علمی پژوهشی
معصومه معظمی؛ نجلا حریری؛ عاطفه زارعی؛ فهیمه باب الحوائجی
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل رفتار جستجو و بازیابی اطلاعات توسط کاربران چند زبانه در محیط وب است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهش‌های ترکیبی است. در پژوهش حاضر در بخش کمی روش پژوهش نیمه تجربی است و در بخش کیفی برای تحلیل مصاحبه‌ها از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. در پژوهش حاضر ابتدا پژوهشگر سه وظیفه تهیه ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل رفتار جستجو و بازیابی اطلاعات توسط کاربران چند زبانه در محیط وب است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهش‌های ترکیبی است. در پژوهش حاضر در بخش کمی روش پژوهش نیمه تجربی است و در بخش کیفی برای تحلیل مصاحبه‌ها از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. در پژوهش حاضر ابتدا پژوهشگر سه وظیفه تهیه نموده و از کاربران خواست تا به جستجوی اطلاعات در موتور جستجوی WorldWideScience بپردازند و نتایج جستجو را ارائه کنند. در حین انجام آزمایش کلیه رفتارهای کاربران با استفاده از نرم افزار ضبط و مورد ارزیابی قرار گرفت. جامعه این پژوهش دانشجویان دکتری در شش حوزه علوم بود. در پژوهش حاضر از 35 نفر از دانشجویان دکتری در شش حوزه علوم که از وب برای جستجو استفاده می‌کردند به عنوان نمونه پژوهش استفاده شده است. سپس نمونه پژوهش به دو گروه تقسیم شد یک گروه کاربران دو زبانه که فقط به زبان انگلیسی و زبان فارسی مسلط هستند و گروه دوم کاربران چند زبانه که به سه زبان یا بیشتر تسلط دارند. درنهایت تحلیلی بر رفتار جستجو و بازیابی کاربران انجام گرفت. سپس مقایسه ای میان رفتار اطلاع‌یابی کاربران دو زبانه و کاربران چند زبانه صورت گرفت. یافته‌ها: تحلیل کیفی ماهیت رفتار بازیابی اطلاعات توسط افراد چند زبانه شامل 5 بعد (تعریف وظایف، فرموله کردن استراتژی بازیابی، استفاده از ابزار ترجمه، روبرو شدن با چالش‌های بازیابی و مدیریت (کنترل) چالش‌های بازیابی) و همچنین 20 مؤلفه می‌باشد.
علمی پژوهشی
مدیریت دانش
رضا رجبعلی بگلو؛ فاطمه تاجداری؛ فراز صادق وزیری
چکیده
هدف: هدف این پژوهش تدوین استراتژی برای انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران بر پایه استراتژی اقیانوس آبی است. استراتژی اقیانوس آبی به عنوان رویکردی جدید از استراتژی و نوآوری، از تحولات حوزه مدیریت استراتژیک است که هدف آن رشد و عملکرد پایدار سازمان است. این استراتژی در برابر استراتژی رقابتی قرار دارد. در مزیت رقابتی، سازمان سعی می‌کند ...
بیشتر
هدف: هدف این پژوهش تدوین استراتژی برای انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران بر پایه استراتژی اقیانوس آبی است. استراتژی اقیانوس آبی به عنوان رویکردی جدید از استراتژی و نوآوری، از تحولات حوزه مدیریت استراتژیک است که هدف آن رشد و عملکرد پایدار سازمان است. این استراتژی در برابر استراتژی رقابتی قرار دارد. در مزیت رقابتی، سازمان سعی می‌کند در رقابت با سایر رقبا، با استفاده از یک محصول یا خدمت، مزیت رقابتی بدست آورد و مورد اقبال مشتریان قرارگیرد. ایده استراتژی اقیانوس آبی با به چالش کشیدن رقابت، و همچنین با ارائه راهکارهایی نوین، به دنبال معرفی حوزه جدیدی برای کسب موفقیت در عرصه کاری و خدماتی است. از این‌رو، در پژوهش کنونی، این پرسش مورد بررسی قرار گرفته که مهم‌ترین عوامل قابل حذف، قابل کاهش، قابل ایجاد و قابل افزایش در انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران کدامند؟روش پژوهش: در این پژوهش از روش تحلیل محتوا با رویکرد قیاسی و مبتنی بر چارچوب نظری استراتژی اقیانوس آبی استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با ده نفر از اعضای هیئت مدیره کنونی و پیشین انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از فرایند مصاحبه، از روش تحلیل مضمون استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران در پیگیری و اجرای استراتژی‌های خود به بازنگری نیازمند است؛ به بیان دیگر و بر پایه یافته‌های پژوهش حاضر، ضروری است انجمن برخی از فعالیت‌ها و اقدام‌های جاری خود همچون تمرکز به رتبه‌بندی وزارت عتف برای انجمن‌ها و فعالیت‌های خارج از اولویت را کاهش داده و برخی از این فعالیت‌ها و اقدام‌ها همچون همکاری‌های ساختاریافته با کتابخانه‌های مرکزی، ارتباط با جوامع علمی داخلی و خارجی، و تولیدات علمی را افزایش دهد. همچنین لازم است انجمن برخی از فعالیت‌ها و اقدام‌های خود همچون تدوین تفاهم‌نامه‌های غیرضروری و پیگیری‌های مستقیم و موردی صنفی از انجمن را حذف کرده و وفعالیت‌ها و اقداماتی همچون تعامل با همه ذی‌نفعان حرفه، صنعت و جامعه، ارائه خدمات پلتفرمی و جذب بیشتر مخاطبان را جزو اولویت‌های اجرایی خود قرار دهد.نتیجه‌گیری: چارچوب چهار اقدام تدوین شده در پژوهش حاضر بر پایه رویکرد استراتژی اقیانوس آبی، می‌تواند ابزار و رویکرد مناسبی برای سیاستگذاری‌های انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران مورد توجه و استفاده اعضای هیئت مدیره این انجمن قرار بگیرد.
علمی پژوهشی
علم سنجی
شهناز خادمی زاده؛ عبدالحسین فرج پهلو؛ زینب محمدی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر تولیدات علمی از نظر اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. نوع پژوهش کاربردی و به روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش 500 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز است که با استفاده از جدول مورگان 217 نفر به روش نمونه گیری طبقه‌ای و تصادفی ساده به عنوان نمونه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر تولیدات علمی از نظر اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. نوع پژوهش کاربردی و به روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش 500 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز است که با استفاده از جدول مورگان 217 نفر به روش نمونه گیری طبقه‌ای و تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته بود. داده‌های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و نرم افزار lisrel تحلیل شده است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد، گویه‌های "نگرش و ذهنیت اجتماعی راجع به پژوهش" قوی‌ترین مؤلفه‌ی عامل فرهنگی- اجتماعی؛ گویه‌ی "کنترل و ارزیابی مؤثر از فعالیت‌های پژوهشی دانشگاها" قوی‌ترین مؤلفه‌ی عوامل سازمانی ـ مدیریتی، گویه‌های "اعتماد به نفس و خودباوری"؛ "آشنایی با مهارت‌های پژوهشی" قوی‌ترین مؤلفه‌های عوامل فردی و گویه‌ی "اعتبارات، بودجه و حمایت مالی کافی از پژوهش‌ها" قوی‌ترین مؤلفه‌ی عوامل زیرساختی شناسایی شدند. میانگین رتبه‌ها بیانگر آن است که «عامل فردی» با میانگین رتبه 13/3 در اولویت اول قرار دارد و بیش از سایر مؤلفه‌ها مورد توجه بوده است. همچنین مؤلفه «عوامل زیرساختی» با میانگین رتبه 70/2؛ مؤلفه «عوامل سازمانی ـ مدیریتی» با میانگین رتبه 10/2 و «عوامل فرهنگی‌ـ اجتماعی» با میانگین رتبه 07/2 به ترتیب اولویت، بر تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز اثر گذار هستند. با توجه به نتایج پژوهش، تقویت شاخص‌های تأثیرگذار بر روند تولیدات علمی از طرف مسئولین و مدیران آموزش عالی می‌تواند زمینه‌ای مناسب‌تر برای انجام پژوهش‌های کاربردی اعضای هیأت علمی و ارتقاء علمی دانشگاه مهیا نماید.
علمی پژوهشی
مدیریت دانش
حمید فرامرزی؛ غلامحسین مکتبی؛ مرتضی امیدیان؛ علیرضا حاجی یخچالی
چکیده
چکیدههدف: این پژوهش با هدف بررسی تحلیل کانونی رابطه باورهای رفتاری، هنجاری، کنترلی و تمایل به اشتراک دانش با نگرش ها، هنجارهای ذهنی، قصد رفتاری و کنترل رفتاری ادراک شده در معلمان مقطع متوسطه اول شهرستان کرج انجام شده است. روش شناسی: این پژوهش به لحاظ هدف توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل تمام معلمان مقطع متوسطه ...
بیشتر
چکیدههدف: این پژوهش با هدف بررسی تحلیل کانونی رابطه باورهای رفتاری، هنجاری، کنترلی و تمایل به اشتراک دانش با نگرش ها، هنجارهای ذهنی، قصد رفتاری و کنترل رفتاری ادراک شده در معلمان مقطع متوسطه اول شهرستان کرج انجام شده است. روش شناسی: این پژوهش به لحاظ هدف توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل تمام معلمان مقطع متوسطه اول شهر کرج است. از این جامعه تعداد 350 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه های اشتراک دانش راجا و چناماننی (Chennamaneni &Raja ) (2012) و پرسشنامه اقدام منطقی فیش باین و آجزن (Fishbein & Ajzen) (2002) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی کانونی (بنیادی) استفاده شد. یافته ها: یافته ها تشان داد که از مجموع متغیرهای ملاک، قصد رفتاری (67/0) و از مجموع متغیرهای پیش‌بین، باورهای هنجاری (41/0) دارای بیشترین اهمیت بودند. مقدار لامبدای ویلکز (001/0P< ، 868/18=F، 461/0=λ) نشان می‌دهد که با احتمال 99 درصد بین دو مجموعه متغیر، همبستگی کانونی وجود دارد. البته لامبدای ویلکز مقدار واریانسی را نشان می‌دهد که با مدل تبیین نمی‌شود. بر این مبنا، اندازه اثر دو تابع کانونی این تحلیل برابر با 539/0، اندازه اثر مقدار واریانس مشترک بین دو دسته متغیر است که مدل کامل قادر به تبیین آن است. بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین باورهای رفتاری، هنجاری، کنترلی و تمایل به اشتراک دانش با نگرش ها، هنجارهای ذهنی، قصد رفتاری و کنترل رفتاری ادراک شده، همبستگی کانونی و همپوشانی خوبی (53 درصد) وجود دارد.
علمی پژوهشی
محمدرضا فرهادپور؛ مریم درخشان
چکیده
هدف: هدف این تحقیق تعیین رابطه خودکارآمدی فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده دانشجویان از فناوری اطلاعات و موفقیت آنها در آزمون سواد اطلاعاتی و سواد رایانه ای دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز است.روش شناسی: نوع مطالعه کاربردی با روش پیمایشی تحلیلی انجام‌شده است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز ...
بیشتر
هدف: هدف این تحقیق تعیین رابطه خودکارآمدی فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده دانشجویان از فناوری اطلاعات و موفقیت آنها در آزمون سواد اطلاعاتی و سواد رایانه ای دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز است.روش شناسی: نوع مطالعه کاربردی با روش پیمایشی تحلیلی انجام‌شده است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز در سال 1397 به تعداد تقریبی 27000 نفر بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی نسبتی تعداد 377 نفر با فرمول کوکران به‌عنوان نمونه انتخاب شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس ابزارهای مطالعات پیشین حاوی 53 گویه جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. 23 تحلیل شد.یافته ها: نتایج کلی نشان داد وضعیت متغیرهای خودکارآمدی فناوری اطلاعات و ارتباطات (میانگین=02/4)؛ استفاده از فناوری اطلاعات (میانگین=97/3)؛ سواد اطلاعاتی (میانگین=97/3) و سواد رایانه ای (میانگین=06/4) مطلوب است. ضمن این‌که خودکارآمدی فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه مثبت و معناداری با استفاده دانشجویان از فناوری اطلاعات (421/0 = β)، سواد اطلاعاتی (575/0 = β) و سواد رایانه ای (706 = β) دارد.نتیجه گیری: باور دانشجویان به توانائی ها و دانش خود در استفاده از فناوری اطلاعات می تواند استفاده آنها از فناوری اطلاعات، مهارت یابی در سواد اطلاعاتی و سواد رایانه ای را تبیین کند.
علمی پژوهشی
کتابخانه دیجیتالی
سیده کبری پاشازاده؛ محسن حاجی زین‌العابدینی؛ سید مهدی طاهری
چکیده
چکیدههدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی پروفایل کاربردی فراداده‌ای برای توصیف و سازماندهی اشیای محتوایی کتابخانه‌ای مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک انجام شد.روش: از رویکرد تحلیل سیستم در تحقیق حاضر استفاده شده است. در گردآوری داده‌ها از ابزارهای پژوهش کیفی ازجمله مصاحبه نیمه ساختار یافته و مشاهده دقیق بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش دارای ...
بیشتر
چکیدههدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی پروفایل کاربردی فراداده‌ای برای توصیف و سازماندهی اشیای محتوایی کتابخانه‌ای مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک انجام شد.روش: از رویکرد تحلیل سیستم در تحقیق حاضر استفاده شده است. در گردآوری داده‌ها از ابزارهای پژوهش کیفی ازجمله مصاحبه نیمه ساختار یافته و مشاهده دقیق بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش دارای دو بخش است. بخش اول جامعه پژوهش را ویژگی‌های بومی، ظاهری و معناشناختی تمامی اشیای محتوایی کتابخانه در مؤسسه ملک تشکیل داد. بخش دوم آن را کارمندان بخش فهرستنویسی کتابخانه تشکیل دادند که در این مورد از روش نمونه‌گیری گلوله برفی برای انتخاب افراد استفاده شد تا در وقت و هزینه پژوهش صرفه‌جویی شود. همچنین به‌منظور طراحی پروفایل کاربردی با روش نظام‌مند از چندین سیاهه وارسی مربوط به استانداردهای فراداده‌ای از جمله هسته دوبلین، توصیف مستند (مَذز)، توصیف شیء (مُدس)، کدگذاری و انتقال فراداده (مِتس) و مارک اکس ام ال استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد پروفایل کاربردی طراحی شده در پژوهش حاضر دارای 44 عنصر است که 24 عنصر آن از استاندارد فراداده‌ای توصیف شیء، 18 عنصر از استاندارد فراداده‌ای هسته دوبلین و 2 عنصر از استاندارد کدگذاری و انتقال فراداده استخراج شد.نتیجه‌گیری: مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک با به‌کارگیری این پروفایل کاربردی و پیشنهادهای ارائه‌شده در این پژوهش می‌تواند به مدیریت فراداده‌های خود به‌منظور سازماندهی هر چه بهتر و کارآمدتر اشیای محتوایی کتابخانه بپردازد. همچنین سایر کتابخانه‌ها با ویژگی‌های مشابه می‌توانند از پروفایل‌های کاربردی مذکور الگوبرداری کرده و در جهت طراحی و تدوین پروفایل کاربردی فراداده‌ای خود گام بردارند.
مقاله مروری
علم سنجی
محمود امین‌طوسی
چکیده
پژوهش‌های اخیر نشان داده است در ایران دستورالعمل شیوه‌های معتبر استناددهی به خوبی رعایت نمی‌شوند. از جمله نتایج این تحقیقات در بهبود وضعیت استناددهی، توجه و آشنایی محققین با نرم‌افزارهای مدیریت مراجع بوده است. اما نرم‌افزارهای فعلی استناددهی و مدیریت مراجع، پشتیبانی مناسبی از زبان فارسی ندارند. یک دلیل عدم پشتیبانی مناسب از ...
بیشتر
پژوهش‌های اخیر نشان داده است در ایران دستورالعمل شیوه‌های معتبر استناددهی به خوبی رعایت نمی‌شوند. از جمله نتایج این تحقیقات در بهبود وضعیت استناددهی، توجه و آشنایی محققین با نرم‌افزارهای مدیریت مراجع بوده است. اما نرم‌افزارهای فعلی استناددهی و مدیریت مراجع، پشتیبانی مناسبی از زبان فارسی ندارند. یک دلیل عدم پشتیبانی مناسب از زبان فارسی، فقدان ملزومات مدونِ موردنیاز، برای پیاده‌سازی نرم‌افزاری است. این فقدان نیازمندیها در بخش نحوه‌ی ارجاع دو زبانه به مقالات در بسیاری از وبگاه‌‌های نشریات علمی نیز مشاهده می‌شود. هدف در این پژوهش کاربردی، بررسی مشکلات محلی‌سازی نرم‌افزارهای استناددهی در زبان فارسی و ارائه‌ی راهکارهای عملیاتی است. روش پژوهش در این پژوهش، با روش‌شناسی «مرور روایتی» چندین نرم‌افزار داخلی و بین‌المللی مورد مطالعه و الزامات نرم‌افزاری در این برنامه‌ها برای پشتیبانی از زبان‌های دیگر با تاکید بر زبان فارسی بررسی شده است. امکان چینش راست به چپ مآخذ، درج مترادف کلمات خاص، درج همزمان مراجع فارسی و انگلیسی و مقدم بودن منابع فارسی در هنگام مرتب‌سازی منابع از جمله مواردی هستند که یک نرم‌افزار استناددهی برای پشتیبانی از فارسی باید داشته باشد. یافته‌ها: به منظور سازگاری شیوه‌های استناددهی مرسوم برای استفاده در زبان فارسی فیلدهای اطلاعاتی جدید و هماهنگ با نرم‌افزارهای روز دنیا باید درنظر گرفته شود که در متن نوشتار ذکر شده است. همچنین با توجه به فیلدهای پیشنهادی، توصیه می‌شود اطلاعات کتابشناختی دو زبانه در پایگاه‌های اطلاعات علمی به صورت مجزا برای هر زبان منتشر شود. نتیجه‌گیری: بدون توافق و تدوین یک سری ملزومات ضروری، امکان برنامه‌نویسی و استفاده همه‌گیر از شیوه‌نامه‌های فارسی وجود ندارد. این ملزومات می‌توانند در سطح ملی و بین‌المللی پیگیری و وضع شوند تا در نرم‌افزارهای مدیریت مراجع و سایتهای مجلات و پایگاه‌های اطلاعات علمی لحاظ شوند.
