانع و عوامل مداخله‌گر و پیامدهای خلق خرد سازمانی را با در نظر گرفتن مدیریت دانش، در پنج مقوله محوری طبقه‌بندی می‌کند.
نتیجه‌گیری: شناسایی این عوامل و موانع به سازمان در جهت تصمیم‌گیری در رابطه با خلق خرد کمک می‌کند تا حین شناخت این عوامل و محدودیت‌ها، قدم‌هایی در راستای ایجاد خرد بردارد. الگوی پارادایمی ارائه شده فاکتورها و سدهای پیش روی خلق خرد، عوامل محتوا، مداخله‌گر و پیامد را با در نظر گرفتن مدیریت دانش، در ارتباط با یکدیگر در سازمان نشان می‌دهد که می‌تواند جهت بررسی وضعیت موجود مورد مطالعه قرار بگیرد.
علمی پژوهشی
مدیریت دانش
لیلی طاهرخانی؛ صفیه طهماسبی لیمونی؛ میترا قیاسی
چکیده
هدف: تبیین تأثیر اشتراک دانش‌وب بر کارآفرینی‌دانش باتوجه به نقش میانجی پذیرشفناوریاطلاعات براساس مدلTOE درمیان کارکنان نهاد کتابخانههای عمومی کشور است
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه کتابداران کتابخانههای عمومی کشور به ...
بیشتر
هدف: تبیین تأثیر اشتراک دانش‌وب بر کارآفرینی‌دانش باتوجه به نقش میانجی پذیرشفناوریاطلاعات براساس مدلTOE درمیان کارکنان نهاد کتابخانههای عمومی کشور است
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه کتابداران کتابخانههای عمومی کشور به تعداد 7000 نفر تشکیل می‌دهند که با استفاده از فرمول کوکران 364 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه‌های اشتراک‌دانش وب طاهرخانی، طهماسبی و قیاسی (2022)، کارآفرینی‌دانش اسکرزسکی (2006) و پذیرش فناوری اطلاعات چاندرا و کاریپورناندا (2018) استفاده شد. روایی صوری، محتوایی و سازه ابزار مورد تأیید و پایایی آنها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و تایید گردید. جهت تحلیل نتایج از نرم‌افزارهای افزارهای SPSS22 و PLS3.8 استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که ضریب تأثیر، اشتراک دانش‌وب برکارآفرینیدانش کارکنان و پذیرش فناوری اطلاعات به‌ترتیب برابر 554/0 و 415/0؛ ضریب تأثیر پذیرش فناوری اطلاعات بر کارآفرینی دانش کارکنان برابر 887/0 و ضریب تأثیر پذیرش فناوری اطلاعات در رابطه بین اشتراک دانش وب و کارآفرینی‌دانش برابر 583/0 محاسبه گردید که درتمام مسیرها مقدار آماره آزمون محاسبه شده بزرگ‌تر از 96/1 شده است. همچنین یافته‌ها نشان داد که اشتراک دانش‌وب برکارآفرینیدانش و پذیرش فناوری اطلاعات براساس مدل TOE کارکنان تأثیر مثبت و معناداری داشته ونقش میانجی پذیرش فناوری اطلاعات براساس مدل TOE در تأثیر اشتراک دانش‌وب برکارآفرینی دانش کارکنان تأیید شده است.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های تحقیق می‌توان استنباط کرد که توسعه‌ی کارآفرینی دانش مستلزم ایجاد و تقویت زیرساخت‌هایی چون اشتراک دانش وب و فناوری اطلاعات است و باید به آنها به‌صورت یک فرایند به هم پیوسته نگریست و ضروری است که توسط کتابخانه‌ها مورد توجه جدی قرارگیرد.
علمی پژوهشی
شهناز خادمی زاده؛ شادی قاسمی زاده؛ عبدالحسین فرج پهلو
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت اطلاعات در سیستم‌های اطلاعاتی مستندات فنی شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری خوزستان، به منظور دستیابی به معیارهای ارزیابی کیفیت تهیه و نگهداری اطلاعات در مستندات فنی و نیز ارائه الگویی برای مدیران اطلاعات در پارک علم و فناوری خوزستان میباشد.
روش‌شناسی: در این پژوهش از روش ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت اطلاعات در سیستم‌های اطلاعاتی مستندات فنی شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری خوزستان، به منظور دستیابی به معیارهای ارزیابی کیفیت تهیه و نگهداری اطلاعات در مستندات فنی و نیز ارائه الگویی برای مدیران اطلاعات در پارک علم و فناوری خوزستان میباشد.
روش‌شناسی: در این پژوهش از روش آمیخته همزمان استفاده شده است. در بخش کیفی از رویکرد تحلیلی بافت‌نگاری و در بخش کمی از روش توصیفی-پیمایشی بهره گرفته شده است. در بخش کمی پژوهش از دو پرسشنامه استفاده شده است. در بخش کیفی نیز، تعداد 10 نفر براساس تخصص، به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و با این تعداد مصاحبه انجام شد. دادههای پژوهش حاضر با استفاده از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس نسخه 22 تجزیه و تحلیل شده‌اند.
یافته‌ها: یافته ها نشان می‌دهد که وضعیت کیفیت تهیه و نگهداری مستندات فنی در سیستم‌های اطلاعاتی پارک علم و فناوری استان خوزستان در جامعه آماری با میانگین بالاتر از 3، در حد متوسط و مطلوب قرار دارد و هر چهار شاخص مورد بررسی در پژوهش حاضر شامل دسترسی، کیفیت، دوام و نگهداری؛ با کسب امتیاز بالاتر از نمره معیار 3 در وضعیت مطلوبی قرار دارند.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد شاخص‌های مؤلفه پایداری نگهداری از وضعیت مطلوب‌تری نسبت به سایر شاخص‌ها قرار دارد. همچنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای پژوهش، این فرضیه را روشن می‌‌سازد که شاخص‌های مورد استفاده کارآمد هستند و دارای روابط معناداری می‌‌باشند که افزایش و یا کاهش هرکدام از مؤلفه‌ها بر دیگری تأثیر دارد.
