علمی پژوهشی
علم سنجی
مریم کشوری؛ فریده عصاره؛ فرامرز سهیلی
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی مدل بهرهوری علمی نویسندگان پراستناد جهان بر اساس نظرهای خبرگان است. روششناسی: پژوهش حاضر به روش آمیخته (کمّی و کیفی) انجام شده است؛ جامعههای آماری پژوهش 12 نفر از خبرگان داخلی و خارجی (که عمده فعالیتهای علمیشان مربوط به بهرهوری علمی بوده) و 235 نفر از نویسندگان پراستناد جهان هستند. دادههای پژوهش با ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی مدل بهرهوری علمی نویسندگان پراستناد جهان بر اساس نظرهای خبرگان است. روششناسی: پژوهش حاضر به روش آمیخته (کمّی و کیفی) انجام شده است؛ جامعههای آماری پژوهش 12 نفر از خبرگان داخلی و خارجی (که عمده فعالیتهای علمیشان مربوط به بهرهوری علمی بوده) و 235 نفر از نویسندگان پراستناد جهان هستند. دادههای پژوهش با استفاده از ابزارهای سیاههوارسی، پرسشنامه، و پایگاه وبگاه علم WoS گردآوری شدهاند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از دو نرمافزار اسپیاساس 19 و لیزرل 8 استفاده شده است. آزمون مدل بهرهوری علمی نویسندگان پراستناد به روش تحلیل عاملی تأییدی انجام شده است.یافتههای پژوهش: مدل سه مؤلفهای پژوهش حاضر (شامل مؤلفههای فردی، سازمانی، و کتابسنجی) نشان میدهد با توجه به بارهای عاملی در آزمون تحلیل عاملی تأییدی، مؤلفه کتابسنجی با بار عاملی 1، مؤلفه فردی با بار عاملی 69/0 و مؤلفه سازمانی با بار عاملی 63/0 در جامعه نویسندگان پراستناد، در مدل بهرهوری علمی، تاثیرگذار هستند. همچنین مدل بهره-وری علمی به دست آمده بر اساس نظرهای خبرگان، در جامعه نویسندگان پراستناد جهان دارای برازش مطلوبی است.نتیجهگیری: ترکیب مؤلفههای کمّی و کیفی ارائه شده در مدل به دست آمده میتواند در راستای فراهم کردن زمینه توسعه علمی فردی و سازمانی مؤثر بوده و راهگشای افراد و سازمانها در جهت ارتقای بهرهوری علمی باشد. مؤلفه کتابسنجی از یک طرف بر بهرهوری علمی اثرگذار است و از طرف دیگر، محصول تعامل میان مؤلفههای فردی و سازمانی، و برونداد نهایی بهرهوری علمی است. از طرف دیگر، نتیجه به دست آمده در جامعه نویسندگان برتر نشان میدهد نقش مؤلفه سازمانی نسبت به دو مؤلفه دیگر کمتر است.
علمی پژوهشی
علم سنجی
علی بیرانوند؛ محمد قناعتیان؛ هادی الهایی
چکیده
هدف. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین نمرات دگرسنجی مربوط به مقالات پراستناد حوزه فیزیک ذرات در پایگاه دایمنشنز با تعداد استنادات دریافتی در پایگاه اطلاعاتی کلاریویت آنالیتیک و دایمنشنز است.روشپژوهش. پژوهش حاضر از نوع بنیادی است که به شیوه توصیفی و با رویکرد دگرسنجی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 5702 عنوان مقاله حوزه فیزیک ...
بیشتر
هدف. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین نمرات دگرسنجی مربوط به مقالات پراستناد حوزه فیزیک ذرات در پایگاه دایمنشنز با تعداد استنادات دریافتی در پایگاه اطلاعاتی کلاریویت آنالیتیک و دایمنشنز است.روشپژوهش. پژوهش حاضر از نوع بنیادی است که به شیوه توصیفی و با رویکرد دگرسنجی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 5702 عنوان مقاله حوزه فیزیک ذرات است که بین سالهای 2000-2019 در پایگاه اطلاعاتی کلاریویت آنالیتیک نمایه شدهاند. نمونه آماری تحقیق شامل 102 عنوان مقاله است که توسط پایگاه کلاریویت آنالیتیک به عنوان پراستنادترین مقالات حوزه فیزیک ذرات معرفی شدهاند. به منظور بررسی رابطه شاخصهای علمسنجی مقالات مورد بررسی در پایگاههای اطلاعاتی و سنجههای حاصل از حضور این مقالات در شبکههای اجتماعی و پایگاههای استنادی، علاوه بر آزمونهای آمار توصیفی، از آزمون همبستگی پیرسون جهت بررسی رابطه بین متغیرهای پژوهش استفاده شده است.یافتهها. انتشار مقالات در شبکههای اجتماعی فیسبوک، ویکیپدیا و کیواندای ارتباط مثبت و معناداری با تعداد استنادات دریافتی از طریق پایگاه دایمنشنز و کلاریویت آنالیتیک دارد. در حالیکه بین انتشار مقالات در شبکههای اجتماعی نیوز اوتلتس، بلاگ، تویترز، ویبو، پتنت، فیسبوک، گوگل پلاسیوزر، ردیتور، ویدئوآپلودر و استنادات دریافتی از دایمنشنز و کلاریویت آنالیتیک رابطه معناداری وجود ندارد. بین تعداد مشاهده مقالات در پایگاه استنادی مندلی با استنادات دریافتی از طریق پایگاه دایمنشنز و کلاریویت آنالیتیک رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. اما بین تعداد مشاهده مقالات در پایگاههای استنادی سایتیولایک و کونوتا با تعداد استنادات دریافتی پایگاه دایمنشنز و کلاریویت آنالیتیک ارتباط معناداری وجود ندارند.نتیجه گیری. فعالیت در شبکههای اجتماعی، همبستگی بین نمرات دگرسنجی و استنادات دریافتی را افزایش می-دهد. ارائه نتایج تحقیقات در شبکههای اجتماعی، با نهادینه کردن فرهنگ اشتراک گذاری دانش، زمینه جذب استنادات بیشتر را فراهم می کنند.
علمی پژوهشی
مدیریت دانش
علی بیرانوند؛ ساره رحمانیان؛ علی رضا محمدی نژادگنجی؛ مسعود ایروانی
چکیده
هدف. شناسایی مدل عوامل تأثیرگذار بر اشتراک دانش در محیطهای دانشگاهی همواره از اهمیت و جایگاه خاصی در میان تحقیقات حوزه مدیریت دانش برخوردار بوده است. هدف این پژوهش ارائه مدل ساختاری-تفسیری عوامل مؤثر بر اشتراک دانش در محیطهای دانشگاهی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه پیامنور میباشد.
روش. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از نظر ...
بیشتر
هدف. شناسایی مدل عوامل تأثیرگذار بر اشتراک دانش در محیطهای دانشگاهی همواره از اهمیت و جایگاه خاصی در میان تحقیقات حوزه مدیریت دانش برخوردار بوده است. هدف این پژوهش ارائه مدل ساختاری-تفسیری عوامل مؤثر بر اشتراک دانش در محیطهای دانشگاهی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه پیامنور میباشد.
روش. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هیات علمی دانشگاه میباشند که با استفاده از نمونهگیری قضاوتی19 نفر از خبرگان مطلع و صاحبنظر در حوزه مدیریت دانش که دارای سوابق علمی، تجربی یا پژوهشی بودند، به عنوان اعضای پنل خبرگان انتخاب شدهاند. روشهای گردآوری اطلاعات در این پژوهش به دو دسته کتابخانهای و میدانی(پرسشنامه) تقسیم میشود. در این پژوهش، از تکنیک دلفی فازی جهت غربال متغیرها و از مدلسازی ساختاری-تفسیری برای شناسایی و طراحی الگوی روابط بین شاخصها استفاده شده است.
یافتهها. بر اساس نتایج به دست آمده، متغیرهای خودکارآمدی، پشتیبانی مدیریتی، سیستم پاداش، سیاستهای کلان دانشگاه، زیرساختهای نرم افزاری، زیرساختهای سختافزاری، تعامل شخصی،اعتماد، انتظارات شخصی، استفاده از رسانههای اجتماعی، تمایل به اشتراکگذاری دانش، کارکنان دانشی و فرهنگ دانشمحور به عنوان عوامل مؤثر بر اشتراک دانش در دانشگاه پیامنور معرفی گردید. نتایج حاصل حاکی از آن است که سیاستهای کلان دانشگاه، پشتیبانی مدیریتی و فرهنگ دانش محور، تأثیرگذارترین عوامل میباشند. متغیرهای خودکارآمدی و کارکنان دانشی تأثیرپذیرترین عوامل شناسایی شده در این تحقیق میباشند.
اصالت و ارزش. تاکنون تحقیق مشابهی به بررسی روابط درونی و بیرونی، تعیین سطوح تأثیرگذاری و تأثیرپذیری عوامل مؤثر در اشتراک دانش در دانشگاه پیام نورنپرداخته و تحقیق حاضر از این نظر دارای نوآوری است.
علمی پژوهشی
علم سنجی
علی اکبر خاصه؛ فرامرز سهیلی؛ حیدر مختاری؛ شاهدخت پایدار
چکیده
هدف: با وجود اهمیت زیاد نقدوبررسیهای کتاب، به ویژه در علوم انسانی و اجتماعی، چندان توجهی از منظر علمسنجی به آنها نشده است. هدف این مطالعه بررسی مدارک نقدوبررسی کتاب منتشرشده از سوی پژوهشگران کشورهای خاورمیانه و نمایهشده در پایگاه وب-آوساینس در بازة زمانی 2009-2018 با تأکید بر کشور ایران بود.
روششناسی: این مطالعة کاربردی نوعی پیمایش ...
بیشتر
هدف: با وجود اهمیت زیاد نقدوبررسیهای کتاب، به ویژه در علوم انسانی و اجتماعی، چندان توجهی از منظر علمسنجی به آنها نشده است. هدف این مطالعه بررسی مدارک نقدوبررسی کتاب منتشرشده از سوی پژوهشگران کشورهای خاورمیانه و نمایهشده در پایگاه وب-آوساینس در بازة زمانی 2009-2018 با تأکید بر کشور ایران بود.
روششناسی: این مطالعة کاربردی نوعی پیمایش علمسنجی بود. ابتدا دادههای لازم از وبآوساینس استخراج و در نرمافزار اکسل وارد شد. برای به دست آوردن شاخصهای علمسنجی و ترسیم شبکههای همتألیفی از نرمافزار isi.exe استفاده شد.
یافتهها: از نظر تعداد مدارک نقدوبررسی ترکیه، ایران و امارات بیشترین مدارک را دارند. به لحاظ سهم مدارک نقدوبررسی کتاب از کل مدارک علمی متعلق به آن کشور، قبرس و لبنان بیشترین سهم را دارند. سهم مدارک نقدوبررسی کتاب کشورهای خاورمیانه از کل مدارک نقدوبررسی کتاب جهان بسیار کم بوده است. به لحاظ حوزههای موضوعی، کشورهای خاورمیانه بیشتر در موضوعهای تاریخ، دین، سایر موضوعات هنر و علوم انسانی، دولت و قوانین، و مطالعات منطقهای فعال هستند. بیشترین استنادهای دریافتی مربوط به ترکیه، ایران و امارات بوده است. همچنین، بیشتر مدارک نقدوبررسی کتاب کشورهای خاورمیانه در قالب تکنویسنده منتشر شده است.
نتیجهگیری: کشورهای خاورمیانه، از جمله ایران، توجه چندانی به انتشار مدارک نقدوبررسی کتاب ندارند و جایگاه آنها در بین کشورهای جهان مناسب نیست. میزان استنادهای دریافتی مدارک نقدوبررسی کتاب در بین کشورهای خاورمیانه در ده سال اخیر هم بسیار پایین بوده است. همچنین این کشورها کمتر به نقدوبررسی کتاب در حوزههای فنی و مهندسی و پزشکی پرداختهاند. تحقیقاتی از این دست برای انواع دیگر متون لازم است.
مقاله مروری
مدیریت دانش
ام البنین (طلیعه ) فیض بخش؛ فهیمه باب الحوائجی
چکیده
هدف: مرور نوآوری و ارزش آفرینی در اکوسیستم داده باز از طریق مطالعه پژوهش هایی است که موضوعات مرتبط با داده باز و نوآوری مبتنی بر داده باز و ایجاد ارزش از داده را مورد هدف قرار داده اند.
روش پژوهش : مطالعه حاضر از نوع مطالعات مروری است. به منظور جمع آوری داده های متناسب با هدف پژوهش ، ابتدا کلیدواژههای اکوسیستم داده باز، نوآوری داده ...
بیشتر
هدف: مرور نوآوری و ارزش آفرینی در اکوسیستم داده باز از طریق مطالعه پژوهش هایی است که موضوعات مرتبط با داده باز و نوآوری مبتنی بر داده باز و ایجاد ارزش از داده را مورد هدف قرار داده اند.
روش پژوهش : مطالعه حاضر از نوع مطالعات مروری است. به منظور جمع آوری داده های متناسب با هدف پژوهش ، ابتدا کلیدواژههای اکوسیستم داده باز، نوآوری داده باز، ایجاد ارزش رقابتی از داده باز، ایجاد نوآوری از داده باز ، برنامه های داده باز و کلید واژه های مشابه در پایگاه ها علمی معتبر داخلی و خارجی و موتور جستجوی Google scholar جستجو گردید، آنگاه با با روش گلوله برفی و با رویکردی حداکثری تلاش گردید تا منابع مرتبط با داده باز و نوآوری داده استخراج گردد. تعداد 25 منبع خارجی در فاصله سال های 2014 تا 2021که از نوعی جامعیت برخوردار بودند منتخب گردیدند. به دلیل تعداد اندک پژوهش های داخلی انجام شده ، بازه زمانی وغربال گری در جستجوی فارسی لحاظ نشد.
یافته های پژوهش : 30 مورد پژوهش شامل 5 پژوهش داخلی و 25 پژوهش خارجی و به منظور تحلیل نوآوری و ارزش آفرینی در اکوسیستم داده باز به مطالعه حاضر وارد شد. نتایج حاصل از تحلیل پژوهش ها در بخش های 1- شناسایی مولفه ها و ابعاد کلیدی در برنامه های داده باز
2- شناسایی مولفه ها و الزامات اکوسیستم داده باز 3- ایجاد ارزش از داده باز 4-ایجاد نوآوری از داده باز 5- پیچیدگی ها و موانع ایجاد نوآوری از داده باز ارائه شد.
نتیجه گیری: کسب و کارهای مبتنی بر داده باز، باید از داده برای یک نوآوری تحولآفرین استفاده کنند تا محصول یا خدمات تجاریشدهی جدید یا شبکه ارزش جدید تولید نمایند
علمی پژوهشی
علم سنجی
علی بیرانوند؛ هادی الهایی؛ علی شجاعی فرد
چکیده
هدف: این پژوهش به بررسی تأثیر نمرات آلتمتریکس شبکه علمی- استنادی مندلی بر شاخصهای علمسنجی پایگاه اسکوپوس و گوگل اسکالر پرداخته است.روششناسی: پژوهش حاضر از نوع بنیادی است که به شیوه توصیفی و با رویکرد دگرسنجه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل آثار 271 رکورد تولید شده نویسندگان ایرانی حوزه وبمعنایی است که در بازه زمانی ...
بیشتر
هدف: این پژوهش به بررسی تأثیر نمرات آلتمتریکس شبکه علمی- استنادی مندلی بر شاخصهای علمسنجی پایگاه اسکوپوس و گوگل اسکالر پرداخته است.روششناسی: پژوهش حاضر از نوع بنیادی است که به شیوه توصیفی و با رویکرد دگرسنجه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل آثار 271 رکورد تولید شده نویسندگان ایرانی حوزه وبمعنایی است که در بازه زمانی 2021-1960 در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است. به منظور بررسی تأثیر سنجههای حاصل از حضور تولیدات علمی حوزه وبمعنایی در پایگاههای التمتریکس و مندلی بر شاخص تعداد استنادات دریافتی در اسکوپوس، از آزمونهای ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه گام به گام به کمک نرم افزارهای اکسل و اسپی-اساس استفاده شده است.یافتهها: بررسی وضعیت تولیدات علمی حوزه وبمعنایی در پایگاه اسکوپوس نشان داد بیشترین تعداد تولیدات علمی این حوزه در سال 2010 ثبت شده است همچنین نتایج پژوهش نشان داد تعداد استنادات دریافتی نسب به تعداد خوانش مدارک پایینتر بوده و دلیل این اختلاف عدم استناددهی در تمامی موارد مورد مراجعه توسط کاربران پایگاه مندلی است. یافته های پژوهش نشان داد از نظر نوع مدرک، 160 عنوان مقاله کنفرانسی، 105 عنوان مقاله چاپ شده در مجلات، 4 مورد مقاله مروری، 1مورد کتاب و 1 مورد نیز مطالب پس گرفته شده می باشند که از نظر زبانی، 10 عنوان به زبان فارسی می باشند.نتیجهگیری: نتایج پژوهش بین منابع مورد استناد در مندلی ، توئیت های آلتمتریکس و ذکر منابع در مندلی با تعداد استنادات اسکوپوس رابطه مثت و معناداری نشان داد و لذا استفاده همزمان از دو متغیر تویئت شده و ذکر در مندلی در پایگاه آلتمتریکس برای تأثیر بیشتر بر تعداد استنادات پایگاه اسکوپوس از پیشنهادات پژوهش است.
علمی پژوهشی
کتابخانه های عمومی
علی اکبر خاصه؛ یسری رحمانی؛ فرامرز سهیلی
چکیده
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین میزان سواد کپی رایت (حق مؤلف) کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه است.
روش پژوهش: پژوهش حاضراز نوع توصیفی- همبستگی است و به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری را کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه تشکیل می دهند (170 نفر) که براساس فرمول کوکران 118 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ...
بیشتر
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین میزان سواد کپی رایت (حق مؤلف) کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه است.
روش پژوهش: پژوهش حاضراز نوع توصیفی- همبستگی است و به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری را کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه تشکیل می دهند (170 نفر) که براساس فرمول کوکران 118 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد ارزیابی میزان سواد حقمؤلف کتابداران تودوروا و همکاران (2017) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مجذور کا، آزمون تی یکنمونه ای و تی دونمونهای مستقل و آزمون تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شد.
یافتهها: یافتهها نشان داد که میزان آشنایی کتابداران کتابخانههای عمومی استان کرمانشاه با مسائل مرتبط با حقمؤلف در سطح پایینی قرار دارد. همچنین بین میزان آشنایی کتابداران با مسائل مرتبط با حقمؤلف در جنسیتها، رشتههای تحصیلی و سطح تحصیلات تفاوت معنیداری وجود ندارد. میزان آگاهی کتابداران از سیاستها و رویههای حقمؤلف کشور و کتابخانههای خود در سطح پایینی قرار دارد. در نهایت، یافتهها نشان داد که اکثریت بالای کتابداران بر لزوم شمول مباحث مرتبط با حقمؤلف در برنامههای درسی دانشگاهی و آموزش آن بهویژه در مقطع کارشناسی اتفاق نظر دارند.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، میتوان گفت جای مسائل مربوط به حقمؤلف و قوانین مربوط به آن در چارت درسی دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاهها خالی است. همچنین، مدیران کتابخانههای عمومی در استان کرمانشاه باید در این زمینه برای کتابداران سازمان خود برنامهریزی بهتری داشته باشند.
علمی پژوهشی
رفتار اطلاع یابی
فرامرز سهیلی؛ شراره محمودی
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل عدم استفاده زنان خانهدار روستاهای استان کردستان از کتابخانههای عمومی میباشد.
روش: پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و با روش گراندد تئوری انجام شده است. دادههای پژوهش از طریق مصاحبه با 25 نفر از زنان خانهدار روستاهای استان کردستان به دست آمد. تحلیل دادهها با استفاده از روشهای کدگذاری، در ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل عدم استفاده زنان خانهدار روستاهای استان کردستان از کتابخانههای عمومی میباشد.
روش: پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و با روش گراندد تئوری انجام شده است. دادههای پژوهش از طریق مصاحبه با 25 نفر از زنان خانهدار روستاهای استان کردستان به دست آمد. تحلیل دادهها با استفاده از روشهای کدگذاری، در سه مرحله باز، محوری و انتخابی انجام گرفت.
یافتهها: از تحلیل مصاحبهها، 5 مقوله اصلی و 19 مقوله فرعی شناسایی شدند. مقوله اصلی شرایط فیزیکی شامل مقولههای فرعی موقعیت، تعداد کتابخانه، فضای داخلی، امکانات، و مقوله اصلی کارکنان شامل دانش و مهارت، روابط عمومی و کمبود و مقوله اصلی منابع شامل کمبود، سفارش و سازماندهی، و مقوله اصلی خدمات عمومی شامل شبکه کتابخانهای، ساعت کاری، امانت، خدمات ویژه، و مقوله اصلی مسائل شخصی شامل کمبود زمان، فرهنگسازی، انگیزه، اقتصاد و عدم آگاهی بودند.
نتیجهگیری: بهبود عملکرد کتابخانهها و ارائه خدمات بهتر و کاملتر به زنان خانهدار میتواند در فهم و ارزشگذاری آنان نسبت به اطلاعات و خدمات فراهم شده توسط کتابخانه تحول ایجاد کند و در نتیجه منجر به بهبود جایگاه کتابخانه در افکار و اذهان عمومی شود لذا مسئولین کتابخانههای عمومی باید نقشه خدماتدهی به این قشر تأثیرپذیر و تأثیرگذار جامعه را بسیار مهم تلقی کنند.
نتیجهگیری: بهبود عملکرد کتابخانهها و ارائه خدمات بهتر و کاملتر به زنان خانهدار میتواند در فهم و ارزشگذاری آنان نسبت به اطلاعات و خدمات فراهم شده توسط کتابخانه تحول ایجاد کند و در نتیجه منجر به بهبود جایگاه کتابخانه در افکار و اذهان عمومی شود لذا مسئولین کتابخانههای عمومی باید نقشه خدماتدهی به این قشر تأثیرپذیر و تأثیرگذار جامعه را بسیار مهم تلقی کنند.
علمی پژوهشی
رفتار اطلاع یابی
فرامرز سهیلی؛ علی اکبر خاصه؛ حجت الله عسکری
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در محیط الکترونیکی در دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد.روششناسی: این پژوهش با روش آمیخته انجام شده است. بخش کمی پژوهش از نوع مطالعات توصیفی – پیمایشی و بخش کیفی به روش تحلیل مضمون انجام شد. جامعه آماری در بخش کمی شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در محیط الکترونیکی در دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد.روششناسی: این پژوهش با روش آمیخته انجام شده است. بخش کمی پژوهش از نوع مطالعات توصیفی – پیمایشی و بخش کیفی به روش تحلیل مضمون انجام شد. جامعه آماری در بخش کمی شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران است که تعداد 354 نفر به روش طبقهای نسبتی انتخاب شدهاند. در بخش کیفی نمونه آماری شامل 8 نفر از اساتید و مدیران کتابخانههای دانشگاه شهید چمران اهواز بود. دادههای پژوهش در بخش کمی از طریق پرسشنامه و در بخش کیفی در قالب گروههای کانونی گردآوری شد. دادههای کمی با کمک نرم افزار SPSS نسخه 22 و دادههای کیفی به روش تحلیل مضمون تحلیل شدند.یافتهها: تحلیل دادهها نشان داد دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز در محیط الکترونیکی از سواد اطلاعاتی نسبتاً مناسبی برخوردارند. تحلیل دادهها در بخش کیفی منجر به شناسایی 40 مضمون پایه و 4 مضمون سازمان دهنده در خصوص چالشها (شامل چالشهای اطلاعاتی، مهارتی، سازماندهی و نرم افزاری و سخت افزاری) و تحلیل مضمون منجر به شناسایی 27 مضمون پایه و 3 مضمون سازمان دهنده در خصوص ساز و کارهایی ( شامل دانش افزایی، مهارت افزایی و بروزرسانی سیستمها) برای جستجوی بهتر دانشجویان تحصیلات تکمیلی هنگام جستجوی مناسب در مجموعههای الکترونیکی شد.نتیجه گیری: گرچه وضعیت سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز در محیط الکترونیکی مطلوب است، لکن چالشهای شناسایی شده در این پژوهش، سواد اطلاعاتی دانشجویان در محیط الکترونیکی را تحت تأثیر قرار میدهد. برای غلبه بر این چالشها کتابخانهها می-توانند از طریق دانش افزایی و مهارت افزایی، سواد اطلاعاتی دانشجویان را ارتقاء دهند.
علمی پژوهشی
رفتار اطلاع یابی
لیلا محمدپور؛ نجلا حریری؛ فهیمه باب الحوائجی
چکیده
هدف: هدف از انجام این مطالعه شناسایی الگوهای رفتار جستجو و بازیابی اطلاعات دانشجویان دکتری دانشگاه محقق اردبیلی بر اساس ارزش دهی آنها به فرآیند جستجو وبازیابی اطلاعات است..روش شناسی:پژوهش حاضر از نوع کاربردی که به روش کمی و کیفی اجرا شده است.جامعه پژوهش متشکل از 48 دانشجو بود که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها در دو مرحله ...
بیشتر
هدف: هدف از انجام این مطالعه شناسایی الگوهای رفتار جستجو و بازیابی اطلاعات دانشجویان دکتری دانشگاه محقق اردبیلی بر اساس ارزش دهی آنها به فرآیند جستجو وبازیابی اطلاعات است..روش شناسی:پژوهش حاضر از نوع کاربردی که به روش کمی و کیفی اجرا شده است.جامعه پژوهش متشکل از 48 دانشجو بود که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها در دو مرحله تکمیل پرسشنامه های جمعیت شناختی، تجربه جستجو، ارزش و مشاهده رفتار تکمیل وظایف جستجو و تحلیل متنی محتوای مصاحبه شده با استفاده از تصاویر ضبط شده از کاربران در نرم افزار Camtasia studio گرد آوری شد. سپس با استفاده از آزمون های تی تک متغیره، همبستگی پیرسون و و آزمون تحلیل واریانس آنوا آنالیز انجام گردید.یافته ها: وضعیت ارزش دهی درونی،دستاوردی، کاربردی و هزینه ادراکی آنها به جستجو و بازیابی اطلاعات در وضعیت مطلوب و بالاتر از سطح متوسط(3) است. کاربرانی که ارزش دهی بیشتری به جستجو و بازیابی اطلاعات می دهند استراتژی و فنون کمتر ولی مرتبط تر استفاده می کنند و زمان کمتری صرف می شود در مقابل کاربرانی که ارزش کمتری می دهند استراتژی و فنون غیر مرتبط و بیشتری استفاده می کنند و زمان بیشتر صرف می شود.نتیجه گیری: ارزش ادراکی به عنوان عامل انگیزشی شناختی در رفتار جستجو و بازیابی اطلاعات کاربران تاثیر می گذارد. ارزش های ادراکی انسانها در الویت ها و انتخاب های آنها تاثیر می گذارند و پیشرفت های بعدی در زمینه های تحصیلی و علمی را برای آنها به وجود می آورند.کلیدواژه ها: ارزش ادراکی، رفتاراطلاع یابی، جستجو و بازیابی اطلاعات، انگیزش
علمی پژوهشی
شماره انگلیسی
شهناز خادمی زاده؛ فائزه السادات طباطبایی امیری؛ محمدرضا نصیری
چکیده
هدف:پژوهش حاضربدنبال این هدف است که باتوجه به موضوعات مورد جستجوی کاربران،انواع مختلف منابع دیجیتالی اعم کتابخانه درموضوعات متنوع راخوشهبندی نمایدتاگامی درجهت بهبودمجموعهسازی ومجموعهگستری وبهبود کیفیت خدمات کتابخانه دیجیتالی برداشته شود.
روششناسی:پژوهش یک مطالعه تحلیلی ازنوع مقطعی بودکه درطول دوره 10سالهی راهاندازی ...
بیشتر
هدف:پژوهش حاضربدنبال این هدف است که باتوجه به موضوعات مورد جستجوی کاربران،انواع مختلف منابع دیجیتالی اعم کتابخانه درموضوعات متنوع راخوشهبندی نمایدتاگامی درجهت بهبودمجموعهسازی ومجموعهگستری وبهبود کیفیت خدمات کتابخانه دیجیتالی برداشته شود.
روششناسی:پژوهش یک مطالعه تحلیلی ازنوع مقطعی بودکه درطول دوره 10سالهی راهاندازی کتابخانه دیجیتالی آیتالله العظمی بروجردی درقم از سال1390 تاسال 1400 صورت پذیرفت.جامعه آماری،دادههای10سالهی مربوط به کتابخانه دیجیتالی استخراج شده در مردادماه1400 از نرمافزار نوسا است که پایگاههای کتابخانه SQL بوده و دادههای استخراج شده به فرمت CSV تبدیل شدند. تکنیکدادهکاوی قوانین انجمنی (الگوریتم Apriori) به منظور تعیین وابستگی منابع اطلاعاتی موردجستجوی کاربران در گروههای مختلف موضوعی،مورداستفاده قرارگرفت.پس ازاستخراج دادهها،آمادهسازی وپاکسازی دادهها انجام شد.برای خوشهبندی و قوانین انجمنی ازنرمافزار مدلر نسخه18 و برای رسم نمودارهای شبکهای،دادهها تبدیل به ماتریس شده و ازکتابخانه bibliometrix درنرمافزارR استفاده شد.
یافتهها:براساس استفاده کاربران ازموضوعات مختلف منابع در پایگاههای کتابخانه دیجیتالی،دوخوشه استخراج شده که خوشه1حدود 56 درصد و خوشه2 حدود 44 درصددادهها را پوشش میدهند. درخوشه1، موضوعات فقه،اصول،دعا،ادبیات،طب،عرفان،تاریخ،اخلاق وعلوم بیشتر استفاده شده است. درخوشه2نیز، موضوعات کلام،حدیث،نحو،فلسفه،منطق،شعر،نجوم،ادعیه،تفسیرومتفرقه بیشترمورداستفاده واقع شدهاند.یافته دیگر اینکه بیشترین میزان وقوع همزمان جستجو توسط کاربران مربوط به موضوع فقه باموضوعات منطق،اخلاق،وطب است.بعلاوه، زمانی که یک فرد درابتدا موضوع فقه راجستجوکرده،پس از آن،به احتمال 55درصد موضوع طب را نیزمورد مداقه قرارداده است.
نتیجهگیری: این مطالعه فرصت مناسبی را برای مدیران فراهم میآورد تا با شناسایی وشناخت جامعه کاربری،هماهنگی میان برنامهریزیهای مؤثر وتصمیمگیریهای استراتژیک رابا نیازهای واقعی کاربران شکل داده وزمینه بهرهمندی حداکثری ازمنابع منحصر بفرد اطلاعاتی این کتابخانه رادرسطح ملی و بینالمللی فراهم آورند.ازاینرو،یافتههای پژوهش علاوه براینکه لزوم توجه بیشتر مدیران کتابخانه درمجموعهسازی و تلاش در جهت دیجیتالسازی بیشتر منابع مربوط به حوزههای موضوعی مذکور را نمایان میسازد، میتواند در ارائه سیستمهای توصیهگر در کتابخانه، مفید واقع شود.
علمی پژوهشی
کتابخانه های دانشگاهی
ناهید خوشیان؛ مرضیه یاری زنگنه؛ هادی الهایی
چکیده
تأملی بر چارچوب معماری اطلاعات دودف بهعنوان یک معماری سازمانی اطلاعات مناسب برای دانشگاهها (مطالعه موردی: دانشگاه شیراز)
چکیده فارسی
هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر، بررسی و پیشنهاد چارچوب معماری سازمانی اطلاعات دودف، از سوی مدیران و کارشناسان دانشگاه شیراز به منظور معماری سازمانی اطلاعات این دانشگاه و جلب توجه مدیران به مقوله ...
بیشتر
تأملی بر چارچوب معماری اطلاعات دودف بهعنوان یک معماری سازمانی اطلاعات مناسب برای دانشگاهها (مطالعه موردی: دانشگاه شیراز)
چکیده فارسی
هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر، بررسی و پیشنهاد چارچوب معماری سازمانی اطلاعات دودف، از سوی مدیران و کارشناسان دانشگاه شیراز به منظور معماری سازمانی اطلاعات این دانشگاه و جلب توجه مدیران به مقوله معماری سازمانی به منظور ارتقای تعالی سازمان و بهرهوری و برشمردن مزایای معماری سازمانی در این دانشگاه است.
روششناسی پژوهش: پژوهش حاضر با بهکارگیری دو روش پیمایشی (مصاحبه حضوری) با مدیران و کارشناسان دانشگاه شیراز، در کلیه سطوح، (جهت گردآوری دادهها) و نیز بررسی اسنادی یا کتابخانهای به منظور بررسی فرمها و اسناد مربوط به فرایندهای دانشگاه انجام شده است.
یافتههای پژوهش: هدف از انجام معماری سازمانی اطلاعات در دانشگاه شیراز دست یافتن به خروجیهای معماری مطلوب در این سازمان است. که این فرآیند میتواند در کنار دیگر فرآیندهای اصلی سازمان قرار گرفته و بهصورت پیوسته اجرا شود. بهطورکلی، این فرآیند شامل سه مرحله اصلی میباشد که عبارتاند از: 1- برنامهریزی راهبردی فناوری اطلاعات، 2- برنامهریزی معماری سازمانی، 3- اجرای معماری سازمانی. بر مبنای یافتههای پژوهش و مصاحبه با کارشناسان و بررسی متون و اسناد و مدارک، چارچوب معماری اطلاعات دودف، مناسبترین و بهترین گزینه برای معماری اطلاعات دانشگاه شیراز قلمداد گردید.
نتیجهگیری: بررسی چارچوب معماری اطلاعات دودف و نتایج پژوهش نشان داد که معماری اطلاعات دودف، معماری مناسبی برای دانشگاه شیراز است. برای مدیریت معماری سازمانی اطلاعات مطلوب، دانشگاه شیراز نیاز دارد تا الگوبرداری و پیشنهاد جایگاه و تشکیلات در وضعیت مطلوب را ارائه دهد. به تدوین شرح مشاغل و شرایط احراز پستهای سازمانی بپردازد و همچنین در مورد نحوه بلوغ سازمان تصمیمگیری بنماید.
کلیدواژهها: چارچوب DoDAF، معماری سازمانی اطلاعات، معماری موجود، معماری مطلوب،دانشگاه شیراز
علمی پژوهشی
شهناز خادمی زاده؛ سمیه آورند؛ مرضیه مهرابیان؛ منصوره هاتفی کیا
چکیده
هدف: کتابخانههای دانشگاهی به عنوان نهادی که در ارتباط مستقیم با دانش و پیشرفت علم هستند، نقش مهمی در دستیابی کشور به توسعه پایدار دارند. این پژوهش با هدف مطالعه نقش کتابخانههای دانشگاه شهید چمران اهواز در توسعه پایدار استان خوزستان انجام شده است.
روش شناسی: این پژوهش از منظر هدف از نوع مطالعات کاربردی و توسعهای است و از منظر روش ...
بیشتر
هدف: کتابخانههای دانشگاهی به عنوان نهادی که در ارتباط مستقیم با دانش و پیشرفت علم هستند، نقش مهمی در دستیابی کشور به توسعه پایدار دارند. این پژوهش با هدف مطالعه نقش کتابخانههای دانشگاه شهید چمران اهواز در توسعه پایدار استان خوزستان انجام شده است.
روش شناسی: این پژوهش از منظر هدف از نوع مطالعات کاربردی و توسعهای است و از منظر روش جزء مطالعات کیفی میباشد. در این پژوهش از روش پدیدار شناسی توصیفی کلایزری تبعیت شده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش کلیه صاحبنظران و متخصصان و پژوهشگران حوزه توسعه پایدار استان خوزستان است که نمونه آماری به روش هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است و تعداد 10 نفر به عنوان نمونه آماری در پژوهش مشارکت داشتند و در فرایند مصاحبه عمیق قرار گرفتنهاند.
یافته ها: تجزیه و تحلیل مصاحبههای انجام شده در رابطه با نقش کتابخانههای دانشگاهی در توسعه پایدار استان خوزستان در قالب تحلیل مضمونی در سه سطح مضمون فراگیر، سازمان دهنده و پایه دسته بندی شده است. نتایج تجزیه و تحلیل مصاحبهها 132 مضمون پایه را در 24 مضمون سازمان دهنده و 4 مضمون پایه شناسایی کرده است.
نتیجه گیری: یافتههای پژوهش نشان داد، کتابخانههای دانشگاهی استان خوزستان از چهار بعد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و آموزشی، و محیطی در توسعه پایدار تاثیر داشته است. با توجه به نقش کتابخانههای دانشگاهی به عنوان مراکز دانش و علم اطلاعات و نقش مهمی که عنصر اطلاعات در توسعه پایدار ایفا میکند؛ ضرورت دارد که کتابخانهها در راستای عملکرد بهتر در این زمینه به تغییر نقش کاربری کتابخانه به مراکز اشاعه اطلاعات و تبادل اندیشهها بپردازند.
علمی پژوهشی
مدیریت دانش
رضا کریمی؛ فاطمه اسحاقی مسکونی
چکیده
مدرسه تنها مؤسسه اجتماعی است که به طور فراگیر در دسترس اغلب کودکان و نوجوانان است. این دانش و مهارت باید در دوران تحصیل در دسترس آنان قرار گیرد. برنامه درسی به عنوان بدیهیترین رهیافت و راهبرد اساسی در راستای آموزش مفاهیم مدیریت دانش بویژه اشتراک دانش به کودکان و نوجوانان دانشآموز است. هدف از این پژوهش، ارزیابی محتوا کتابهای درسی ...
بیشتر
مدرسه تنها مؤسسه اجتماعی است که به طور فراگیر در دسترس اغلب کودکان و نوجوانان است. این دانش و مهارت باید در دوران تحصیل در دسترس آنان قرار گیرد. برنامه درسی به عنوان بدیهیترین رهیافت و راهبرد اساسی در راستای آموزش مفاهیم مدیریت دانش بویژه اشتراک دانش به کودکان و نوجوانان دانشآموز است. هدف از این پژوهش، ارزیابی محتوا کتابهای درسی دوره ابتدایی از نظر میزان توجه به مفاهیم اشتراک دانش است. پژوهش حاضر، به لحاظ رویکرد، کمّی و به لحاظ هدف، از نوع کاربردی است. برای انجام این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شده است؛ واحد تحلیل صفحات (متن، تمرین، تصویر، پانویس) که با مطالعات، تصاویر، تمرینها و فعالیت صورت گرفته است. ابتدا مفاهیم بدست آمده در اشتراک دانش (ضمنی و عینی) و گروهی و فردی جای گرفتند؛ ابزار جمعآوری دادهها شامل چکلیست محقق ساخته است. جامعه پژوهش را کلیه کتابهای درسی دوره ابتدایی منتشره شامل 41 کتاب است و از نمونهگیری صرفنظر شده است. در کلیه کتابهای درسی مورد تحلیل، 946 مؤلفه شناسایی شد. سپس دادههای گردآوری شده به کمک نرم افزار اکسل و با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مؤلفه فعالیت گروهی (دانش ضمنی) بیشترین میزان فراوانی را به خود اختصاص داده و کمترین میزان مؤلفه مربوط به مؤلفه هنر و سرگرمی (ضمنی) است. همچنین در بین کتابهای درسی، کتاب علوم تجربی بیشتر از سایر کتابها به مفاهیم اشتراک دانش توجه شده است. در بین کتاب های درسی، دادههای بهنجار شده برحسب کتابها، بیشترین ضریب اهمیت از بین دروس مختلف دوره ابتدایی مربوط به کتاب فارسی است و برای بهبود وضعیت اشتراک دانش و دستیابی به اهداف راهکارهایی ارائه گردید.
علمی پژوهشی
علم سنجی
شهناز خادمی زاده؛ سارا دخش؛ رقیه قضاوی
چکیده
هدف: مطالعه حاضر به تحلیل انتشارات سلب اعتبارشده جهان مستخرج از پایگاه وب آو ساینس، به تفکیک علوم مهندسی، پایه و انسانی و اجتماعی از سال 1992 تا 2021 پرداخته است.
روششناسی: در این پژوهش با روش کتابسنجی و رویکرد علمسنجی از شاخصهای مختلفی مانند تعداد و رتبه انتشارات، تعداد استنادات و موارد دیگر چون شاخصهای مرکزیت در تحلیل شبکه همکاری ...
بیشتر
هدف: مطالعه حاضر به تحلیل انتشارات سلب اعتبارشده جهان مستخرج از پایگاه وب آو ساینس، به تفکیک علوم مهندسی، پایه و انسانی و اجتماعی از سال 1992 تا 2021 پرداخته است.
روششناسی: در این پژوهش با روش کتابسنجی و رویکرد علمسنجی از شاخصهای مختلفی مانند تعداد و رتبه انتشارات، تعداد استنادات و موارد دیگر چون شاخصهای مرکزیت در تحلیل شبکه همکاری کشورها به تفکیک حوزههای پژوهشی استفاده شد. در بخش تحلیلی دادههای پژوهش؛ اقدامات یکدستسازی و حذف رکوردهای تکراری و تهیه ماتریس همکاری علمی با نرمافزار بیب اکسل انجام شد. همچنین شبکههای همکاری علمی کشورها با استفاده از نرمافزار یو سی آی نت، در نهایت با کمک نرمافزار ووس ویور تنظیم و ترسیم شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که علوم مهندسی در سطح جهان با 2996 سند سلب اعتبار شده و 23156 استناد دریافتی، در رتبه برتری در مقایسه با دیگر علوم غیرپزشکی قرار دارد. همچنین در بخش دیگر چنین حاصل شد که حوزههای موضوعی “Energy Fuels” از علوم مهندسی، “Chemistry Multidisciplinary” از علوم پایه و “Education Educational Research” از علوم انسانی و اجتماعی، به ترتیب با 1038، 316 و 84 اثر سلب اعتبار شده، فعالترین حوزههای موضوعی برای نشر تخلفات در هر یک از علوم مذکور هستند. بعلاوه کشورهایی از ایالات متحده آمریکا و جمهوری خلق چین بیشترین درجه و رتبه همکاری را در شیوع سلب اعتبار انتشارات علوم مختلف داشتند.
نتیجهگیری: در پایان توصیه میشود که با ترویج فرهنگ تفکر سیستمی در نظام پژوهشی، آموزش مداوم موازین اخلاق پژوهش و نشر و آگاهسازی مهرههای پژوهشی یعنی پژوهشگران، ناشران، سردبیران و داوران مجلات، برنامههای بلندمدتی از سوی سیاستگذاران جهت حفاظت از سلامت پژوهش تدوین گردد.
علمی پژوهشی
کتابخانه دیجیتالی
حسین رحیمی کلور؛ یونس نیکخواه
چکیده
هدف: هدف از این مطالعه بررسی تأثیر سهولت و سودمندی ادراکشده از خرید آنلاین با نقش میانجی ارزش درکشده آنلاین بر رفتار خرید آنلاین در بین مشتریان کتابفروشیهای آنلاین و کتابخانههای دیجیتال است.
روش: جامعه آماری پژوهش شامل مشتریان کتابفروشیهای آنلاین و کتابخانههای دیجیتال در ایران است که حداقل یکبار تجربه خرید اینترنتی ...
بیشتر
هدف: هدف از این مطالعه بررسی تأثیر سهولت و سودمندی ادراکشده از خرید آنلاین با نقش میانجی ارزش درکشده آنلاین بر رفتار خرید آنلاین در بین مشتریان کتابفروشیهای آنلاین و کتابخانههای دیجیتال است.
روش: جامعه آماری پژوهش شامل مشتریان کتابفروشیهای آنلاین و کتابخانههای دیجیتال در ایران است که حداقل یکبار تجربه خرید اینترنتی کتاب را داشتند (کتاب فیزیکی و دیجیتالی). این پژوهش از مطالعات کمی و فرضیهای-استنتاجی است. برای نمونهگیری در این مطالعه، از روش نمونهگیری تصادفی استفاده شده است. گردآوری دادهها به شیوه میدانی به وسیله پرسشنامه انجام گرفته است. از روش مدلسازی معادلات ساختاری برای بررسی روابط بین متغیرها استفاده شده است که از نرمافزارهای SPSS24 و Amos24 بهره گرفته شد.
یافتهها: نتایج این مطالعه نشان داد که اثرات مستقیم سهولت، سودمندی و ارزش درکشده آنلاین بر رفتار خرید آنلاین مشتریان کتابفروشیهای آنلاین و کتابخانههای دیجیتال معنادار است. درنهایت، نقش میانجی ارزش ادراکشده آنلاین در بین متغیرهای سهولت، سودمندی و رفتار خرید آنلاین مشتریان کتاب معنادار و قابلتوجه بود.
نتیجهگیری: این مطالعه نشان میدهد که سهولت ادراکشده و سودمندی ادراکشده از خرید آنلاین دو عامل کلیدی در پیشبینی رفتار خرید آنلاین هستند که در این میان، ارزش درکشده آنلاین عاملی مهم برای شناسایی بهتر این اثر در رفتار آنلاین مشتریان کتابفروشیهای آنلاین و کتابخانههای دیجیتال است. ازاینرو، این پژوهش علاوه بر ارائه مدلی جدید، به افزایش ادبیات رفتار مصرفکننده در زمینه خدمات کتابخانه دیجیتال و فروش آنلاین کتاب کمک کرده و پیشنهادات کاربردی در این موضوع ارائه میکند.
علمی پژوهشی
کتابخانه های عمومی
اورانوس تاج الدینی؛ فهمیمه بابالحوائجی؛ ناصر کمال الدینی
چکیده
هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی مشکلات و موانع دسترسی معلولین به اطلاعات کتابخانهای و نیز ارائه یک الگوی مناسب برای دسترسی ایشان به اطلاعات از طریق کتابخانههای عمومی میباشد.
روش: این پژوهش به صورت آمیخته و با ترکیب روشهای تحلیل محتوا (رویکرد کیفی) و تحلیل عاملی (رویکرد کمی) انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از روش مصاحبه ...
بیشتر
هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی مشکلات و موانع دسترسی معلولین به اطلاعات کتابخانهای و نیز ارائه یک الگوی مناسب برای دسترسی ایشان به اطلاعات از طریق کتابخانههای عمومی میباشد.
روش: این پژوهش به صورت آمیخته و با ترکیب روشهای تحلیل محتوا (رویکرد کیفی) و تحلیل عاملی (رویکرد کمی) انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از روش مصاحبه نیمهساختاریافته اطلاعات مورد نظر استخراج و با بررسی و کدگذاری آنها عوامل تأثیرگذار حاصل شد. در مرحله انتهایی با تنظیم یک پرسشنامه بر اساس عوامل استخراجیافته از مصاحبههای نیمهساختاریافته، به صورت الکترونیکی بین معلولین توزیع و در انتها 159 پرسش نامه تکمیل و دریافت شد. تحلیل و ارزیابی نیز با استفاده از نرمافزارهای SPSS و Smart PLS انجام گردید.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که پاسخدهندگان سه پارامتر دسترسپذیری، کتابداران وتجهیزات را در دسترسی معلولین به کتابخانهها بسیار مهم میدانند بهطوری که در نتایج تحلیلی در نرمافزار Smart PLS در حالت استاندارد برای متغیرهای مدل یعنی دسترسپذیری مقدار 849/0، نقش کتابداران به میزان 709/0 و تجهیزات نیز 53/0 بهدست آمد. همچنین شاخص نیکویی (GOF) که بیانگر ارزیابی نهایی و کلی از مدل است مقدار مقدار 41/0 حاصل شد. از آنجا که مقدار مناسب این فاکتور 36/0 و بالاتر است لذا مدل پژوهش از نظر برازش خوب ارزیابی می شود.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش پنج متغیر تأثیرگذار در دسترسی معلولین به اطلاعات کتابخانهای را تأیید میکند. عوامل آشکارشده بر اساس درجه اهمیت از بیشتر به کمتر عبارتاند از: دسترسپذیری به کتابخانه، نقش کتابداران تجهیزات، قوانین و منابع میباشند لذا با در نظر گرفتن این متغیرها میتوان تا حدود زیادی مشکلات دسترسی معلولین کشور را به اطلاعات کتابخانهای مرتفع نمود.
