نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• سمیه نصیرزاده ¹
• اصغر زمانی ²
• مصطفی باقریان فر ³

¹ هئیت علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی

² عضو هیات علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی

³ استادیار، گروه نوآوری آموزشی و درسی، موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی سازوکار تأثیر رهبری توانمندساز بر قابلیت یادگیری سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش و توانمندسازی شناختی کارکنان دانشگاه فرهنگیان استان لرستان است. این مطالعه با رویکرد کمی و به روش توصیفی–همبستگی از نوع معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه فرهنگیان استان لرستان در سال تحصیلی ۱۴۰۳–۱۴۰۲ (به تعداد ۳۱۹ نفر) بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی، نمونه‌ای به حجم ۱۷۴ نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه‌های رهبری توانمندساز (آهرن، متیو و رپ، ۲۰۰۵)، یادگیری سازمانی (چیوا و همکاران، ۲۰۰۷)، مدیریت دانش (همتی، ۱۳۸۹) و توانمندسازی روان‌شناختی (اسپریتزر، ۱۹۹۵) بود. روایی ابزارها با استفاده از روایی محتوایی (روش کیفی) و پایایی آن‌ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. جهت آزمون مدل مفهومی پژوهش و فرضیه‌ها، از روش معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی و نرم‌افزار SmartPLS 3 استفاده گردید؛ این روش برای تحلیل مدل‌هایی با روابط پیچیده و داده‌های با توزیع غیرنرمال مناسب است. یافته‌های پژوهش نشان داد که رهبری توانمندساز تأثیر مستقیمی بر یادگیری سازمانی، مدیریت دانش و توانمندسازی شناختی دارد. همچنین، مدیریت دانش و توانمندسازی شناختی نیز تأثیر مستقیمی بر یادگیری سازمانی دارند. با این حال، نقش میانجی مدیریت دانش و توانمندسازی شناختی در رابطه بین رهبری توانمندساز و یادگیری سازمانی معنادار نبود. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، پیشنهاد می‌شود نهادهای آموزشی دانشگاهی با تأکید بر تبیین نقش رهبری توانمندساز، زمینه‌ مناسبی برای ارتقاء مدیریت دانش و یادگیری سازمانی در میان کارکنان فراهم سازند.

کلیدواژه‌ها

• رهبری توانمندساز
• یادگیری سازمانی
• مدیریت دانش
• توانمندسازی شناختی

موضوعات

• مدیریت دانش

عنوان مقاله [English]

Analyzing the influencing mechanism of empowering leadership on organizational learning ability with the mediation of knowledge management and cognitive empowerment of university employees

نویسندگان [English]

• somaye Nasirzade ¹
• asghar zamani ²
• mostafa bagherian far ³

¹ Academic staff of Higher Education Research and Planning Institute

² Assistant Professor, Department of Higher Education Management Studies, Institute for Research and Planning in Higher Education.

³ Assistant Professor Department of Educational and Curriculum Innovations Institute for Research and Planning in Higher Education, Tehran, Iran

چکیده [English]

The present study aimed to investigate the mechanism by which empowering leadership influences organizational learning capability, with the mediating roles of knowledge management and employees' cognitive empowerment, in Farhangian University of Lorestan Province. This research employed a quantitative approach using a descriptive-correlational method based on structural equation modeling (SEM). The statistical population included all staff members of Farhangian University in Lorestan during the academic year 2023–2024 (N = 319), from which a sample of 174 individuals was selected using proportional stratified random sampling. Data were collected using the Empowering Leadership Questionnaire (Ahearne, Mathieu, & Rapp, 2005), Organizational Learning (Chiva et al., 2007), Knowledge Management (Hemati, 2010), and Psychological Empowerment (Spreitzer, 1995). Content validity was assessed qualitatively, and internal consistency reliability was confirmed through Cronbach's alpha coefficients. To examine the conceptual model and test the hypotheses, partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) was applied using SmartPLS 3 software. This method is well-suited for analyzing complex relationships among variables and non-normally distributed data. The findings revealed that empowering leadership has a direct effect on organizational learning, knowledge management, and cognitive empowerment. Furthermore, both knowledge management and cognitive empowerment directly affect organizational learning. However, the mediating roles of knowledge management and cognitive empowerment in the relationship between empowering leadership and organizational learning were not statistically significant. Based on these findings, it is recommended that academic institutions emphasize the importance of empowering leadership and implement programs to enhance knowledge management and organizational learning among staff.

کلیدواژه‌ها [English]

• Empowering leadership
• organizational learning
• knowledge management
• cognitive empowerment