نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد علم سنجی دانشگاه یزد za.ab1368@yahoo.com

2 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه یزد mravari@yahoo.com

3 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه یزد makkizadeh@yahoo.com

4 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه پیام نور (نویسنده مسوول) fsohieli@gmail.com

چکیده

هدف: برای سیاستگذاری در علم و فناوری به مطالعات کلان نگر در حوزه تولیدات علمی در سطح ملی نیاز است. بیشترین مطالعات موجود، مربوط به تولیدات ایرانیان در پایگاه‌های خارجی است. از این رو، هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه کلان نگر رشد مقالات و نویسندگان در نشریات علمی حوزه فنی و مهندسی ایران است.
روش: روش پژوهش پیمایشی-توصیفی است و در آن از روش‌های علم سنجی استفاده شده است. جامعه پژوهش، تعداد 9296 مقاله  از 332 نشریه حوزه فنی و مهندسی ایران در بازه زمانی 1380-1389 است. داده­ها با استفاده از پایگاه های استنادی علوم جهان اسلام، مگ ایران و آرشیو الکترونیکی نشریات به روش سرشماری گردآوری شده است.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که هم رشد تولید مقالات و  هم تعداد نویسندگان در نشریات حوزه فنی و مهندسی ایران  از رابطه نمایی مثبت تبعیت کرده است به گونه‌ای که در این حوزه، تعداد مقالات تولیدی هر سال نسبت به مقالات تولید شده سال قبل از خود 183/1 برابر شده و همین طور، این ضریب رشد برای نویسندگان 191/1 در سال است. یافته دیگر نشان داد که بین تعداد نویسندگان و تعداد مقالات طی سال‌های مختلف رابطه خطی مثبت وجود دارد اما رابطه محسوسی بین رشد تعداد نویسندگان و میانگین هم نویسندگی وجود ندارد.
نتیجه گیری: رشد نمایی تعداد مقالات و نویسندگان منطبق بر مطالعات و نظریات قبلی مانند پرایس است. رشد تعداد نویسندگان منجر به بالا رفتن تعداد مقالات شده است اما تعداد نویسندگان نسبت به هر مقاله را  افزایش نداده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Macro Study of papers' and authors' Growth in Technical and Engineering Journals of Iran

نویسندگان [English]

  • Zahra Abedi 1
  • Mohammad Tavakoli zadeh Ravari 2
  • Fatemeh Makizadeh 3
  • Faramarz Soheili 4

چکیده [English]

Aim: The main aim of the current study was to commit a macro study on the growth of papers and authors in the technical and engineering journals in Iran.
Method: The study was a descriptive survey with a Scientometrics approach. The research population consisted of 9296 papers published in 332 Iranian technical and engineering journals during 2001 and 2010. The data were selected from ISC and Magiran databases out of their electronic archives by nose counting method.
Findings: Data collected showed that the growth of the both paper and author counts follow two positive exponential functions so that the number of papers published in each year is 1.183 times higher than those published in the earlier year. This growth rate is 1.191 for authors. It was also shown that there was a positive linear relationship between the number of authors and papers, while no significant relationship was seen between the growth of authors and the average number of co-authorship in the studied journals.
Conclusion: The exponential growths of the papers and the authors agree with the earlier studies like Price's one. The growth in the number of authors caused increase in the number of papers but failed to increase the number of authors per paper. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific Production
  • Authors' Growth
  • Co-authorship
  • Macro study
اسدی، مریم، و ثقفی، سامان (1391). بررسی میزان هم‌تالیفی پژوهشگران ایرانی در حوزه فنی و مهندسی در سال‌های 1990-2010. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 14(55)، 111-134.
باقری، سهیلا، و محمد اسماعیلی، صدیقه (1392). بررسی وضعیت چند نویسندگی و شبکه همکاری های علمی حوزه مهندسی پزشکی ایران در نمایه استنادی علوم بین سال‌های 2002-2011. رهیافت، 54، 5-17.
دانش، فرشید؛ عبدالمجید، امیرحسین؛ افشار، مینا؛ موسوی فر، صدیقه و فرهادی، فاطمه (1388). همبستگی میان تولید علم و میزان همکاری گروهی دانشمندان علوم کتابداری و اطلاع رسانی در جهان. فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات، 25(1)، 5-22.
رحیمی، ماریه، و فتاحی، رحمت الله (1387). بررسی وضعیت همکاری علمی اعضای هیئت علمی در چهار حوزه موضوعی در دانشگاه فردوسی مشهد. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 42(2).
زلفی گل، محمدعلی (1386). نگرش واقع بینانه به تولید علم در ایران، وبگاه هیأت حمایت‌های کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره. www.korsi.ir.
سبحانی نژاد، مهدی، و افشار، عبدالله (1388). مانع زدایی از نهضت تولید علم راهکاری بنیادی در نوآوری فعالیت های پژوهش دانشگاهی. فصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی، 13(1)، 4-21.
ستوده، هاجر، مروتی، و مرضیه (1391). وضعیت تولید علم در حوزه ی حقوق بیماران در پایگاه های استنادی Thomson Reuters  با نگاهی به سهم ایران در تحقیقات بین المللی. مدیریت اطلاعات سلامت، 9(6)، 833-847.
عصاره، فریده، و سهیلی، فرامرز (1387). میزان تولید اطلاعات علمی پژوهشگران بخش آب سازمان آب و برق خوزستان در طی سال های 1377 – 1385 با استفاده از شاخص های علم سنجی. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 76، 263-278.
مروتی، مرضیه، و حیاتی، زهیر (1391). بررسی وضعیت تولید علم در حوزه مدیریت تغییر در پایگاه های استنادی Thomson Reuters. پژوهش نامه مدیریت تحول، 4(8)، 92-106.
نوروزی، علیرضا، و ولایتی، خالید (۱۳۸۸). همکاری علمی پژوهشی: جامعه‌شناسی همکاری علمی. تهران: چاپار.نوروزی چاکلی، عبدالرضا، حسن زاده، محمد، و اعتمادی فر، علی (1388). پانزده سال تولید علم ایران در پایگاه‌های موسسه اطلاعات علمی. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 77، 175-200.
Adams, J. D., Black, G. C., Clemmons, J. R., & Stephan, P. E. (2005). Scientific teams and institutional collaborations: Evidence from US universities, 1981–1999. Research Policy, 34(3), 259-285.
Ardanuy, J. (2011). Scientific collaboration in library and information science viewed through the web of knowledge: the Spanish case. Scientometrics, Online First™.
Austin, A.E., & Baldwin, R.G. (1991). Faculty collaboration: Enhancing the q quality of scholarship and reaching. ASHE-Eric Higher Education Reports, 20(7).
Borden, M., & Gomez, I. (2000). Collaboration networks in science In: The Web of knowledge: A festschrift in the honor of Eugene Garfield. Medford: Information Today, pp. 197-213.
Drenth, J. P. (1998). Multiple authorship: the contribution of senior authors. Jama, 280(3), 219-2
Fernandes, J. M. (2014). Authorship trends in software engineering. Scientometrics, 1-15.
Katz, J. S., & Martin, B. R. (1995). What is research collaboration? London: ERSRC center for science, Technology, Energy and environment.
Larsen, P. O., & von Ins, M. (2010). The rate of growth in scientific publication and the decline in coverage provided by Science Citation Index. Scientometrics, 84(3), 575-603.
Plume, A., & Van Weijen, D. (2014). Publish or perish? The rise of the fractional author…, research Trend, 38, September 2014.
Price, D. J. de Solla. (1963). Little science, big science. New York: Columbia University Press.
Vimala, V., & Pulla, R. V. (1996). Authorship Pattern and Collaborative Research in the Field of Zoology. Malaysian Journal of Library and Information Science, 1(2), 43-50.