کتابخانه های دانشگاهی
ناهید خوشیان؛ مرضیه یاری زنگنه؛ هادی الهایی
چکیده
تأملی بر چارچوب معماری اطلاعات دودف به‌عنوان یک معماری سازمانی اطلاعات مناسب برای دانشگاه‌ها (مطالعه موردی: دانشگاه شیراز)
چکیده فارسی
هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر، بررسی و پیشنهاد چارچوب معماری سازمانی اطلاعات دودف، از سوی مدیران و کارشناسان دانشگاه شیراز به منظور معماری سازمانی اطلاعات این دانشگاه و جلب توجه مدیران به مقوله ...
بیشتر
تأملی بر چارچوب معماری اطلاعات دودف به‌عنوان یک معماری سازمانی اطلاعات مناسب برای دانشگاه‌ها (مطالعه موردی: دانشگاه شیراز)
چکیده فارسی
هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر، بررسی و پیشنهاد چارچوب معماری سازمانی اطلاعات دودف، از سوی مدیران و کارشناسان دانشگاه شیراز به منظور معماری سازمانی اطلاعات این دانشگاه و جلب توجه مدیران به مقوله معماری سازمانی به منظور ارتقای تعالی سازمان و بهره‌وری و برشمردن مزایای معماری سازمانی در این دانشگاه است.
روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر با به‌کارگیری دو روش پیمایشی (مصاحبه حضوری) با مدیران و کارشناسان دانشگاه شیراز، در کلیه سطوح، (جهت گردآوری داده‌ها) و نیز بررسی اسنادی یا کتابخانه‌ای به منظور بررسی فرم‌ها و اسناد مربوط به فرایندهای دانشگاه انجام شده است.
یافته‌های پژوهش: هدف از انجام معماری سازمانی اطلاعات در دانشگاه شیراز دست یافتن به خروجی‌های معماری مطلوب در این سازمان است. که این فرآیند می‌تواند در کنار دیگر فرآیندهای اصلی سازمان قرار گرفته و به‌صورت پیوسته اجرا شود. به‌طورکلی، این فرآیند شامل سه مرحله اصلی می‌باشد که عبارت‌اند از: 1- برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات، 2- برنامه‌ریزی معماری سازمانی، 3- اجرای معماری سازمانی. بر مبنای یافته‌های پژوهش و مصاحبه با کارشناسان و بررسی متون و اسناد و مدارک، چارچوب معماری اطلاعات دودف، مناسب‌ترین و بهترین گزینه برای معماری اطلاعات دانشگاه شیراز قلمداد گردید.
نتیجه‌گیری: بررسی چارچوب معماری اطلاعات دودف و نتایج پژوهش نشان داد که معماری اطلاعات دودف، معماری مناسبی برای دانشگاه شیراز است. برای مدیریت معماری سازمانی اطلاعات مطلوب، دانشگاه شیراز نیاز دارد تا الگوبرداری و پیشنهاد جایگاه و تشکیلات در وضعیت مطلوب را ارائه دهد. به تدوین شرح مشاغل و شرایط احراز پست‌های سازمانی بپردازد و همچنین در مورد نحوه بلوغ سازمان تصمیم‌گیری بنماید.
کلیدواژه‌ها: چارچوب DoDAF، معماری سازمانی اطلاعات، معماری موجود، معماری مطلوب،دانشگاه شیراز
کتابخانه های دانشگاهی
شهناز خادمی زاده؛ زهرا خلف زاده؛ منصور کوهی رستمی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با بررسی ارتباط بین سبک یادگیری الکترونیکی و سواد رایانه‌ای با در نظر گرفتن نقش میانجی سواد اطلاعاتی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. روش: این پژوهش بر مبنای هدف اصلی، کاربردی و بر مبنای روش، کمی بود و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات پیمایشی – میدانی بوده است و بر مبنای تکنیک تحلیلی ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با بررسی ارتباط بین سبک یادگیری الکترونیکی و سواد رایانه‌ای با در نظر گرفتن نقش میانجی سواد اطلاعاتی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. روش: این پژوهش بر مبنای هدف اصلی، کاربردی و بر مبنای روش، کمی بود و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات پیمایشی – میدانی بوده است و بر مبنای تکنیک تحلیلی جزء تحقیقات توصیفی(همبستگی) و مبتنی بر تحلیل مسیر بوده است. نمونه‌های این تحقیق از 362 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز، که با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند، تشکیل گردیده است.در پژوهش حاضر برای برآورد مدل نهایی پژوهش از شاخص های برازندگی مدل در نرم افزار ایموس استفاده شده است.یافته‌ها: مقادیر همبستگی بین متغیر‌های پژوهش در سطوح01/0>P و 05/0> P آورده شده است. تمامی ضرایب در سطح01/0 معنی دار بودند. معنی دار بودن همبستگی بین متغیر‌های پژوهش نشان دهنده‌ی وجود رابطه بین متغیر‌های پژوهش است. بنابراین در مدل پژوهش مسیرهای سبک یادگیری الکترونیکی با سواد‌اطلاعاتی، سبک یادگیری الکترونیکی با سواد رایانه ای و سواد اطلاعاتی معنی دار هستند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضربرای توانمند کردن دانشجویان آشنایی با سواد اطلاعاتی و استفاده از رسانه‌ها جهت یادگیری و آموزش یک ضرورت است که باید مورد توجه قرار گیرد. افزون بر آن، مشخص شد که میزان سواد اطلاعاتی می‌تواند در اثربخشی سبک‌های یادگیری الکترونیکی بر سواد رسانه‌ای تأثیرگذار باشد. از این رو، پیشنهاد می‌شود که دوره‌های آموزش سواد اطلاعاتی بر پایه سبک یادگیری دانشجویان برنامه ریزی و اجرا شود؛ زیرا نتایج اثربخش‌تری دریافت خواهد شد.
کتابخانه های دانشگاهی
رضا رجبعلی بگلو؛ سمیه سادات آخشیک؛ ناهید رستمی
چکیده
هدف پژوهش: هدف از تأسیس کتابخانه‌های دانشگاه نیل به هدف‌های دانشگاه یعنی حفظ، اشاعه، و ارتقای دانش است و بررسی نقش این کتابخانه‌ها هنگام بحران اهمیت زیادی دارد. با توجه به عمر کوتاه بحران کووید-19پژوهش‌های اندک شماری در ارتباط با این چالش در کتابخانه‌ها انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شیوه رویارویی کتابخانه‌های دانشگاهی ...
بیشتر
هدف پژوهش: هدف از تأسیس کتابخانه‌های دانشگاه نیل به هدف‌های دانشگاه یعنی حفظ، اشاعه، و ارتقای دانش است و بررسی نقش این کتابخانه‌ها هنگام بحران اهمیت زیادی دارد. با توجه به عمر کوتاه بحران کووید-19پژوهش‌های اندک شماری در ارتباط با این چالش در کتابخانه‌ها انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شیوه رویارویی کتابخانه‌های دانشگاهی جهان در مواجهه با کووید- 19 و تحلیل خدمات و فعالیت‌های آنها در این شرایط انجام شد.دستاورد این پژوهش، ارائه درس‌آموخته‌های سودمند از تجربه‌های کتابخانه‌های دانشگاه‌های برتر دنیا است که با تحلیل آنها می-توان برای برنامه‌ریزی و اداره کتابخانه‌های دانشگاهی در شرایط بحرانی بهره‌مند شد و برای مواجهه سریعتر در صورت وقوع رخدادهای مشابه استفاده کر.د روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که با روش پیمایشی و به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شد. برای این‌کار 300 وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی برتر جهان بر پایه رتبه‌بندی دانشگاهی تایمز به صورت غیرتصادفی و هدفمند بررسی شدند. ابزار این پژوهش، سیاهه وارسی محقق‌ساخته بود که 3 بخش اقدام‌های عام و رایج، ویژه، استراتژی‌ها و اقدام‌های این کتابخانه‌ها در مواجهه با بحران کووید 19 داشت. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد کتابخانه‌های دانشگاهی در جهان به ترتیب، شش استراتژی اصلی «ایجاد»، «توسعه«، «تغییر»، «روزآمدسازی»، و «کاهش یا توقف» را دنبال می‌کردند و بیشترین استراتژی به «ایجاد» و «توسعه» اختصاص داشت. از این‌رو، تلاش کتابخانه‌های دانشگاهی در مواجهه با بحران کووید 19 قابل توجه و معنادار بوده است. نتیجه‌گیری: کتابخانه‌های دانشگاهی به‌جای این‌که استراتژی توقف یا کاهش خدمات و فعالیت‌های خود را دربرابر این بحران بپذیرند، بیشتر به استراتژی ایجاد و تغییر خدمات و فعالیت‌ها برای ارائه به کاربران روی آورده‌اند.
کتابخانه های دانشگاهی
فرنوش رقابی؛ عبدالحسین فرج پهلو؛ نجلا حریری
چکیده
چکیدههدف: کتابخانه‌های دانشگاهی جهت همگام شدن با تحولات روز، رویارویی مؤثر با آنها و حفظ جایگاه خود در شرایط رقابتی کنونی، نیاز به تصویری نزدیک به واقعیت از آینده خود دارند تا بر اساس آن بتوانند برنامه ریزی و تصمیم گیری درستی به عمل آورند. داشتن چنین تصویری معمولا از راه مطالعاتی نظام‌‌مند درباره‌‌ی آینده امکان پذیر می-باشد. پژوهش ...
بیشتر
چکیدههدف: کتابخانه‌های دانشگاهی جهت همگام شدن با تحولات روز، رویارویی مؤثر با آنها و حفظ جایگاه خود در شرایط رقابتی کنونی، نیاز به تصویری نزدیک به واقعیت از آینده خود دارند تا بر اساس آن بتوانند برنامه ریزی و تصمیم گیری درستی به عمل آورند. داشتن چنین تصویری معمولا از راه مطالعاتی نظام‌‌مند درباره‌‌ی آینده امکان پذیر می-باشد. پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن مرور مطالعات مرتبط به آینده‌ی کتابخانه‌ها در ایران و جهان و تبیین شکاف پژوهش، به مطالعه، مرور و تلخیص نیروهای پیشران پیشنهادی پژوهشگران برای آینده کتابخانه‌های دانشگاهی بپردازد.روش‌شناسی: تحقیق حاضر با استفاده از روش مرور نظام مند انجام گرفته است. بدین منظور، پژوهش‌های مرتبط در پایگاه‌های اطلاعاتی ملی و بین‌المللی، استخراج و بررسی شدند و در نهایت 29 اثر مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: از مرور پژوهش‌ها ، فهرست 112 نیروی پیشران کاندید موثر بر آینده کتابخانه های دانشگاهی در هشت بُعد متشکل از شش بُعد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناوری، قانونی و زیست محیطی (برای بررسی محیط خارجی) و دو بُعد «ساختاری و مدیریتی» و «ماهیت و خدمات کتابخانه» که ناظر بر محیط درونی هستند، استخراج گردید. همچنین مشخص شد که مطالعه کتابخانه‌های دانشگاهی از منظر آینده پژوهی و فرآیند تدوین سناریوهای ارجح در آینده این کتابخانه ها خلأ پژوهشی امروز است.نتایج: مدیران و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی ناگزیرند برای مانایی سازمان خود در مقابل تغییرات محیطی، تحولات حاصل از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، و پاسخگویی موثر به انتظارات جامعه دانش بنیان، برنامه‌ای راهبردی و آینده نگر تدوین نمایند. اولین گام دراین مسیر، تشخیص و شناسایی نیروهای پیشران و تأثیرگذار بر آینده کتابخانه های دانشگاهی و تلاش برای تدوین سناریوهای مرتبط با آنها است که ازطریق آینده پژوهی می‌تواند صورت پذیرد
